Cuối năm 2020, có 967 hiệu sách tự do ở Vương quốc Anh và Ireland vào cuối năm ngoái, đây là con số cao nhất kể từ năm 2013 bất chấp đại dịch Covid ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực kinh doanh.
Cuối năm 2020, có 967 hiệu sách tự do ở Vương quốc Anh và Ireland vào cuối năm ngoái, đây là con số cao nhất kể từ năm 2013 bất chấp đại dịch Covid ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực kinh doanh.
Chủ cửa hàng Jenny McCann ở Bear Bookshop, một hiệu sách dành cho trẻ em ở Bearwood, West Midlands.
Jane James vốn là một nhân viên kế toán tự do nhưng khi đại dịch Covid xảy đến, hầu như công việc của cô hoàn toàn biến mất. Thay vì đợi chờ để có thể tiếp tục công việc cũ, cô quyết định bắt tay để thực hiện ước mơ đã ấp ủ hơn một thập kỉ, đó là mở một hiệu sách của riêng mình ở Thetford, Norfolk.
Jane James không phải người duy nhất thực hiện điều đó. Năm 2020 là một thời điểm có lẽ là khó hiểu để khởi động một lĩnh vực kinh doanh mới, nhưng theo số liệu từ Hiệp hội những người bán sách (BA), hơn 50 hiệu sách mới đã được mở vào năm 2020, đưa số lượng hiệu sách độc lập lên 967 cửa hàng ở Anh và Ireland. Con số này tăng lên so với 890 cửa hàng vào năm 2019 , 883 cửa hàng vào năm 2018 và 868 cửa hàng vào năm 2017.
“Thật là phi thường. Bạn hãy tưởng tượng xem, khi bạn dự định mở một hiệu sách và bạn đã bắt tay thực hiện ngay trong thời điểm đại dịch này?”. Giám đốc điều hành BA - Meryl Halls cho biết. “Tôi đang nghĩ liệu sang năm 2021, việc mở các hiệu sách tự do mới có khả thi hay không, bởi đang có rất nhiều người phải lo lắng cho mạng sống của mình trong đại dịch. Nhưng việc điều hành một hiệu sách luôn là một đề tài hấp dẫn với một số người, vì lẽ đó họ có thể tìm cách thay đổi cuộc sống của mình và cố gắng làm cho hiệu sách hoạt động”.
Tuy nhiên, đằng sau con số tưởng chừng gia tăng ấy lại là một bức tranh phức tạp hơn. Khi 50 cửa hàng mới được mở ra ở Vương quốc Anh và Ireland vào năm 2020, thì 44 cửa hàng đã đóng cửa (khoảng 5% trong số 890 cửa hàng được ghi nhận vào năm 2019). Phần còn lại của việc gia tăng số lượng là một loạt cửa hàng tham gia vào BA lần đầu tiên, có thể là để nhận được sự hỗ trợ trong thời kì đại dịch. Và 967 là số lượng hiệu sách độc lập cao nhất được ghi nhận kể từ năm 2013.
Meryl Halls nhận định: “Năm qua là một năm khó khăn chung đối với những người bán sách và người dân trên đại lộ buôn bán, thương mại. Vì vậy, nhìn thấy số lượng các hiệu sách độc lập ở Anh và Ireland tăng năm thứ tư liên tiếp là điều tuyệt vời và đáng vui mừng”.
Cửa hàng Thetford's Not Just Books.
Riêng với Jane James, người đã mở Thetford's Not Just Books vào tháng 10 cho rằng, việc mở ra con đường kinh doanh sách là một "đường cong học tập nhanh chóng". Tháng đầu tiên cô đã chứng kiến doanh số bán hàng vượt quá mong đợi khi người dân địa phương đổ xô đến cửa hàng. Tháng 11 là một "tháng hỗn hợp", khi các cửa hàng bán lẻ không thiết yếu đóng cửa, và cô đã "ném mọi thứ" vào cửa hàng trong thời gian chuẩn bị đến Giáng sinh. Còn hiện tại, cô đã tạm đóng cửa nhà sách và sống cách ly với gia đình, xã hội sau khi chồng cô dương tính với Covid. “Chúng tôi phải tạm dừng vào lúc này, thật đáng tiếc,” cô nói.
Julie Richardson đã kí hợp đồng thuê cửa hàng của mình, đó là tiệm sách sành cho trẻ em Ginger and Pickles ở Edinburgh, khi Vương quốc Anh bắt đầu cách ly đợt đầu tiên. Cô đã có ước muốn mở một hiệu sách trong khoảng 30 năm, và khi cửa hàng dưới căn hộ của cô cho thuê, cô đã không thể cưỡng lại mong muốn của mình. Cô đã tự tay trang bị mọi thứ, để mở cửa hàng vào cuối mùa hè. “Nhiều lần tôi nghĩ đây là một ý tưởng tồi trong tình hình hiện tại,” cô nói. Nhưng may mắn là khách hàng đã yêu thích cửa hàng: “Tôi may mắn được sống và làm việc trong một khu dân cư rất thích mua sắm tại địa phương. Rất nhiều người nhắn nhủ tôi rằng họ rất vui khi tìm thấy một hiệu sách dành riêng cho trẻ em và thanh thiếu niên. Tôi yêu sách và tôi nghĩ việc đọc sách của giới trẻ là vô cùng quan trọng ”.
Bear Bookshop, một hiệu sách dành cho trẻ em khác cũng được mở bởi một giáo viên tiếng Anh Jenny McCann ở Bearwood, West Midlands, ngay sau khi đợt cách ly xã hội tháng 11 kết thúc. “Tôi luôn mơ ước có một hiệu sách của riêng mình. Tôi đang trong thời gian nghỉ sinh và trong một bữa ăn đêm, khi lướt trên mạng xã hội ai đó đăng rằng hiệu sách của riêng họ sắp mở. Tôi cảm thấy rõ ràng đó là điều tôi muốn làm. Và cuối cùng khi chúng tôi mở cửa hàng, tôi đã bí choán ngợp bởi rất nhiều người bước vào và nói “Tôi rất vui vì bạn đã ở đây”.
Hạn chế về đại dịch có nghĩa là cô chỉ có thể giao dịch trong một tháng. Dù đã lên kế hoạch và chuẩn bị rất nhiều sự kiện nhưng lại không thể thực hiện ngay lúc này, điều đó rất đáng tiếc. Bù lại, tháng 12/2020, doanh số bán hàng rất cao khiến Jenny McCann thêm tích cực và lạc quan. Cô nói: “Có thời điểm tôi tự hỏi việc mở cửa hàng sách là một ý tưởng khủng khiếp hay không. Nhưng sau đó tôi nghĩ chúng ta cần những điều như vậy. Thiết lập một công việc kinh doanh của riêng mình luôn là một hành động lạc quan. Tôi luôn là một người rất lạc quan. Và năm ngoái là một phép thử, song tôi vẫn không ngừng hy vọng”.
Trong khi nhiều nhà bán sách thích nghi với đại dịch bằng cách thành lập các trang web, cung cấp dịch vụ bằng cách bán hàng qua mạng, nhưng nhiều cửa hàng, bao gồm cả chuỗi Waterstones và Blackwell's đã phải ngừng tương tác và bán hàng do lệnh cách ly xã hội lần thứ 3 được đưa ra.
Meryl Halls dự đoán năm 2021 sẽ đầy thách thức. “Chúng tôi chưa thấy đóng cửa hàng loạt vì các cửa hàng đều đang chiến đấu để tồn tại. Và hầu như, họ đã sống sót. Tôi mong muốn các cửa hàng có thể ổn định vào năm 2021. Nhưng tôi cũng dự đoán chúng tôi sẽ mất một loạt các doanh nghiệp, có thể vì những lí do khác nhau mà không thể phục hồi được, ”Halls nói. “Tuy vậy, năm 2020 đã chứng minh sự kiên cường, tháo vát và tận tụy của những người bán sách. Chúng tôi sẽ làm mọi thứ có thể để hỗ trợ họ khi họ nhìn về phía trước và lập kế hoạch cho một tương lai sau đại dịch ”.
BÌNH NGUYÊN theo The Guardian