Giải thưởng Nobel Văn học sau một năm bị hoãn trao vì bê bối đã trở thành giải thưởng được mong chờ nhất mùa Nobel năm nay. Nobel Văn học trao giải "kép" cho năm 2018 và năm 2019.
Giải thưởng Nobel Văn học sau một năm bị hoãn trao vì bê bối đã trở thành giải thưởng được mong chờ nhất mùa Nobel năm nay. Nobel Văn học trao giải "kép" cho năm 2018 và năm 2019.
Nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk là chủ nhân Nobel 2018 và nhà văn Áo - Peter Handke được vinh danh giải Nobel 2019.
Cụ thể, giải Nobel Văn học 2018 thuộc về tác giả người Ba Lan - Olga Tokarczuk và giải Nobel Văn học 2019 thuộc về tác giả người Áo - Peter Handke. Hai nhà văn sẽ nhận được giải thưởng trị giá 912.000 USD bên cạnh danh hiệu cao quý.
Nhà thơ, nhà văn Olga Tokarczuk được vinh danh "vì trí tưởng tượng và niềm say mê kiến thức rộng lớn, đã thể hiện những hành trình vượt qua các ranh giới như một dạng thức của sự sống".
Viện hàn lâm Thụy Điển nhận xét Tokarczuk "chưa bao giờ xem hiện thực là thứ gì đó ổn định hay bất diệt. Bà viết những tiểu thuyết của mình trong sự căng thẳng giữa những nền văn hóa đối lập, giữa tự nhiên và văn hóa, lí trí và mất trí, nam và nữ, thân thuộc và xa lạ".
Trong khi đó, nhà văn Peter Handke được trao giải "vì một tác phẩm có ảnh hưởng cùng sự khéo léo về ngôn từ đã khám phá được ngoại diên và sự độc đáo của kinh nghiệm con người".
Danh sách ứng cử viên rút gọn của năm nay bao gồm 8 người, được chọn lọc từ hơn 200 tác giả. Những tên tuổi được dự đoán cho danh hiệu Nobel văn học trước đó là nhà thơ, dịch giả Anne Carson - người Carnada với những tác phẩm thơ giàu hình ảnh, độc đáo hay nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami, người quen thuộc trong đề cử giải Nobel Văn học nhưng vẫn chưa “nên duyên” với giải thưởng này.
Từ năm 1901, giải Nobel Văn học đã được trao 110 lần cho 114 cá nhân. Độ tuổi trung bình của những người đoạt giải là 65, trong đó người lớn tuổi nhất là Doris Lesssing - chủ nhân giải thưởng năm 2007 khi 88 tuổi, còn người nhỏ tuổi nhất là Rudyard Kipling - chủ nhân giải thưởng năm 1907 khi 41 tuổi.
Danh sách ứng viên đề cử cho giải thưởng và ý kiến đánh giá của các thành viên Ủy ban Nobel về Văn học tại Viện hàn lâm Thụy Điển mỗi năm được giữ bí mật trong 50 năm.
Trước khi tìm thấy chủ nhân của giải Nobel văn học, Anders Olsson - Chủ tịch Ủy ban Nobel của Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển (RSAS) từng chia sẻ với The Guardian rằng giải Nobel Văn học 2019 cần thay đổi cách chấm điểm nhằm xóa bỏ định kiến về việc giải thưởng ưu ái các ứng viên nam hay tác giả có nguồn gốc từ châu Âu.
“Chúng ta từng tập trung quá nhiều vào giới văn chương châu Âu và giờ đây cần phải nhìn rộng ra toàn thế giới. Trước đây, văn đàn cũng thường chứng kiến sự thắng thế của nam giới nhưng hiện giờ xuất hiện rất nhiều nữ nhà văn, nhà thơ xuất chúng. Vì vậy, chúng tôi hy vọng giải thưởng và quá trình xét giải sau khi được củng cố sẽ bắt đầu mở rộng về phạm vi”, ông Anders Olsson chia sẻ về tiêu chí chấm giải.
Bên cạnh đó, đại diện Quỹ Nobel cho biết năm nay ngoài việc trao cả 2 giải cho năm 2018 và 2019, thay đổi đáng kể nhất còn là việc bổ nhiệm thêm 5 thành viên độc lập, không thuộc Viện Hàn lâm. Họ sẽ giúp chọn ra những người xứng đáng đoạt giải Nobel Văn học trong vài năm tới.
Hãng tin Reuters từng dẫn lời ông Lars Heikensten - Giám đốc điều hành Quỹ Nobel rằng Quỹ Nobel đã soạn thảo một bộ quy tắc ứng xử chung cho các cơ quan trao giải về vấn đề xung đột lợi ích và gia đình trị. Thay đổi mới nhất, thành viên của RSAS có thể từ nhiệm, phá bỏ quy định tại nhiệm suốt đời.
BÌNH NGUYÊN theo nobelprize, The Guardian, Reuters