Trải qua hàng ngàn năm, hội họa Trung Quốc đã tạo nên vô số kiệt tác đi vào lịch sử, đằng sau những kiệt tác này thường ẩn chứa tâm hồn trong sáng và nhân hậu của người nghệ sĩ.
Hàng ngàn năm sáng tạo mỹ thuật của Trung Quốc được kế thừa một cách tuần tự, rực rỡ, đẹp đẽ. Từ đồ gốm màu vẽ mặt người và cá, đồ đồng thanh nhuốm màu thời gian, những viên gạch phù điêu hay các tác phẩm đá khắc tranh mộc mạc giản đơn, những bức nhân vật họa có khí vận sinh động của Ngô Đạo Tử, những bức công bút hoa điểu họa sống động như thật của Triệu Cát, những tranh tả ý hoa điểu họa thâm sâu của Bát Đại Sơn Nhân, những bức thanh lục sơn thủy họa rực rỡ của Vương Hi Mạnh, những tranh thủy mặc sơn thủy họa thanh nhã hoang sơ của Nghê Toản, v.v., cho đến sự kết hợp hội họa Đông Tây của Từ Bi Hồng và sự sáng tạo trong hội họa truyền thống của Tề Bạch Thạch thời cận đại. Những tác phẩm này có sức ảnh hưởng rộng lớn và sâu sắc đến mức gần như đã trở thành sự đồng thuận chung của các nhà lý luận mỹ thuật trong và ngoài nước.
Lịch sử Mỹ thuật Trung Hoa - Truyền thống thẩm mỹ và di sản nghệ thuật qua 5000 năm - Một bức tranh toàn cảnh về di sản nghệ thuật và thẩm mỹ của Trung Hoa qua 5000 năm lịch sử của tác giả Dương Kỳ - Giáo sư Khoa Lịch sử và Lý luận Nghệ thuật, Học viện Nghệ thuật, Đại học Thanh Hoa. Cuốn sách trải dài từ những tranh vẽ trên đá thời tiền sử đến những bức sơn thủy họa của Vương Hi Mạnh hay các kiệt tác điêu khắc như Đội quân đất nung của Tần Thủy Hoàng…
Sách của tác giả Dương Kỳ, do Nguyễn Tuệ Minh chuyển ngữ.
Qua những hình ảnh minh họa 300 tuyệt tác sống động, cùng tên tuổi của 50 nghệ sĩ bậc thầy, khi lật giở từng trang của Lịch sử Mỹ thuật Trung Hoa, bạn đọc sẽ được khám phá và thưởng ngoạn hành trình kiến tạo và phát triển của hội họa, điêu khắc, thư pháp và kiến trúc; đồng thời hiểu được bối cảnh văn hóa xã hội của từng thời kì đã định hình nên những tác phẩm vượt thời gian, các thủ pháp, tinh thần và mục đích của nền mỹ thuật Trung Hoa.
Cuốn sách trải qua 14 phần với lời mở đầu, lời bạt, nguồn gốc nghệ thuật và 11 chương chính trình bày về mỹ thuật qua các triều đại lớn: Thời Hạ Thương Chu (2070 TCN - 256 TCN), Thời Tần (221 TCN - 206 TCN), Thời Hán (206 TCN - 220), Thời Ngụy Tấn Nam Bắc Triều (220 - 581), Thời Tùy Đường (581 - 907), Thời Ngũ Đại Thập Quốc (907 - 960), Thời Tống (960 - 1279), Thời Nguyên (1206 - 1368), Thời Minh (1368 - 1644), Thời Thanh (1616 - 1911), Thời Cận Đại Đến Nay (1840 - Ngày Nay).
Mỹ thuật Trung Quốc có những đặc điểm rất riêng và khác với mỹ thuật Phương Tây. Đặc trưng của các tác phẩm mỹ thuật Trung Quốc là nội dung phong phú, một lời khó diễn tả hết. Có những điểm quan trọng như: Từ tả thực đến tả tâm.
Sự phát triển của mỹ thuật Trung Quốc, xét về mặt thể hiện cảm xúc, đã trải qua ba giai đoạn: Giai đoạn thứ nhất: theo đuổi hình tự - theo đuổi cái giống về mặt hình thức bên ngoài; Giai đoạn thứ hai: dùng hình tả thần - dùng hình thức để diễn tả thần thái; Giai đoạn thứ ba: tâm họa - khắc họa nội tâm.
Nét tinh túy của hội họa Trung Quốc là khí vận sinh động - nói một cách đơn giản nhất đó là “sống”, tức là sức sống. Có thể nói, nếu không hiểu “khí vận sinh động” thì không thể hiểu được hội họa Trung Quốc. Người Trung Quốc nhìn thế giới bằng tinh thần của sự sống.
Đặc trưng nổi bật của hội họa Trung Quốc là sự gắn kết chặt chẽ với triết học. Triết học Trung Quốc ẩn trong nghệ thuật, nghệ thuật Trung Quốc là sự nối dài của triết học. Trở thành một người tốt với tâm hồn trong sáng là mục đích cao nhất của hội họa Trung Quốc và cũng là mục đích cao nhất của cuốn sách này.
Trải qua hàng ngàn năm, hội họa Trung Quốc đã tạo nên vô số kiệt tác đi vào lịch sử, đằng sau những kiệt tác này thường ẩn chứa tâm hồn trong sáng và nhân hậu của người nghệ sĩ.
Lỗ Tấn nói: “Mỹ thuật gia hiển nhiên phải có kỹ năng lành nghề, nhưng đặc biệt là phải có tư tưởng tiến bộ và nhân cách cao thượng. Những sáng tác của họ bề ngoài chỉ là một bức tranh hay một bức tượng, nhưng thực chất đó là sự thể hiện cho suy nghĩ và tính cách của người đó”. Chính tâm hồn thuần khiết của người họa sĩ sẽ cảm hóa, bồi dưỡng, ảnh hưởng và thanh lọc tâm hồn người thưởng thức tranh.
Dùng quy luật cơ bản của phát triển mỹ thuật để quan sát quá trình phát triển của mỹ thuật Trung Quốc, chúng ta có thể thấy sự phát triển của mỹ thuật Trung Quốc giống như Hoàng Hà dào dạt, Trường Giang cuồn cuộn, đợt sóng này nối tiếp đợt sóng khác, mỗi một đợt sóng từ đáy dâng lên cao, rồi lại từ cao đi xuống đáy. Khái quát lại có ba đợt sóng: đầu tiên là nhân vật họa, thứ hai là sơn thủy họa, thứ ba là hoa điểu họa. Mỗi đợt sóng này đều trải qua quá trình “khởi đầu - hưng thịnh -suy tàn.
Cuốn sách còn được thiết kế đặc biệt với áo bìa in bằng giấy nến, có hai mặt gồm mặt ngoài là nội dung bìa ngoài và mặt trong là các tác phẩm tiêu biểu của các họa sĩ đại diện cho từng thời kì trong lịch sử Mỹ thuật Trung Hoa.
Cuốn sách này không chỉ dành cho những người đam mê tìm hiểu về văn hóa, lịch sử, nghệ thuật Trung Quốc nói chung, mà còn tìm thấy những ý nghĩa trong triết học Trung Quốc thông qua các tác phẩm.
Cuốn sách nằm trong Tủ sách nghệ thuật phương Đông của Omega+.
THU LAN