Hình ảnh trong tâm hồn của người con Pác Thay

"Những bức tranh của A Sáng tôn vinh vẻ đẹp về con người, về tự nhiên và mang tinh thần Thiền rõ nét dù họa sĩ không chủ tâm hướng đến, mà những hình ảnh đó vốn có trong tâm hồn, trong đời sống tinh thần của người con Pác Thay".

Đó là những lời đánh giá của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều về tranh của họa sĩ A Sáng khi tham dự triễn lãm tranh mới nhất có tên "Miền A Sáng 2" diễn ra ngày 1/10, tại Hà Nội.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều là người chứng kiến quá trình lao động miệt mài của họa sĩ A Sáng từ hơn chục năm trước. Theo ông đó là một quá trình, một quãng thời gian đầy khó khăn, gian khổ từ việc cầm cọ vẽ, gạch xóa, từ bỏ rồi quay lại với niềm say mê của mình, định hình được phong cách riêng và tổ chức thành công các triển lãm như ngày hôm nay.

“Từ “Miền A Sáng 1” đi tới ‘’Miền A Sáng 2’’ là một thách thức rất lớn. Đoạn đường ấy có thể trở thành bất động, có thể dẫn người họa sĩ vào vô định và có thể làm biến mất Hoàng A Sáng. Nhưng anh đã tới được miền ấy trọn vẹn và ngập tràn một tinh thần mới. Cái miền ấy - ‘’Miền A Sáng 2’’ hoàn toàn mới mẻ nhưng quyền sở hữu vẫn thuộc về cái tên Hoàng A Sáng. Trong suốt 3 năm qua, A Sáng đã vật vã mang những nhân vật của mình, những bông sen của mình, những cái cây của mình, những vùng đồi cố hương mình để về tới được miền của ánh sáng mới (màu), giai điệu mới (nét) và không gian mới (bố cục).
Những tác phẩm trong ‘’Miền A Sáng 2’’ dựng lên 3 vùng đặc trưng: sen - phong cảnh - tĩnh vật. Cho dù trong sen, trong phong cảnh và trong cái gọi là tĩnh vật vẫn luôn luôn chứa đựng sự chuyển động mãnh liệt của cảm xúc, của ý tưởng và của màu sắc chủ đạo là màu nóng thì tinh thần Thiền vẫn trùm phủ cả 3 vùng này. Bởi những bố cục, những đường nét, những màu sắc của Hoàng A Sáng luôn hướng tới một vẻ đẹp thuần khiết và sự thánh thiện. Và từ đó, tinh thần của Thiền bắt đầu khởi sinh và lan tỏa.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều (trái), họa sĩ Hoàng A Sáng và mẹ.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cũng gửi gắm: Có lẽ đến triển lãm sau nữa, Hoàng A Sáng phải dày công suy ngẫm về con đường của mình, về phong cách của mình để có những điều bứt phá hơn, mới mẻ hơn từ những gì anh đã tạo dấu ấn.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận định, A Sáng là một con người tài hoa, thông minh, tài hoa không chỉ trong việc làm báo, mà còn rất thành công trong hội họa. Bằng chứng là hiện nay, tranh của A Sáng đã định hình phong cách riêng, được nhận ra, khác biệt với các họa sĩ khác, được người yêu tranh trong nước và quốc tế yêu thích. Để làm được điều ấy, có không nhiều những họa sĩ làm được như Thành Chương, Lê Thiết Cương, Phạm Hà Hải,… Tranh của A Sáng trong triển lãm lần này vẫn tiếp nối phong cách, tâm tư, tiếp nối quá trình đi tìm chính mình nhưng màu sắc, hình khối ngày càng phiêu lãng, thanh thoát hơn. Nhà thơ Trần Đăng Khoa cũng mong muốn họa sĩ A Sáng ở chặng đường tới sẽ có những tìm tòi, cách thể hiện làm sao vẫn mang “màu sắc” của A Sáng, nhưng lại khác A Sáng, đa dạng hơn, mới lạ hơn mà anh khám phá từ khả năng nghệ thuật của mình.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa phát biểu tại triển lãm.

Họa sĩ Hoàng A Sáng là người dân tộc Tày, sinh năm 1976 ở Pác Thay, thuộc huyện Trùng Khánh, Cao Bằng. Anh tốt nghiệp Trường ĐH Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, hiện sống và làm việc tại Hà Nội.

Triển lãm “Miền A Sáng 1” được tổ chức vào năm 2016. Tranh của anh là sự giao thoa của màu sắc, mà các màu chủ đạo thường thấy là màu xanh với các sắc độ khác nhau, là màu cam, màu vàng và màu đỏ. Bút pháp vẽ chủ yếu là tả thực xen lẫn siêu thực, miêu tả vẻ đẹp vừa thực vừa hư ảo của thiên nhiên của con người. Nét cọ của họa sĩ đặc biệt khi vẽ về sen, về vẻ đẹp của người phụ nữ, về trẻ em, cây cối, bầu trời, mặt đất, trăng,… và hơn hết là những nét đẹp vùng cao quê hương anh: khuôn mặt của những người con vùng cao, của các em bé dân tộc, những chú chó, chú ngựa, những con đường quanh co, mờ ảo, những lối mòn, cây cối xiêu xiêu… Người yêu tranh và giới làm nghệ thuật yêu thích và cảm nhận trong tranh của A Sáng có một tinh thần thiền an yên, tĩnh tại.

“Miền A Sáng 2” là sự tiếp nối tinh thần ấy từ triển lãm đầu tiên. Những bức tranh mang đậm “phong cách A Sáng” nhưng ngày một hoàn thiện hơn. Giống như họa sĩ A Sáng chia sẻ về sự khác biệt của những bức tranh trong triển lãm này: “Trong triển lãm lần này, tôi cố gắng loại bỏ những phần mà bản thân tôi tự nhận ra là thừa và cố gắng thêm vào những phần còn thiếu. Tôi hi vọng mỗi ngày tranh của tôi và chính bản thân tôi sẽ hướng về cái đẹp tinh khiết nhất. Tôi không chắc mỗi ngày mình vẽ đẹp hơn, nhưng tôi nghĩ mình có đủ năng lượng và khát vọng để hướng đến những điều đẹp nhất”.

Triển lãm “Miền A Sáng 2” sẽ mở cửa đến hết ngày 5/10/2019.

Một số hình ảnh trong buổi triển lãm:

BÌNH NGUYÊN