Chủ Nhật, 06/12/2020 07:57

"Kính vạn hoa": Nguyễn Nhật Ánh từng viết theo bìa vẽ trước

Sau 25 năm, Kính vạn hoa đã khẳng định được chỗ đứng của mình trong lòng độc giả. Cũng bắt đầu từ Kính vạn hoa, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã trở thành hiện tượng của văn học thiếu nhi trong suốt những năm qua.

 Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh kể: “Có lần tôi viết giới thiệu trước tập Xin lỗi mày tai to, lúc đó tôi chỉ hình dung cốt truyện có con chó và tên trộm. Thế nhưng trước lúc phải nộp bản thảo ra Hà Nội thì tôi nhận được bìa sách của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường có hình con chó nhưng lại có đến hai tên trộm. Tôi rất bất ngờ nhưng theo hoạ sĩ thì, vẽ hai tên trộm sẽ cân bằng tranh, nhìn bìa sẽ đẹp hơn. Vì bìa đã nộp đến nhà in rồi nên sau đó khi viết tôi viết phải theo định hướng của họa sĩ”.

Kính vạn hoa là bộ truyện gắn liền với tên tuổi của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Bộ sách là sự hợp tác dài hơi, bền bỉ, với nhiều tâm huyết của nhà văn thiếu nhi đương đại hàng đầu Việt Nam và Nhà xuất bản Kim Đồng. Nhân dịp kỉ niệm 25 năm ra mắt tập đầu tiên trong bộ truyện dài Kính vạn hoa, NXB Kim Đồng ra mắt độc giả bộ ấn phẩm Kính vạn hoa 45 tập theo bản in lần đầu tiên. Sáng 5/12/2020 tại Hà Nội, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh và họa sĩ Đỗ Hoàng Tường, người vẽ minh họa tác phẩm Kính vạn hoa đã có buổi giao lưu cùng bạn đọc Hà Nội nhân dịp kỉ niệm này.

Các khách mời tại buổi giao lưu kỉ niệm 25 năm Kính vạn hoa. Từ phải qua trái: hoạ sĩ Đỗ Hoàng Tường, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, nhà văn Lê Phương Liên, TS Nguyễn Thuỵ Anh điều phối chương trình.

Kính vạn hoa ra mắt tập đầu tiên năm 1995, ra đều đặn trong suốt 7 năm cho tới khi tạm kết thúc ở tập thứ 45 vào năm 2002. Lúc này độc giả bày tỏ sự tiếc nuối và hụt hẫng đến mức, NXB Kim Đồng phải in thêm một tập Còn chút gì để nhớ, tập hợp ý kiến, nhận xét, thơ, tranh vẽ của độc giả để bạn đọc nguôi ngoai. Dự định kết thúc ở tập 45 sau nhiều trăn trở, nhưng 5 năm sau, trước sự nồng nhiệt của bạn đọc đối với bộ sách, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh tiếp tục viết tiếp 9 tập nữa, trong suốt 3 năm. Tới năm 2009, bộ sách Kính vạn hoa kết thúc ở con số 54 tập.

Để có được một tác phẩm khiến độc giả hài lòng, say đắm đến vậy, trước tiết phải nhắc đến cơ duyên ra đời của Kính vạn hoa. Cách đây 25 năm, khi những bộ truyện tranh nước ngoài như Đô rê mon, Harry Potter, Tứ quái TKKG,… tạo nên cơn sốt trong đời sống văn học thiếu nhi thì ông Nguyễn Thắng Vu (Giám đốc NXB Kim Đồng khi đó) đã trăn trở và bày tỏ mong muốn phải có một bộ truyện dài kì của Việt Nam, tác giả Việt Nam, viết về câu chuyện của những cô bé, cậu bé Việt Nam. Đây cũng là mong muốn của đội ngũ biên tập viên NXB Kim Đồng, nhưng điều khó khăn là phải tìm ra ai đủ năng lực và phù hợp để viết bộ truyện như thế.

Các phiên bản Kính vạn hoa từng xuất bản

Nhà văn Lê Phương Liên, nguyên là biên tập viên NXB Kim Đồng nhớ lại: Lúc đó Nguyễn Nhật Ánh chưa thực sự nổi tiếng nhưng là cây bút viết văn học thiếu nhi được chú ý từ Hội nghị viết văn trẻ toàn quốc năm 1994. Kì vọng đây là nhà văn có tố chất để đi xa hơn với thể loại này nên NXB Kim Đồng đã quyết định đặt hàng nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Sau khi 5 tập đầu tiên ra mắt bạn đọc đã gây sự ngạc nhiên bởi sự mới lạ, trẻ trung, cuốn hút. Nguyễn Nhật Ánh đã thực sự đem đến làn gió mới cho văn học thiếu nhi thời kì sau Đổi mới.

Ở thời điểm đó, trong “Tủ sách vàng” cũng có mặt rất nhiều tác phẩm kinh điển, tác giả nổi tiếng, không ít người đã bày tỏ sự hoài nghi về dự án Kính vạn hoa. Áp lực đặt ra cho NXB Kim Đồng và nhà văn là rất lớn, tuy nhiên Nguyễn Nhật Ánh đã khẳng định được mình. Ở thời điểm ra mắt, Kính vạn hoa đã tạo nên hiện tượng có một không hai trong làng xuất bản, làm kinh ngạc nhiều người khi trở thành bộ truyện của tác giả Việt Nam nhiều tập nhất, tái bản nhanh nhất, có số lượng phát hành nhiều nhất, có nhiều nhân vật nhất…

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ về bộ sách: “Kính vạn hoa là bộ truyện đặc biệt đối với tôi, bởi tôi viết trong một thời rất dài, viết trong sự kì vọng của bạn đọc, có lúc muốn dừng lại nhưng được sự động viên của mọi người cùng niềm đam mê đọc của các em nên tôi lại tiếp tục viết. Tôi đã dành cả một thời trai trẻ cho Kính vạn hoa”.

Mặc dù thời tiết Hà Nội rất lạnh, nhưng từ sáng sớm, rất đông độc giả của Kính vạn hoa đã đến để được gặp gỡ, giao lưu với nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Áp lực dành cho nhà văn là rất nhiều khi viết truyện nhiều tập mà tập nào cũng phải đúng 10 chương, không được thêm hay bớt. Viết xong thì lại phải giới thiệu tập tiếp theo, có tên sách, bìa, giới thiệu. Nhà văn kể: “Có lần tôi viết giới thiệu trước tập Xin lỗi mày tai to, lúc đó tôi chỉ hình dung cốt truyện có con chó và tên trộm. Thế nhưng trước lúc phải nộp bản thảo ra Hà Nội thì tôi nhận được bìa sách của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường có hình con chó nhưng lại có đến hai tên trộm. Tôi rất bất ngờ nhưng theo hoạ sĩ thì, vẽ hai tên trộm sẽ cân bằng tranh, nhìn bìa sẽ đẹp hơn. Vì bìa đã nộp đến nhà in rồi nên sau đó khi viết tôi viết phải theo định hướng của họa sĩ”.

Cũng nhờ Kính vạn hoa mà nhà văn và hoạ sĩ đã trở thành bạn tâm giao, rồi bạn tri kỉ. Trước đó họ chưa biết nhau, sau khi hợp tác cùng thì họ đã rất ăn ý và đi cùng nhau suốt chặng dài của Kính vạn hoa.

Sau 25 năm, Kính vạn hoa đã khẳng định được chỗ đứng của mình trong lòng độc giả. Cũng bắt đầu từ Kính vạn hoa, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã trở thành hiện tượng của văn học thiếu nhi trong suốt những năm qua. Và quan trọng là điều đó đã góp phần làm giàu có, sinh động cũng như khẳng định được sức hút của văn học trong nước, khiến các em yêu thích văn học trong nước hơn.

TÙNG PHƯƠNG