Mộng uyên ương của Trần Hoàng Thiên Kim là những ước vọng mang “căn cước” nữ giới. Hay nói cách khác, đó là những giấc mơ đẹp về tình yêu, hạnh phúc mang đậm thiên tính nữ.
(Đọc Mộng uyên ương của Trần Hoàng Thiên Kim, Nxb Hội Nhà văn, 2023)
Trong Kinh Thánh, giấc mơ thường được mô tả như sự mặc khải của Chúa. Qua những giấc mơ, Chúa hướng dẫn một người vào một thời điểm quan trọng, việc phải làm hay nơi phải đi. Theo nhà phân tâm học người Áo, Freud (1856 - 1939) thì “Giấc mơ là những bài thơ chúng ta tự ngâm lúc ban đêm để sống thực những ước vọng nằm trong vô thức”.
Theo nghĩa đó, thi tập Mộng uyên ương của Trần Hoàng Thiên Kim là những ước vọng mang “căn cước” nữ giới. Hay nói cách khác, đó là những giấc mơ đẹp về tình yêu, hạnh phúc mang đậm thiên tính nữ.
Tập thơ được chia làm 3 phần: Giữa những tầng trời; Mộng uyên ương; Linh cảm. Sự phân chia này cũng chỉ là ước lệ. Phần lớn các bài thơ gắn với các trạng thái cảm xúc của tình yêu, mộng mơ, giấc mơ… Anh như cơn mơ cuối ngày/ Nỗi khát tràn lên tận cùng nguồn mạch/ Những tế bào yêu cựa quậy/ Mũi kim độc dược làm trái tim vỡ nát. Nỗi buồn trong tình yêu, suy cho cùng cũng là giai điệu đẹp của bản nhạc cuộc sống. Có yêu cuộc sống mới trở nên mơ mộng, sự mơ mộng ấy là cần thiết để chúng ta đi qua những khó khăn, éo le, hay hiểm nguy của cuộc đời. Cũng như tình yêu cho ta biết ước mơ, biết hi vọng và nhìn cuộc đời bằng đôi mắt yêu thương. Cho dù đó có là một tình yêu buồn thì nhờ đó ta biết vươn đến những điều tốt đẹp hơn.
Nếu như thi ca luôn gợi mở những điều bí mật thì tình yêu lại luôn bí ẩn. Bí ẩn ở giai điệu, ở cung bậc cảm xúc mà chỉ người trong cuộc mới có trải nghiệm. Mỗi con người là một chủ thể yêu, mỗi nhà thơ khi viết thơ về tình yêu trước hết là hành trình tự vấn, khám phá... Không ai dám quả quyết đã viết hết các cung bậc của tình yêu, ngay cả “ông hoàng thơ tình” Xuân Diệu. Yêu, với tất cả phẩm chất mộng mơ, hờn dỗi, khao khát, dâng hiến... tạo nên một bản đồ trái tim, đấy chính là Mộng uyên ương của Trần Hoàng Thiên Kim. Yêu đến tận hưởng, tận hiến đấy là Trần Hoàng Thiên Kim: Anh hôn em nụ hôn tận thế/ Ma lực bỏng rát câm lặng/ Níu lời hát cuối cùng của những chú ve câm lặng…
Mộng uyên ương không chỉ là bản đồ trái tim của chủ thể sáng tạo Trần Hoàng Thiên Kim mà còn xác tín từ trường yêu của chị, vừa dịu êm vừa bão lửa: Đêm tối trẫm mình xuống sông đám mây nhiệm màu/ Thả một điều ước vào ly rượu/ Hiện từ đấy khuôn mặt anh mùi thơm của đất/ Lạc thú ngàn năm kết tủa.
Tân ước có nói rằng, cuộc sống có ba điều, đức tin, hi vọng, tình yêu thương; nhưng điều cao trọng hơn cả là tình yêu thương. Yêu không chỉ là tình yêu thương đôi lứa, rộng ra là tình yêu thương con người, đồng loại.
Vơi rồi đầy, mơ và thực, dù là “ước vọng nằm trong vô thức”, Trần Hoàng Thiên Kim đều muốn hóa giải những u uất, khám phá vẻ đẹp của thiếu vắng. Chủ thể thơ không bằng lòng, hài lòng, luôn muốn phẫu thuật những cảm xúc, giống như những kị sĩ tình yêu muốn chiếm lĩnh đỉnh yêu. Sống và yêu là khát vọng trong càn khôn. Giấc mơ bày tỏ hiện thực, hướng thiện: Em không đủ bản lĩnh để chạy trốn chính mình/ Chạy trốn những con kiến đang bò khắp cơ thể/ Chạy trốn anh/ Để có được ngày yên tận thế.
Khao khát có được tình yêu để vun đầy trao và nhận, nhưng cuộc đời đâu đơn giản, đâu phải ai cũng có tình yêu, hiểu hết tình yêu. Chính vì thế, phi lí, bất công và bất khả giải. Em ngồi đợi bình minh/ Uống chén trà đặc quánh ánh mắt anh nồng nàn không thể ngăn nổi xao động/ Em thấy mình mọc thêm đôi cánh giữa không trung bao la/ Sải cánh tìm giấc mơ đã mất.
Không gian thơ của Mộng uyên ương đa tầng, từ cõi trần đến tâm linh đều hội tụ trong “giấc người”. Trần Hoàng Thiên Kim chạy về phía ánh sáng, cất lên bài ca ánh sáng. Chị muốn khám phá bản thể, nâng niu từng “giọt sống”, cất tiếng nói “thèm một bầu trời trong trẻo”, được tác giả xác tín.
NGÔ ĐỨC HÀNH giới thiệu và chọn
Cơn bão đi qua
Chỉ là cơn bão đi qua mưa rơi trên những hàng cây lá đổ
Chỉ là một giấc mơ ngọt ngào đêm đêm có cánh chuồn bé nhỏ
Anh ở thật xa nơi đầu nguồn sóng vỗ
Có thấy cầu vồng bắc nhịp giữ núi sông
Chỉ là nước ngập lối đi ngoài cánh cửa nhiệm màu
Những chú cá lên bờ tìm lối rẽ
Anh nuôi nấng trong em những khát khao nhỏ bé
Đợi mưa về đêm ướt những bóng đen
Ở bên kia trù phú ngợp màu xanh
Cây cỏ biếc mùa giông bão đến
Quả đu cành ướp hồn người lang bạt
Chập chờn ru giấc ngủ chập chờn sang
Thế gian có những tháng ngày rất đỗi bình yên
Nằm giữa rừng hoang nghe mạch nguồn róc rách
Nghe tiếng anh thì thầm từ cổ tích
Ngắm đàn chim xây tổ đón thu về
Tưới phủ đầy nỗi nhớ đẫm cơn mê
Trong ánh sáng trập trùng sương ướt cỏ
Chạy theo sông mùa lũ tràn vào phố
Thắp một ngọn đèn trong bóng tối sáng thinh không…
Những câu hỏi dưới trần gian
Khi em hỏi con tim thao thức
Nỗi nhớ làm sao nguôi ngoai
Tình yêu làm sao độ lượng
Làm sao để ru đau những tháng năm dài
Khi em hỏi mặt trời
Nắng từ đâu vọng tới mà vàng sợi vải
Che bàn tay lên mắt thấy mùa hè
Làm sao ngăn gió Lào thổi dọc cơn mê
Khi em hỏi khóm tre
Lắc lư chông gai mòn vẹt đường trường
Lá tre mỏng cật tre mềm dẻo
Làm sao ngăn nổi quân thù trong giáp trận binh đao
Khi em hỏi dòng sông
Ai chèo thuyền tóc búi áo dài khoan thai
Hành hương về Nam hay lên Bắc
Làm sao em gặp người trong mộng để trả lại nụ hôn đầu
thoát kiếp phù du
Khi em hỏi những bóng chim nhảy nhót trên cành khô
Những bẹ chuối xé mủn khóc người dưới mộ
Kiếp trầm luân đánh đổi một khắc núi sông trở lại kiếp người
Làm sao để loài rắn rết không bò lên mặt đất
Khi em hỏi người xa không gặp mặt
Hãy ngăn những áng mây kéo đến che vũ trụ
Thật hay mơ cũng một đời thao thức
Vén ánh trăng rằm nhớ hỏi chuyện trần gian
Khi em bước chân dọc con đường đạo
Lá bồ đề rụng xuống nở hoa xuân
Nghe tiếng Phật lắng lòng thân xác ngộ
Niệm một lối về khắc tích cũ vọng đưa.
Những ví dụ
Chúng ta sẽ cùng nhau lớn lên bên những thân quen tưởng chừng đã gặp
Thấy ngọn gió lùa cũng tưởng cờ hoa đang mở hội hoa đăng
Có ngọn núi giữa lưng chừng mây
Có hoa đào nở rực trong ngôi nhà bên suối
Có giếng nước trong ngày ngày em soi bóng
Ở kiếp sau thấy bình yên trên vọng gác chuông chiều
Em sẽ đợi anh ở nơi có những cánh diều
Bay bay trong giấc mơ cầu vồng bảy sắc
Thả điều ước từ quá khứ
Tháng ba đã sang tìm đến hội làng
Chúng ta sẽ cùng nhau lên núi nhặt sương mai
Líu lo cùng bầy sóc chuyền cành thông mỗi sáng
Nhóm lửa đón mùa sang bên giấc mơ đồng nội
Nhạc rừng reo ánh mắt chạm thiên thu
Có thể chúng ta sẽ hồi tưởng về kiếp trước rõ ràng hơn
Bên bậc đá nghe thần cây thầm hát
Chào vị thổ công sống nghìn năm không hoá kiếp
Người có nhớ về quá khứ vàng son
Kiếp sau rồi có kịp gặp lại nhau
Chào nhau yêu tin bên đời vội vã
Những thân quen bỗng dưng xa lạ
Hay vẫn thật gần trong những giấc chiêm bao…