Thứ Tư, 24/09/2025 13:13

Nghệ thuật kết nối truyền thống và hiện đại

Những chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu chính là hành trình chuyển hóa nỗi đau đáu gìn giữ văn hóa thành những tác phẩm

 Trong tháng 11/2025, hai chương trình nghệ thuật quy mô mang tên ThiêngVũ điệu dưới trăng với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ, nghệ nhân sẽ được lan tỏa tới đông đảo công chúng.

Thiêng là một dự án nghệ thuật ca, múa, nhạc, trình diễn thị giác quy mô lớn, lấy cảm hứng từ kho tàng văn hoá của cộng đồng người Dao ở Sa Pa. Tác phẩm khắc hoạ sự gắn bó giữa đất, nước, lửa, tình yêu, tín ngưỡng, đồng thời tôn vinh tính thiêng trong các nghi lễ truyền thống, đặc biệt là nghi lễ cấp sắc, biểu tượng cho sự trưởng thành và đạo lí sống của con người nơi đây.

Nghệ thuật lan toả nét đẹp trong văn hoá, tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc.

Chương trình hướng tới mục tiêu gìn giữ, trao truyền và quảng bá những giá trị tinh hoa của người Dao, thông qua nghệ thuật trình diễn kết hợp công nghệ hiện đại như ánh sáng, sắp đặt sân khấu, 3D mapping, nhưng vẫn tôn trọng nguyên bản văn hoá. Đây cũng là cơ hội để chính người Dao trực tiếp tham gia, kể câu chuyện của chính dân tộc mình bằng ngôn ngữ nghệ thuật.

Nghệ thuật ca, múa, nhạc tổng hợp, lấy nghi lễ diễn xướng dân gian, vũ điệu truyền thống làm trung tâm. Kết hợp nghệ thuật thị giác, ánh sáng, hiệu ứng sân khấu và trình chiếu 3D mapping tạo nên không gian huyền ảo, giàu tính biểu tượng. Thiêng không chỉ là một chương trình nghệ thuật, mà còn là hành trình bảo tồn và tái hiện bản sắc. Thông qua ngôn ngữ của ánh sáng, âm nhạc và vũ điệu, Thiêng khẳng định tinh thần tôn trọng sự khác biệt, đồng thời khơi gợi niềm tin và niềm tự hào văn hoá dân tộc.

Các nghệ sĩ chuẩn bị cho các tác phẩm.

Vũ điệu dưới trăng là những vũ điệu được kết tinh từ nhịp sống mãnh liệt của cộng đồng các dân tộc tại Sa Pa. Đời sống văn hóa, tín ngưỡng, tập quán, lễ hội, lao động, sản xuất, tri thức dân gian vừa đặc sắc vừa phong phú trở thành sức mạnh nội sinh, gắn kết cộng đồng, xây dựng quê hương. Những tiếng kèn lá, đàn môi, chuông rung nhè nhẹ đáp lời những tiếng khèn, tiếng sáo trầm bổng. Sắc màu thổ cẩm quyện hòa với âm hưởng của núi rừng thay cho lời ngỏ: “Rừng rộng chiêu nhiều thú - Nhà rộng chiêu nhiều khách”. Các vũ điệu trong show diễn là những lát cắt nho nhỏ khắc họa một vài nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân tộc nơi đây.

Trong nhiều năm gắn bó với miền đất này, tác giả kịch bản Hà Văn Thắng âm thầm nuôi dưỡng một giấc mơ. Giấc mơ ấy bắt nguồn từ những tháng ngày tuổi thơ theo mẹ đi khắp bản làng, lắng nghe tiếng khèn, tiếng hát, và cảm nhận hơi thở cuộc sống nơi miền núi. Đến khi trưởng thành, trong vai trò một nghệ sĩ nhiếp ảnh, một nhà quản lí văn hóa, ông càng có cơ hội tiếp xúc, tìm hiểu, hòa mình cùng cộng đồng người Dao ở Sa Pa. Nơi mà mỗi lời ca, mỗi nghi lễ, mỗi bộ trang phục đều chất chứa một phần bản sắc và niềm tin tâm linh của dân tộc. Càng đi sâu nghiên cứu ông càng nhận ra sách vở, chính sách hay công trình nghiên cứu vẫn chưa thể bao quát và chuyển tải hết sự uyên bác, tinh túy và nhân văn trong kho tàng tri thức dân gian. Chứng kiến nhiều tiết mục nghệ thuật được dàn dựng trên sân khấu nhưng chưa thực sự chạm đến "cái gốc" văn hóa, ông Thắng nung nấu ý định viết nên những tác phẩm để đồng bào trở thành chủ thể, kể lại câu chuyện của chính họ.

Không gian diễn ra các chương trình nghệ thuật.

Cuộc gặp gỡ giữa tác giả Hà Văn Thắng với đạo diễn Đặng Xuân Trường đã mở ra một hành trình mới. Đạo diễn Đặng Xuân Trường vốn nổi tiếng với những sáng tạo thị giác, ánh sáng và nghệ thuật sắp đặt ngay lập tức bị cuốn hút bởi Thiêng. Trong mắt ông, kịch bản hoàn toàn có thể đan cài âm nhạc, múa, công nghệ và mỹ học thị giác để khơi mở một thế giới vừa thực vừa huyền. Đạo diễn Đặng Xuân Trường nhận định: "Bảo tồn không phải là trưng bày, mà là để chính chủ thể được trình diễn trong không gian tín ngưỡng của mình". Vì thế, cùng với biên đạo, nghệ sĩ và những nghệ nhân Dao đỏ, ông xây dựng tác phẩm trên nền tảng của chính những người mang di sản trong huyết quản.

Những chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu chính là hành trình chuyển hóa nỗi đau đáu gìn giữ văn hóa thành những tác phẩm cộng hưởng giữa tri thức sáng tạo, sự đồng hành của nghệ sĩ và sức mạnh của công nghệ hiện đại. Trên hết, chúng khơi mở niềm tin và niềm tự hào cho đồng bào, khi chính họ được bước lên sân khấu lớn trong trang phục, nghi lễ và tín ngưỡng của mình.

THU LAN