Với triển lãm “Cội nguồn” lần này, Trịnh Bá Quát gợi cho người xem về một miền kí ức chưa phai mờ trong ông, ông kể lại câu chuyện của người lính nhưng không kém phần lãng mạn
Triển lãm “Cội nguồn” của hoạ sĩ Trịnh Bá Quát sẽ diễn ra lúc 16 giờ ngày 20/11/2025 tại Nhà triển lãm Hội Mỹ thuật Việt Nam, 16, Ngô Quyền, Hà Nội.
Ai cũng có những kỉ niệm thời thơ ấu, những tháng ngày êm đềm trên quê hương của mình, riêng cậu bé Trịnh Bá Quát, với tháng ngày dùng than, gạch để vẽ lên sân, lên tường mỗi khi rảnh rỗi, là niềm vui, sở thích. Những đam mê tưởng chừng như vu vơ ấy lại là theo nghiệp với ông suốt đời mình, để rồi Trịnh Bá Quát thành một hoạ sĩ giàu đam mê và thành công với nhiều triển lãm danh tiếng sau này.
Thông tin về triển lãm "Cội nguồn" của hoạ sĩ Trịnh Bá Quát.
Là một người con của quê hương Xuân Trường, Nam Định, nơi vùng đất có truyền thống hiếu học, hoạ sĩ Trịnh Bá Quát tâm sự, với tuổi thơ nhiều kỉ niệm, rồi nhờ những tháng ngày được ở trong quân ngũ, từ những nhiệm vụ được giao như vẽ báo tường, vẽ pano, áp phích cổ động, dần dần niềm đam mê ấy lớn dần trong ông, để rồi ông cũng được toại nguyện đỗ vào trường Mỹ thuật Công nghiệp năm 1982 với chuyên nghành Đồ hoạ. Sau 5 năm cố gắng, ông đã tốt nghiệp loại xuất sắc của khoá học. Trở về đơn vị ông tiếp tục phục vụ trong quân đội, gắn bó lâu dài với Binh chủng Đặc công, và sau nhiều năm ông giữ cương vị Giám đốc Bảo tàng Binh chủng Đặc công. Tại nơi đây ông được thoả sức cống hiến ý tưởng, làm đẹp, tuyên truyền với nhiều tác phẩm nghệ thuật gắn liền với nhân dân, với đời sống quân đội, với đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng... Trong thời gian làm quản lí bảo tàng, ông vẫn không ngừng tranh thủ thời gian rảnh để theo đuổi nghành đồ hoạ mà ông vẫn yêu thích, các tác phẩm được ông lấy chủ đề từ đời sống chung quanh mình, để đến năm 1995 ông làm triển lãm cá nhân lần đầu tiên với 100 tác phẩm tranh khắc độc đáo, được người xem đánh giá cao. Chính nhờ triển lãm này, ông có thêm nhiều động lực để sáng tác, ông dành nhiều thời gian hơn và các chủ đề sáng tác cũng phong phú hơn.
Vốn nổi bật trong lĩnh vực đồ hoạ, nhiều thử nghiệm về chất liệu, kĩ thuật in khắc nhưng không khắc, mà ông chỉ in và xử lí hình tượng mang tính biểu tượng. Trong giai đoạn gần đây, họa sĩ Trịnh Bá Quát mở rộng sang hội họa giá vẽ, tiếp tục khẳng định phong cách riêng, tĩnh lặng mà mạnh mẽ, đơn giản mà sâu lắng, giàu chất triết lí và cảm xúc nhân văn trong từng tác phẩm. Trong giai đoạn này, tranh ông có phần đương đại hơn, với những hình khối lập thể, nếu xem tuần tự, sẽ cảm nhận được như một câu chuyện kể, về văn hoá đình chùa, về kiến trúc bắc bộ, về gốm sứ truyền thống, về những gạch đá, những mảnh ghép nối quá khứ và hiện tại. Những câu chuyện ông kể là những lớp lang dưới mỗi lớp sơn ông vẽ, với lợi thế là người học đồ hoạ, hoạ sĩ Trịnh Bá Quát có nhiều kinh nghiệm xử lí chất liệu, nên trên bề mặt tranh được ông tạo chất kĩ càng nhiều lớp lót, cắt dán, cào xước các lớp ma che dụng công, về kĩ thuật tạo hiệu ứng chất liệu, ông là người rất tiên phong và “có nghề” khi xử lí bề mặt toan trước khi vẽ. Tranh Trịnh Bá Quát là lớp lang công phu, ông vẽ kĩ từ ý tưởng đến kĩ thuật, nên mỗi bức tranh là một tác phẩm xứng đáng để được xem, được đứng ngắm thật lâu để cảm nhận sự nghiêm túc trong làm việc không những của một hoạ sĩ, mà còn sự nghiêm túc trong công việc của một người lính.
Với triển lãm “Cội nguồn” lần này, Trịnh Bá Quát gợi cho người xem về một miền kí ức chưa phai mờ trong ông, ông kể lại câu chuyện của người lính nhưng không kém phần lãng mạn, những ánh sáng được hiện lên dưới ánh trăng bàng bạc, là một cung đàn trong đêm vắng, là hình bóng quê nhà của tuổi thơ rong chơi cùng chúng bạn, là những năm tháng trong quân ngũ… Đâu đó còn thấp thoáng gợi nhớ về những ngôi nhà cổ, phố cổ Hà Nội nơi ông đang sống, với những mái nhà, tường cũ rêu phong, những kí ức không thể xoá nhoà trong ông, người hoạ sĩ kể mãi câu chuyện đời mình qua những bức tranh, những kí ức đẹp mãi… Những tác phẩm: “Hồn của đất”, “Di sản”, “Cội nguồn”, “Ký ước tuổi thơ”, “Một thời xích lô”… là những tác phẩm ông tâm sự về nỗi niềm quá khứ, về nguồn cội, về ký ức cha ông đầy tự hào, về những câu chuyện văn học đầy tính nhân văn sâu lắng. Những hình tượng đan xen nhau, lồng ghép quá khứ với hiện tại, trong âm có dương, trong dương có âm, bên sắc nóng có sắc lạnh, trên bề mặt thô ráp thì đặt cạnh sự mượt mà của bề mặt, tranh ông là một sự hoà quyện, làm người xem cảm nhận được sự trung tính, êm đềm mà rất sâu lắng. Đó là tất cả tình cảm của ông qua nhiều năm không ngừng nỗ lực làm việc bất chấp với tuổi tác, với thời gian, ông sống và sáng tạo không ngừng với đam mê không phải vì danh lợi, mà chỉ để thoả mãn tính sáng tạo.
Hoạ sĩ Trịnh Bá Quát quan niệm: “Nghệ thuật là hành trình tìm kiếm vẻ đẹp trong những điều bình dị, là cách tôi tri ân cuộc sống và những người lính - biểu tượng của sự hi sinh và nhân cách. Trong tranh của tôi, quá khứ và hiện tại giao thoa, hiện thực và biểu tượng hòa quyện, mở ra không gian thị giác vừa sâu lắng, vừa giàu chất sử thi”.
Qua hơn bốn mươi năm sống và lao động, sáng tạo trong nghành mỹ thuật, hoạ sĩ Trịnh Bá Quát đã có nhiều đóng góp cho đề tài chiến tranh cách mạng, ông nguyên Trưởng ban Thường trực Cuộc vận động sáng tác Mỹ thuật toàn quốc đề tài Lực lượng Vũ trang và Chiến tranh Cách mạng, tham gia gần như tất cả các cuộc triển lãm Mỹ thuật toàn quốc, các cuộc triển lãm mỹ thuật về đề tài Lực lượng vũ trang- Chiến tranh cách mạng của Quân đội, cùng nhiều triển lãm của Hội Mỹ thuật Việt Nam, cũng như Hội Mỹ thuật Hà Nội. Với hơn 40 năm sáng tác và tham gia các hoạt động triển lãm, ông đã được Đảng và Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba - vì thành tích xuất sắc trong sáng tạo mỹ thuật đề tài Lực lượng Vũ trang và Chiến tranh Cách mạng, ngoài ra ông còn được nhiều giải thưởng lớn nhỏ, nhiều bằng khen, hiện ông là Chi hội trưởng Chi hội Đồ hoạ - Hội Mỹ thuật Việt Nam.
VNQĐ xin trân trọng giới thiệu một số tác phẩm trong Triển lãm "Cội nguồn" của hoạ sĩ Trịnh Bá Quát:
AN BÌNH