Lính thợ X55, nửa thế kỉ dựng nền móng kĩ thuật bên dòng sông Hậu

Cần Thơ, thủ phủ miền Tây, nơi dòng sông Hậu hiền hòa chảy suốt bao mùa lũ rút, không chỉ trù phú sản vật mà còn chất chứa trầm tích của lịch sử, nơi hội tụ văn hóa sông nước và những chiến công thầm lặng giữ gìn chủ quyền Tổ quốc. Giữa lòng thành phố ấy, bên bờ Nam sông Hậu, có một tập thể đã lặng lẽ dựng xây suốt nửa thế kỉ, Nhà máy X55, Cục Hậu cần - Kĩ thuật, Quân chủng Hải quân. Không ồn ào, không phô trương, họ chọn cách tồn tại bằng sự bền bỉ, tận tâm và trách nhiệm, trở thành điểm tựa kĩ thuật vững chắc cho các lực lượng bảo vệ biển đảo phía Nam.

Những con tàu mới được Nhà máy X55 đóng đang chờ xuất bến.

Sau ngày đất nước thống nhất, căn cứ tiếp vận Bình Thủy được bàn giao cho lực lượng cách mạng. Từ nền móng ấy, Xưởng Bình Thủy ra đời, tiền thân của Nhà máy X55 ngày nay. Thiếu máy móc, thiếu nhân lực, nhưng những người lính thợ vẫn bắt tay dựng từng mái xưởng, hàn những chi tiết đầu tiên, sửa chiếc tàu đầu tiên, khởi đầu cho hành trình nửa thế kỉ dựng xây. Mỗi con ốc vít, mỗi vết hàn như gửi gắm niềm tin, giữ vững chủ quyền từ chính nơi hậu phương.
Khi tiếng súng biên giới Tây Nam vang lên năm 1978, X55 lại bước vào một chiến trường đặc biệt, không có bom đạn nhưng đầy khẩn trương. Trong ba tháng cao điểm, đơn vị đã hoàn tất hàng trăm lượt sửa chữa tàu thuyền, pháo, xe máy quân sự, kịp thời phục vụ chiến đấu. Những người lính thợ làm việc suốt đêm, ăn cơm nguội giữa tiếng máy, chỉ với một suy nghĩ giản dị: phía trước đang cần mình. Chiến thắng biên giới Tây Nam có công sức thầm lặng của họ, những người không cầm súng nhưng đôi bàn tay chính là vũ khí.

Ban lãnh đạo nhà máy, kiểm tra công tác đóng tàu tại phân xưởng.

Sau chiến tranh, họ lại tiếp tục một hành trình đặc biệt khác, khôi phục xưởng Ream, cơ sở kĩ thuật duy nhất của Hải quân Campuchia. Ba mươi tháng làm nhiệm vụ quốc tế, những người lính thợ X55 vừa sửa tàu, vừa đào tạo kĩ thuật viên bạn, giúp bạn khôi phục ngành công nghiệp hải quân từ đổ nát. Ngày con tàu đầu tiên được hạ thủy trên đất bạn, nước mắt đã rơi không chỉ vì niềm vui kĩ thuật, mà vì đó là biểu tượng của tình hữu nghị và lòng nhân ái của người lính Việt Nam.
Bước vào thời kì đổi mới, X55 chuyển mình mạnh mẽ theo cơ chế thị trường nhưng không xa rời nhiệm vụ quốc phòng. Từ những năm 1990, đơn vị vừa sửa chữa tàu chiến, vừa tham gia đóng mới tàu vận tải, tàu cá, tàu du lịch. Người lính thợ giờ không chỉ là người kĩ thuật, mà còn là người sản xuất trong cơ chế thị trường linh hoạt, sáng tạo nhưng vẫn giữ nguyên kỉ luật quân đội. Giữa biến động kinh tế, họ chọn con đường phát triển nhưng không đánh đổi, làm kinh tế để nuôi quốc phòng, và lấy quốc phòng làm nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Đội kĩ thuật trao đổi kinh nghiệm về công tác đóng tàu vỏ nhôm T24.

Nửa thế kỉ qua, X55 đã trở thành tổ hợp sửa chữa, đóng mới tàu hiện đại hàng đầu Đồng bằng sông Cửu Long. Trên diện tích gần 57.000m², với hệ thống đốc nổi, cầu cảng, bãi sản xuất và hàng trăm máy móc hiện đại, đơn vị hoàn toàn làm chủ công nghệ sửa chữa, hiện đại hóa tàu chiến. Các kĩ sư trẻ đã ứng dụng phần mềm thiết kế 3D, mô phỏng và cắt CNC để nâng cao độ chính xác, rút ngắn thời gian sản xuất.
Hàng loạt con tàu mang thương hiệu X55 đã vươn ra biển lớn: từ tàu vận tải, kiểm ngư, tàu tuần tra, đến tàu du lịch và tàu vận tải biển 4.500 tấn. Đặc biệt, đơn vị đã đảm nhận sửa chữa, hiện đại hóa nhiều tàu chiến hiện đại như Svetlyak 10412, TT-400TP, những minh chứng cho năng lực kĩ thuật và bản lĩnh của người thợ quân đội.

Những thiết bị hiện đại được áp dụng tại Nhà máy X55.

Đại tá Nguyễn Hữu Lương, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung tâm Bảo đảm kĩ thuật Hải quân, cho rằng thành công lớn nhất của X55 không chỉ nằm ở năng lực kĩ thuật, mà còn ở bản lĩnh chính trị vững vàng của đội ngũ. Mỗi người thợ nơi đây là một chiến sĩ trong thời bình, giữ tinh thần Bộ đội Cụ Hồ giữa công nghiệp hiện đại.
Bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn, Nhà máy X55 còn gắn bó sâu sắc với địa phương. Những chương trình tuyên truyền về biển đảo, các ngôi nhà tình nghĩa, những hoạt động giúp dân đã trở thành nét đẹp thường xuyên. Chính sự sẻ chia ấy đã làm nên một tập thể đoàn kết, nhân văn, nơi mỗi người đều thấy tự hào khi được cống hiến.
Trải qua nửa thế kỉ, X55 đã được tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Quân công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc, Huân chương Xê-na của Chính phủ Campuchia. Nhưng phần thưởng lớn nhất chính là niềm tin được truyền qua các thế hệ từ ánh mắt người thợ già đến bàn tay lớp trẻ hôm nay.

Lắp ráp tàu vỏ nhôm tại Nhà máy X55.

Thượng tá Lê Văn Quốc, Phó Giám đốc Nhà máy, chia sẻ rằng đơn vị đang tích cực đào tạo và tự đào tạo, gửi kĩ sư, công nhân lành nghề đi học tập ở các đơn vị đóng tàu trong và ngoài Quân đội, để sẵn sàng cho những nhiệm vụ mới.
Giữa tiếng máy vang vọng bên dòng sông Hậu, những người lính thợ X55 vẫn lặng lẽ làm việc mỗi ngày, tiếp nối hành trình nửa thế kỉ dựng xây. Họ hiểu rằng còn biển là còn nhiệm vụ, còn Tổ quốc là còn phải cố gắng để mỗi con tàu rời bến không chỉ chở theo hàng hóa, mà còn chở theo niềm tin của đất nước vào những bàn tay thợ giàu lòng yêu nước.

DUY SỰ