Thứ Tư, 03/04/2019 09:35

Ngành công nghiệp sách không chết

Rất nhiều bài viết chỉ ra rằng ngành công nghiệp sách đã chết hay càng ngày càng trơ ỳ. Tuy nhiên, đó chỉ là cái cớ để giữ mức lương thấp cho những người làm biên tập sách.

Rất nhiều bài viết chỉ ra rằng ngành công nghiệp sách đã chết hay càng ngày càng trơ ỳ. Tuy nhiên, đó chỉ là cái cớ để giữ mức lương thấp cho những người làm biên tập sách.

Ảnh minh họa

Biên tập sách là công việc phổ biến trên thế giới và hầu như những người chọn công việc này đều vì họ thực sự yêu thích nó. Người biên tập siêng năng làm việc cùng các đồng nghiệp để có động lực và truyền cảm hứng cho những ấn phẩm thú vị đến tay độc giả.

Người đọc có thể không để ý để nhận ra rằng, mọi cuốn sách tuyệt vời đến tay mình đều phải trải qua quá trình chỉnh sửa nghiêm ngặt. 

Công việc biên tập đòi hỏi nhiều tỉ mỉ nhưng điều kiện làm việc của người đứng sau hậu trường xuất bản sách thì đang bị tụt lại phía sau so với các ngành công nghiệp khác. Đó là một thực trạng đáng buồn ở hầu hết ngành xuất bản các nước.

Năm 2018, một tập đoàn nghiên cứu về sách và xuất bản đã khảo sát 349 nhân viên xuất bản sách ở Úc về công việc của họ. Kết quả thu được: lực lượng lao động xuất bản có trình độ cao (83%), chủ yếu là nữ (93%) và không được trả lương cho thời gian làm thêm, tỉ lệ phần trăm ít ỏi còn lại là nam giới. Trong số đó, có 6% người biên tập sách là người da màu và 3% là người khuyết tật.

Những biên tập viên thường khởi đầu công việc với mức lương thấp (so với ngành công nghiệp khác) và sự thành công của họ phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm cá nhân. Ở Úc, thu nhập của biên tập viên hàng năm rơi vào khoảng 45.000 đô la Úc (khoảng 739 triệu VNĐ) và không có khả năng tăng thêm ngay cả khi họ đã rất tiến bộ. Mức tăng cao nhất là 68,600 đô la (khoảng 1,1 tỉ VNĐ) cho kinh nghiệm lên tới 35 năm, trong khi lương trung bình tại Úc là khoảng 80.000 đô la (1,3 tỉ VNĐ). Điều ấy đủ cho thấy rằng biên tập sách là nghề có triển vọng không mấy sáng sủa.

Tuy nhiên, đa phần nhân viên xuất bản Úc chấp nhận thực trạng này, bởi họ nhận thức được rằng ngành xuất bản trả lương thấp là do tỉ suất lợi nhuận và tăng trưởng thấp, hoặc do cạnh tranh trong công việc khi nguồn cầu ít, nguồn cung lại lớn. Mỗi năm hàng ngàn sinh viên mới tốt nghiệp vẫn sẵn sàng làm việc chăm chỉ mà không đòi hỏi gì nhiều.

Trong giới xuất bản, chúng ta thường nghe những câu nói như: tôi chọn ngành này vì tôi yêu công việc của mình và chấp nhận những thiếu sót của nghề, tôi luôn nhắc nhở bản thân phải biết ơn đặc quyền được làm việc trong một ngành công nghiệp đầy chông chênh.

Trái với niềm tin phổ biến rằng ngành công nghiệp sách có nguy cơ chết, trên thực tế, ngành này đã chứng kiến ​​sự tăng trưởng trong vài năm qua, với doanh số bán sách tăng 1,4% trong năm 2018 (theo Nielsen BookScan) - tăng trưởng không lớn nhưng vẫn là tăng trưởng.

Cho dù người biên tập sách tự nguyện yêu thích công việc của mình, song những “ông lớn của ngành” cũng cần tạo điều kiện để họ an tâm làm việc như sự minh bạch về khối lượng công việc, trách nhiệm vai trò cũng như những chế độ đãi ngộ: cơ hội thăng tiến, lương thưởng xứng đáng với niềm say mê và trách nhiệm trong công việc của họ.

BÌNH NGUYÊN theo NYtimes