Thứ Sáu, 20/06/2025 08:18

“Nhà báo chiến sĩ” - Ngòi bút hiên ngang giữa bom đạn và sự thật

Bộ phim là lời tri ân sâu sắc tới thế hệ những người làm báo đã hy sinh thầm lặng, góp phần viết nên trang sử vẻ vang bằng chính máu, mồ hôi và trí tuệ...

Bộ phim tài liệu Nhà báo chiến sĩ do Điện ảnh Quân đội nhân dân sản xuất, là tác phẩm giàu giá trị tư tưởng và cảm xúc, được thực hiện nhân dịp kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025). Bộ phim không chỉ tái hiện hình ảnh người phóng viên - chiến sĩ nơi chiến trường khói lửa, mà còn truyền đi một thông điệp sâu sắc về trách nhiệm, đạo đức và sự hi sinh thầm lặng của những người làm báo cách mạng. Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết, Đạo diễn phim tài liệu Nhà báo chiến sĩ đã có những chia sẻ về bộ phim.

Thiếu tá Nguyễn Quang Quyết - Đạo diễn Phim tài liệu Nhà báo chiến sĩ

PV: Nhà báo chiến sĩ là một trong những bộ phim hướng đến kỉ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam, cơ duyên nào đã khiến anh thực hiện bộ phim này?

Đạo diễn Nguyễn Quang Quyết: Với mỗi một người làm trong công tác báo chí, việc được đóng góp một phần nhỏ công sức của mình trong dòng chảy của nền Báo chí cách mạng Việt Nam là điều rất may mắn, và cũng là trách nhiệm của người cầm bút, cầm máy. Được làm phim về đề tài nhà báo chiến sĩ là một niềm vinh dự, may mắn và là trách nhiệm lớn đối với tôi và các đồng nghiệp. 100 năm qua, Báo chí cách mạng Việt Nam đã đồng hành cùng với thăng trầm của lịch sử dân tộc. Đã có nhiều tác phẩm Nói về những người làm báo nói chung nhưng phim về hình ảnh nhà báo chiến sĩ thì số lượng còn chưa nhiều. Bởi đây là một lực lượng khá đặc biệt của Báo chí Việt Nam; khi được giao đề tài trên tôi đã rất thích thú về ý tưởng của đề tài. Và cũng mong muốn làm sao mình có thể làm tốt nhất đối với tác phẩm của mình để hướng tới 100 năm ngày báo chí cách mạng Việt Nam.

PV: Trong quá trình tìm hiểu thực tế viết kịch bản đạo diễn câu chuyện nào, nhân vật nào đã để lại cho anh ấn tượng?

Đạo diễn Nguyễn Quang Quyết: Nhà báo chiến sĩ họ luôn có những kí ức rất riêng về câu chuyện nghề, câu chuyện đời và đôi khi cả những câu chuyện nghiệp… Họ là phóng viên chiến trường, họ hiểu rất rõ giá trị của hoà bình, sự tàn khốc của chiến tranh. Nên mỗi câu chuyện họ chia sẻ luôn có cả máu và nước mắt ở đó. Có lẽ trong những câu chuyện mà tôi được tiếp xúc với các nhân vật trong phim, thì câu chuyện về cuộc hội ngộ sau gần 50 năm giữa cựu chiến binh Nguyễn Hữu Thể và nhà báo Phí Văn Chiến - người đã chụp cho ông một bức ảnh giữa chiến trường ác liệt. Bức ảnh, tưởng chỉ là khoảnh khắc vô tình, lại trở thành sợi dây gắn kết định mệnh để họ tìm lại nhau. Câu chuyện ấy, thể hiện sức sống bền bỉ của nghề báo: lưu giữ lịch sử không chỉ bằng chữ, bằng ảnh, mà bằng cả tình người.

Hình ảnh trong phim

PV: Trong quá trình ghi hình bộ phim, việc tiếp cận tư liệu, gặp gỡ nhân chứng hoặc các nhà báo từng tham gia chiến trường anh đánh giá như thế nào về những thuận lợi và khó khăn đoàn làm phim đã trải qua? Đâu là kỷ niệm đáng nhớ nhất đối với anh?

Đạo diễn Nguyễn Quang Quyết: Trong quá trình ghi hình, đoàn làm phim đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo. Kịch bản và bản dựng, bản hòa âm đều nhận được sự góp ý, cụ thể của Hội đồng duyệt Điện ảnh Quân đội nhân dân. Tuy nhiên, cũng có không ít khó khăn. Việc tiếp cận tư liệu, gặp gỡ nhân chứng - nhất là với các nhà báo chiến trường nay đã cao tuổi đòi hỏi sự kiên trì. Thế nhưng, điều khiến tôi và ekip đoàn nhớ nhất không phải là vất vả hậu trường, mà là giây phút được lắng nghe những lời chia sẻ đầy khiêm nhường. Nhà báo Phí Văn Chiến từng nói: “Nhiều đồng đội của tôi còn xứng đáng hơn tôi nhiều lần; những huân chương mà tôi đeo ngày hôm nay là tôi đeo hộ anh em mình đã ngã xuống”. Câu nói ấy là minh chứng cho tinh thần đồng đội, cho lòng thủy chung của những người làm báo thời chiến - điều mà những thước phim không thể hiện hết, nhưng có thể khiến khán giả nghẹn lòng khi xem bộ phim Nhà báo chiến sĩ.

PV: Bộ phim sẽ được lên sóng trong thời gian tới, đặc biệt sẽ được phát sóng trong dịp kỉ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam, anh có kì vọng gì đối với bộ phim khi ra mắt khán giả?

Đạo diễn Nguyễn Quang Quyết: Bộ phim là lời tri ân sâu sắc tới thế hệ những người làm báo đã hy sinh thầm lặng, góp phần viết nên trang sử vẻ vang bằng chính máu, mồ hôi và trí tuệ. Trong thời đại công nghệ số, giữa nhịp sống gấp gáp và thông tin dồn dập, phim đặt ra một câu hỏi lớn: làm báo là để làm gì? Và câu trả lời, từ chính các nhân vật, chính là: “Để lịch sử không bị lãng quên, để công lý và sự thật không bị bóp méo”.

Mỗi tác phẩm của bất cứ tác giả, nhóm tác giả nào khi được trình diện tới công chúng đều mong muốn được sự đón nhận, chia sẻ và góp ý của khán giả. Bộ phim Nhà báo Chiến sĩ cũng vậy. Ngoài tâm nguyện là một lời tri ân dành cho những nhà báo phóng viên chiến trường, những người mang sứ mệnh dáng đứng dưới tầm bom để ghi lại lịch sử của dân tộc trong dòng chảy 100 năm qua; cũng là sự gửi gắm thông điệp tới khán giả, nhất là các bạn trẻ ngày nay về giá trị của những thước phim, hình ảnh, những tư liệu về lịch sử luôn cần được trân quý, bảo tồn và khai thác chân thực hiệu quả nhất.

Quá trình ghi hình bộ phim

PV: Hình ảnh những nhà báo chiến trường đã khiến anh suy nghĩ gì, nhất là trong dịp kỉ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam?

Đạo diễn Nguyễn Quang Quyết: Tôi xin mượn câu thơ trong phim để nói lên được hình ảnh biểu tượng của người phóng viên chiến trường - dáng đứng hiên ngang, giữa chiến hào là bút, máy quay, và niềm tin son sắt vào lẽ phải.
“Ngòi bút vung lên giữa lửa hồng
Không dao súng vẫn giữ non sông
Làn tin xé gió băng bom đạn
Dáng chữ soi đường giữa bão giông”

Tôi cảm ơn đối với những thế hệ cha anh đi trước đã cho chúng tôi một gia tài về những tư liệu đã nhuốm máu xương có được; là nguồn sử liệu quý giá đối với những nhà làm phim về lịch sử như chúng tôi. 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam cũng là dịp để các nhà báo nhìn lại con đường nghề mà mình đã và đang đi, để tự soi, sửa và hoàn thiện mình. Tôi xin trích 1 câu của Tiến sĩ Lê Doãn Hợp - Nguyên Bộ Trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; “Đạo đức của nghề Báo chỉ gói gọn trong 4 chữ; chân thực và hướng thiện. chân thực là có sao nói vậy, hướng thiện là hướng con người ta đến cái thiện, cả người mình phê phán.

PV: Cảm ơn anh!

Trong dòng chảy 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, trong sự phát triển và trường tồn cùng đất nước, Báo chí luôn là vũ khí sắc bén của Đảng, Nhà nước trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Nhà báo chiến sĩ là một tác phẩm không quá cầu kì về hình thức nhưng trọn vẹn về cảm xúc và thông điệp. Bộ phim không chỉ ghi lại những kí ức, mà còn khơi dậy lòng biết ơn, niềm tự hào, và nhắc nhớ trách nhiệm nghề nghiệp trong mỗi người cầm bút hôm nay và mai sau.

HỮU QUẢNG thực hiện