Thứ Bảy, 22/03/2025 15:34

Các nhà văn chọn tiểu thuyết yêu thích của Jane Austen

Nhiều tiểu thuyết gia hàng đầu khác kỉ niệm 250 năm ngày mất của Jane Austen bằng cách chia sẻ về những tác phẩm của bà mà họ yêu thích nhất.

Colm Tóibín, Katherine Rundell, Rebecca Kuang và nhiều tiểu thuyết gia hàng đầu khác kỉ niệm 250 năm ngày mất của Jane Austen bằng cách chia sẻ về những tác phẩm của bà mà họ yêu thích nhất.

Ảnh minh hoạ.

Sự thuyết phục (Colm Tóibín chọn)

Lần đầu tiên tôi đọc Persuasion khi 15 tuổi, bởi nó là một phần trong chương trình giảng dạy ở Ireland. Lúc đó, tôi đang học ở một trường nội trú tại Quận Wexford, nơi chúng tôi, những chàng trai nông thôn, háo hức khám phá những câu chuyện về các nam tước, các cô gái độc thân và các âm mưu hôn nhân. Trong lớp học, hầu hết các bạn đều cảm thấy mình là Đại úy Wentworth, hoặc ít nhất là Đô đốc Croft, còn tôi thì tự thấy mình là Anne Elliot - lặng lẽ và bí ẩn, nhưng cũng đầy hi vọng.

Một kí ức đáng nhớ từ thời gian đó là khi một bạn học, một cậu bé từ trang trại xa xôi, đã đọc một đoạn văn trong Persuasion, đó là bức thư của Wentworth. Cậu ấy đọc với niềm đam mê sâu sắc, từng từ như muốn nói ra những cảm xúc thật sự của mình. Cảm giác tuyệt vọng trong lời của Wentworth đã thực sự chạm đến trái tim cậu ấy, khiến tôi nhận ra rằng tác phẩm này có sức ảnh hưởng sâu rộng, dù chúng tôi, những cậu học sinh, không hề có điểm chung với những nhân vật trong đó.

Về cuốn sách, Persuasion là một câu chuyện về sự mất mát. Anne Elliot, ở tuổi 27, đã trải qua những đau khổ về tình yêu, gia đình và tuổi trẻ. Cô mất đi người mẹ thân yêu từ khi mới 14 tuổi và đã bỏ lỡ cơ hội yêu thương với Wentworth vì những quyết định sai lầm. Đến khi gặp lại sau tám năm, Anne phải đối mặt với sự thật rằng thời gian đã làm thay đổi cả cô và Wentworth. Tuy nhiên, những thay đổi này không phải chỉ là sự biến chuyển của các nhân vật, mà còn là sự phản ánh của một nước Anh đang thay đổi.

Mất mát mang lại cho Anne một sự tự do tinh thần. Cô học cách tận hưởng sự cô đơn, phát triển khả năng phân tích và giao tiếp khéo léo. Wentworth, vào cuối cuốn sách, nhận ra rằng sự cô đơn của Anne không phải là điều gì đáng buồn, mà là một dạng tồn tại cao hơn. Chính những sự thay đổi này, không chỉ trong nhân vật mà còn trong bối cảnh xã hội, khiến Persuasion trở thành một tác phẩm vượt thời gian.

Colm Tóibín là tác giả cuốn Long Island.

Emma (Katherine Rundell chọn)

Mia Goth và Anya Taylor-Joy trong bộ phim chuyển thể năm 2020 của Emma. Ảnh: Moviestore Collection Ltd/Alamy.

Emma là cuốn tiểu thuyết tôi yêu thích nhất của Jane Austen. Austen đã mạnh dạn tạo ra một nữ anh hùng kiêu ngạo, yêu thích việc can thiệp vào chuyện của người khác, không hề hoàn hảo nhưng lại sống động và đầy sức sống. Đây là tác phẩm duy nhất của Austen mà nhân vật nữ chính không phải kết hôn với một người giàu có, nhưng lại thể hiện rõ mối quan hệ giữa tình yêu và giai cấp, sự giàu có, và quyền lực.

Austen không bao giờ đồng ý rằng nhân vật nữ chính phải luôn hoàn hảo. Emma là một nhân vật với tính cách phức tạp, không phải lúc nào cũng dễ thương nhưng lại vô cùng thú vị. Cô không ngại làm tổn thương người khác, nhưng cũng học hỏi và phát triển qua những sai lầm của mình. Từ việc đẩy Harriet vào những cuộc hôn nhân không hợp lí, đến việc nhận ra tình cảm thật sự của mình với Mr. Knightley, Emma phản ánh một câu chuyện về sự trưởng thành và sự tự nhận thức.

Điều khiến tôi yêu thích Emma là sự pha trộn giữa hài hước và sự tinh tế. Austen sử dụng những chi tiết nhỏ nhặt để làm nổi bật sự khéo léo trong giao tiếp xã hội, và qua đó, chúng ta hiểu được rằng tình yêu không chỉ đơn giản là cảm xúc mà còn là sự thay đổi về xã hội và giai cấp.

Katherine Rundell là tác giả của Impossible Creatures.

Kiêu hãnh và định kiến (Rebecca Kuang chọn)

Keira Knightley và Matthew Macfadyen trong Pride and Prejudice năm 2005. Ảnh: Entertainment Pictures/Alamy.

Kiêu hãnh và định kiến là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của Jane Austen, và tôi yêu thích nó vì cách mà Austen khai thác sự giả vờ và mưu đồ trong xã hội. Những câu chuyện tình yêu lãng mạn như giữa Elizabeth Bennet và Mr. Darcy có thể dễ dàng khiến người ta say mê, nhưng chính những quan sát sâu sắc của Austen về sự giả dối và những trò chơi xã hội đã khiến tôi tiếp tục đọc.

Điều đặc biệt ở Kiêu hãnh và định kiến là sự mô tả về các tầng lớp xã hội và sự lo lắng về tương lai. Mẹ của Elizabeth Bennet, vì sự thiếu thốn tài chính, luôn tìm cách "ghép đôi" các cô con gái với những người đàn ông có tiền, điều này khiến tôi liên tưởng đến mối quan hệ giữa gia đình và giai cấp xã hội trong văn hóa của cha tôi. Austen không lên án hay chấp nhận, mà chỉ đơn giản là phản ánh những thực tế này qua các nhân vật, khiến tôi nhận ra rằng tình yêu luôn gắn liền với quyền lực và giai cấp.

Rebecca Kuang là tác giả của Yellowface.

Công viên Mansfield (Neel Mukherjee chọn)

Mansfield Park là một trong những tác phẩm khó khăn và phức tạp nhất của Austen, nhưng cũng là một viên ngọc quý. Trong cuốn tiểu thuyết này, Austen thử nghiệm giới hạn của các giá trị đạo đức, sự giáo dục và tính cách, và cách chúng tác động đến mối quan hệ gia đình. Nhân vật Fanny Price, trong suốt hành trình của mình, đối mặt với những lựa chọn khó khăn về tình yêu, gia đình và bổn phận.

Điều khiến tôi bị cuốn hút ở Mansfield Park là cách Austen sử dụng môi trường và bối cảnh để làm nổi bật những thay đổi nội tâm của nhân vật. Cuốn tiểu thuyết này không chỉ là một câu chuyện về tình yêu, mà còn là sự thể hiện rõ ràng về những mâu thuẫn giữa đạo đức, quyền lực và tình cảm cá nhân.

Neel Mukherjee là tác giả của Choice.

Tu viện Northanger (Lựa chọn của Sarah Moss)

Khi tôi đọc Northanger Abbey lần đầu tiên, tôi cảm thấy đây là một câu chuyện về sự ngây thơ và sự phát triển cá nhân của Catherine Morland, nữ anh hùng trẻ tuổi. Austen, qua lối kể chuyện hài hước và châm biếm, đã khéo léo chỉ trích sự mê muội của Catherine đối với tiểu thuyết Gothic, đồng thời phản ánh một cách sâu sắc những kỳ vọng xã hội đối với phụ nữ.

Tuy nhiên, giờ đây khi đọc lại cuốn tiểu thuyết này, tôi nhận thấy Northanger Abbey là một tác phẩm phê phán sâu sắc về những ảo tưởng và sự giả vờ trong xã hội. Austen luôn phản đối sự lãng mạn hóa quá mức và qua Catherine, bà cho chúng ta thấy rằng thực tế luôn khắc nghiệt hơn những gì ta tưởng tượng.

Sarah Moss là tác giả của cuốn My Good Bright Wolf.

Lý trí và Tình cảm (Được Naoise Dolan lựa chọn)

Alan Rickman trong phim Sense and Sensibility (1995). Photograph: Cinematic Collection/Alamy

Lần đầu tiên tôi đọc Sense and Sensibility khi còn là thiếu niên trong một thời kì mê mẩn Austen. Kể từ đó, tôi đã đọc lại nhiều lần, gần đây nhất là bằng tiếng Ý. Câu chuyện về hai chị em Elinor và Marianne Dashwood không chỉ là một cách tuyệt vời để học ngoại ngữ, mà còn là một tác phẩm dễ tiếp cận với cốt truyện quen thuộc.

Khi còn trẻ, tôi không thể chịu nổi Marianne vì cô ấy quá si tình. Tôi cũng từng lí tưởng hóa các mối quan hệ và cảm xúc, phân loại mọi người thành "đặc biệt" hoặc "không" – và những người đặc biệt thì không thể làm gì sai. Dù vậy, giờ tôi hiểu rằng sống với nỗi đau đôi khi còn tốt hơn là sống trong sự nghi ngờ và buồn chán.

Lý trí và Tình cảm là tác phẩm của Austen với mối quan hệ chị em đầy sắc thái nhất. Mặc dù Marianne có phần "lãng mạn quá mức", nhưng cô ấy không phải là nhân vật bị phê phán một cách tàn nhẫn. Ngay cả Willoughby, người tình phản bội của Marianne, cũng không hoàn toàn xấu xa; anh ta chỉ yếu đuối và thiếu cam kết. Trong khi đó, Edward Ferrars dù không nổi bật nhưng vẫn tạo nên một mối quan hệ tinh tế với Elinor.

Austen không tạo ra những nhân vật hoàn hảo, nhưng chỉ có Elinor và Marianne thể hiện rõ nét mối quan hệ chị em đầy cảm xúc: sự tôn trọng, thất vọng và những giây phút căng thẳng đến mức gần như muốn "giết nhau". Dù chuẩn mực xã hội đã thay đổi, sẽ luôn có những Elinor, Marianne và Willoughby trong cuộc sống.

Naoise Dolan là tác giả của cuốn The Happy Couple.

NGỌC MINH dịch theo The Guardian