VŨ NGỌC THƯ
Ở Ngã Ba Đồng Lộc
Ở đây thấy gió cũng nhiều
Hoa thơm tinh sớm tới chiều vẫn thơm
Ở đây nắng cũng nhiều hơn
Mười bông huệ trắng cứ đơm nắng vàng
Ở đây vẫn có mùa màng
Mười chiếc nón trắng gái làng nhấp nhô
Đồng quê ruộng nước, ruộng khô
Mạ non cấy xuống để giờ trổ bông
Ở đây gái vẫn “phòng không”
Điểm trang mười đóa hoa hồng cài nhau
Vẫn là chị trước em sau
Vẫn ngôi sao ở trên đầu dẫn đi
Ở đây giờ thấy những gì
Cỏ xanh, xanh tuổi dậy thì mà xanh
Đám mây vá mãi chẳng lành
Hương thơm đứng vín lấy cành ngậm hương
Ở đây người đứng ẩn sương
Nụ cười ẩn trắng khói hương nổi chìm
Mẹ gọi sao mãi lặng im
Phải vì đang bước đi tìm nhân sinh
Nén hương tay cắm vào bình
Mà sao lại thấy mắt mình cay cay.
Dòng sông đời chị
Chị tôi ra ngõ gặp sông
Bàn tay khỏa sóng mà không nước đầy
Tôi rằng mượn gió mà say
Nhìn tôi chị bảo lửa tay nguội rồi
Lấy rơm tôi đốt lửa cời
Ba hồn bảy vía cái người thôi miên
Đăm đăm mắt chị nhìn lên
Nốt nhăn gẫy lúm đồng tiền mẹ cho
Tôi thương chị lỡ chuyến đò
Khổ đau trời cũng chỉ cho nửa vời
Chị cười mà nước mắt rơi
Nuốt vào thì chát trả trời thì đau
Chị bảo hoa nở lần sau
Anh không ra trận cùng nhau tụ đoàn
Tảo tần chị lại lo toan
Đêm trăng anh đứng gẩy đàn thảnh thơi
Đêm dài lạnh lắm chị ơi
Chắp tay tôi đứng cầu trời ấm lên.
Đường về
Tôi về tìm lại núm nhau
Một ngày vượt cạn trong đau mẹ cười
Ở trong khóe mắt cha tôi
Bừng lên mặt lửa ngời ngời gửi tin
Tôi về theo lối chuồn kim
Con đường xâu ngọn bìm bìm vào nhau
Mùa thu sóng sánh hoa cau
Lang thang mây trắng trên đầu nao nao
Tôi về gom khúc ca dao
Mẹ tôi giắt ở bờ rào vườn quê
“À ơi trăm nẻo bộn bề
Dẫu đi ngàn dặm vẫn về nghe con”
Tôi về áo ám khói bom
Đi tìm lấy cái mất còn đâu đây
Đêm nằm nghe lá rừng bay
Bạn tôi đậu ở ngọn cây gọi tìm
Bập bênh lúc nổi lúc chìm
Đất trời thì rộng cánh chim thì gầy
Con đường chằng chéo bàn tay
Cong thêm những khúc sông gầy đường xa
Tiếng ai gọi ở hiên nhà
Phải vì mẹ gọi chia quà chợ quê.
NGUYỄN MINH KHIÊM
Giao thừa
Chiếc đài orionton báo sắp giao thừa
Tiếng phát thanh viên dẹo đi bởi cục pin chảy nước
Năm mới cách chúng tôi chỉ một tiếng gà
Một tiếng gà mảnh như sợi tóc
Chúng tôi đã đi qua ba trăm sáu lăm ngày bom đạn
liên miên để đến sợi tóc này
Đến được sợi tóc còn khó hơn vượt qua vực sâu thác dựng
Có ngày vợi đi dăm bảy con thuyền
Có ngày lềnh bềnh dăm ba đôi đũa
Có ngày thẫn thờ niệm cả một khúc sông
Có ngày truy điệu cả một vùng biển trắng
Gọi hồn bạn nhập vào nắm cát
Nhập vào mảnh vỡ con thuyền làm hài cốt gửi về quê
Khiêng vài hạt cát trong một quan tài
Nặng hơn khiêng trái núi
Chúng tôi hình dung lúc mở lá cờ
Mở tấm kính cho mẹ vào nhận mặt
Mẹ bứt ruột để sinh ra hạt cát
Giọt máu ru hạt cát mấy chục năm
Cua ốc nuôi con vặn mình thành tật
Cây cau già rỗng ruột nở hương cau
Giông bão giấu phía sau vạt áo
Mình mẹ nghe trong lúc canh khuya
Mình mẹ nghe khi ngọn đèn vặn nhỏ
Mình mẹ nghe khi gió bấc mưa phùn
Mình mẹ nghe khi thạch sùng tắc lưỡi
Mình mẹ nghe khi ra ruộng cuốc cày
Lưỡi cuốc lưỡi cày vập vào cát sỏi
Mẹ nhận mặt con bằng tia lửa lóe lên
Bằng khoảng khắc rùng mình đất rú
Lúa mọc trên da thịt con mình
Đem con về bằng lưỡi liềm lưỡi hái
Nén hương cong trĩu màu tóc trắng
Nước mắt tuôn hạt cát đầm đìa
Mẹ vẫn tin con mẹ bình yên
Miếng trầu đêm qua mẹ nhai đỏ lắm
Chắc có tin vui nên chuột rúc hoa đèn
Trẻ trung thế làm sao chết được
Nó đang chống thuyền vượt biển ngoài kia
Dô tả dô tà chân khuềnh đạp sóng
Đêm trừ tịch về tắm nước lá thơm
Tiếng chân nó đang bước qua bậu cửa
Tóc quá xanh làm rơi nắng xuống thềm
Vuốt những nếp nhăn bình vôi mất ngủ
Nó thắp hương vái đống bã trầu
Lạy chiếc áo tơi nắng mưa già trước tuổi
Mẹ choàng dậy ôm vào lòng hạt cát
Đang chắp tay chúc Tết mẹ giao thừa.
Xin về nhận lại
Mở trang nhật kí trên tay
Chữ nào cũng chạm những ngày bom rung
Chữ thì bom dựng dòng sông
Chữ thì lửa đỏ vặn cong thành cầu
Chữ thì máu đẫm chiến hào
Chữ thì thương tật qua bao tháng ngày
Hỡi ai những tháng năm này
Lần theo trang chữ về đây nhận mình
Ai trong màu lá cỏ xanh
Ai thành ngọn gió, ai thành phù sa
Ai thành quả, ai thành hoa
Ai thành cát sỏi trải ra lót đường
Ai thành tượng, ai thành gương
Ai cầm liềm hái, ai giương cờ hồng
Đã bom đạn với Hàm Rồng
Đắng cay chua ngọt cũng trong một nhà
Chữ này giọt máu thấm ra
Lột mưa lột nắng để mà nhận nhau
Nếu đất còn nỗi niềm đau
Chữ xin chữa vết thương sâu chóng lành
Nếu cây lá đã lìa cành
Chữ xin dâng nhựa cho xanh vào chồi
Nếu mây còn ám chân trời
Chữ xin làm nắng về soi cổng làng
Xin trao lại ánh trăng vàng
Trầu cau đến hẹn lại vang điệu hò
Đá tai mèo lại đơm hoa
Phong lan núi Ngọc nở qua núi Rồng
Những gì khuất lấp đáy sông
Thành phù sa hát về đồng trĩu vai
Những gì khóe mắt còn cay
Thành tia nắng sớm trao tay nụ cười
Các anh ơi, các chị ơi!
Xin về nhận lại một thời thanh xuân.
Đối thoại ở rừng
Hãy lắng nghe cuộc đối thoại này
Cuộc đối thoại chỉ có rừng ghi lại:
“- Chuyển thương binh về gấp tuyến sau
- Ở đây chỉ còn toàn thương binh thôi ạ
- Hãy chọn ra những người bị nhẹ hơn có thể
- Tất cả số này đều đang cấp cứu
- Nhanh chóng chuyển bệnh nhân tất cả xuống hầm
- Nếu có thể dịch chuyển được những căn hầm
Còn đỡ nguy hiểm hơn những người này dịch chuyển”
Hãy lắng nghe cuộc đối thoại này
Cuộc đối thoại chỉ có rừng ghi lại:
“- Muối! Muối! Hãy cho tôi hạt muối
- Cả tháng nay binh trạm không còn
- Một hạt thôi, trước khi tôi nhắm mắt
- Chúng đã bắn chìm tất cả những bao muối thả dọc suối khe
- Cho tôi một giọt nước khe cũng được
- Nhưng khe suối cũng bị chúng thả chất độc xuống rồi”
Hãy lắng nghe cuộc đối thoại này
Cuộc đối thoại chỉ có rừng ghi lại:
“- Tiểu đoàn X. phải không?
- Phải
- Còn giữ chốt được không?
- Báo cáo vẫn đang kiên cường giữ chốt
- Tiểu đoàn còn khoảng bao nhiêu
- Ở chỗ này hiện còn mình tôi duy nhất
- Cho liên lạc về ngay báo cáo
- Thưa chính tôi là người liên lạc
- Hãy động viên anh em chiến đấu đến người lính cuối cùng
- Vâng chính tôi người cuối cùng chiến đấu
Tôi đã ra mệnh lệnh cho mình”
Hãy lắng nghe cuộc đối thoại này
Cuộc đối thoại chỉ có rừng ghi lại:
“- Đây không phải là vùng đồi trơ trụi
- Vâng trước đây là cánh rừng già
- Có rất nhiều ngôi mộ
- Trong bản đồ cũng ghi rõ thế
- Không thấy gì sau nhiều lần tìm kiếm
- Một mảnh tăng, sợi tóc cũng không còn”
Hãy lắng nghe cuộc đối thoại này
Cuộc đối thoại chỉ có rừng ghi lại:
“- Ôi giờ mới được ôm con của mẹ
- Thưa mẹ đây là một gốc cây
- Con ngủ mãi sao con chưa thức dậy
- Thưa mẹ đây chỉ là tảng đá
- Ngôi nhà này ai đã dựng cho con
- Thưa mẹ đây ụ mối
- Áo của con lúc nào cũng mới
- Thưa mẹ không phải đâu chỉ là lá cây rừng
- Các con lại giấy bút đến trường
- Thưa mẹ không phải đâu tất cả là vàng mã”
Tim mình xé đặt lên môi
Âm âm rừng vọng những lời thẳm sâu
Lời này nhói một nỗi đau
Lời này thiêu đốt một màu tóc xanh
Lời này úa lá trên cành
Lời này nắng rụng xuống vành trăng non
Lời này muối xát hoàng hôn
Lời này buốt tiếng gọi hồn gần xa
Nén đằng sau mỗi cánh hoa
Bao nhiêu tâm chấn vỡ ra sóng thần
Chạm vào vụn đất dưới chân
Bao nhiêu khuôn mặt người thân hiện về
Vụn này réo gọi tên quê
Vụn này xõa tóc cơn mê lạc rừng
Vụn này xô lệch vòm hang
Vụn này ngột thở còn đang dưới hầm
Vụn này đã hóa thành trầm
Vụn này đã bật thành mầm trong cây
Cửa rừng bốn phía bão lay
Bao nhiêu khúc đối thoại này mở ra.