Chúng tôi đến tham quan Học viện Lục quân trong một buổi sớm mang không khí rất đặc trưng Đà Lạt. Đó là một sớm mưa lất phất và sương mù bàng bạc giăng mắc trên những tán thông. Khung cảnh ấy khiến một nơi đào tạo về quân sự như mềm đi hẳn với tính chất vốn có. Khuôn viên Học viện rộng, với từng khu nhà nằm rải rác lẩn khuất giữa những tàng thông tạo một vẻ trữ tình, nhiều ngôi biệt thự cổ vẫn còn được giữ lại, khiến cảnh quan nơi đây hòa hợp với đất trời Đà Lạt. Điểm đến đầu tiên của chúng tôi là Nhà truyền thống của Học viện. Nhân viên Nhà truyền thống tỉ mỉ giới thiệu với chúng tôi về đơn vị. Từng tấm ảnh, từng đồ vật lưu niệm như được sống dậy trong dòng chảy thời gian.
Học viện Lục quân là một trong những đơn vị ra đời sớm trong hệ thống học viện, nhà trường Quân đội. Trực thuộc Bộ Quốc phòng, Học viện là nơi đào tạo, bồi dưỡng sĩ quan chỉ huy, tham mưu cấp trung đoàn, sư đoàn và tương đương; đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ quân sự; đào tạo cao cấp lý luận chính trị, đại học đại cương, giảng viên chiến thuật cấp trung đoàn và nghiên cứu khoa học quân sự. Không chỉ đào tạo cho cán bộ cấp cao trong nước, Học viện còn đào tạo hàng ngàn sĩ quan cho Quân đội nhân dân Lào và Quân đội Hoàng gia Campuchia.
Tham quan một vòng cơ ngơi khang trang của Học viện, chúng tôi dừng chân ở Hệ đào tạo Quốc tế, và được lắng nghe những câu chuyện của cán bộ, học viên nơi đây. Trải qua gần 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, trong đó có 55 năm làm nhiệm vụ quốc tế, bao gồm cả trực tiếp tham gia làm nhiệm vụ quốc tế ở các nước bạn Lào và Campuchia cũng như tham gia đào tạo cán bộ giúp bạn ở trong nước, thầy trò Học viện Lục quân luôn xác định, thực hiện nhiệm vụ quốc tế là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong quá trình trưởng thành, phát triển của Học viện, cũng như đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc tế trong thời kì hội nhập.

Đoàn cán bộ Cục Phát triển, Bộ Quốc phòng Campuchia thăm Học viện Lục quân năm 2019. Ảnh: TL
Lào và Campuchia là hai nước láng giềng, có quan hệ thân thiết với Việt Nam từ lâu đời. Trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, ba dân tộc đã đoàn kết, gắn bó máu thịt với nhau trên cùng một chiến hào đấu tranh chống kẻ thù chung. Trong những lúc khó khăn nhất, hạt gạo, hạt muối vẫn được nhân dân, quân đội ba nước chia đều cho ba chiến trường. Ngày nay, nhân dân và quân đội ba nước vẫn đang tích cực, chủ động tăng cường hợp tác giúp đỡ lẫn nhau trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước. Công việc đào tạo học viên Lào và Campuchia của Hệ Quốc tế - Học viện Lục quân là sự tiếp tục nối dài thêm vòng tay của tình hữu nghị giữa ba dân tộc, ba đất nước.
Ngay từ trong những năm chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và cả sau ngày hòa bình lập lại, Học viện Lục quân luôn được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tin tưởng giao trọng trách đào tạo cán bộ trung, cao cấp cho Quân đội hai nước bạn Lào và Campuchia. Đến nay, Học viện Lục quân đã đào tạo, bồi dưỡng được hàng ngàn học viên của Quân đội nhân dân Lào và Quân đội Hoàng gia Campuchia, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đối ngoại quân sự - quốc phòng, củng cố, thắt chặt và làm sâu sắc thêm mối quan hệ đoàn kết đặc biệt, tình hữu nghị lâu bền, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam với Lào và Campuchia. Nhiều học viên sau khi tốt nghiệp, trải qua thực tiễn công tác đã trở thành tướng lĩnh, cán bộ cao cấp, giữ các cương vị quan trọng của Đảng, Nhà nước và Quân đội các nước, trong đó có Thủ tướng Vương quốc Campuchia Hun Manet, cùng rất nhiều sỹ quan cấp tướng của Quân đội Hoàng gia Campuchia và Quân đội nhân dân Lào.
Nhận xét về học viên quân sự quốc tế đào tạo tại đơn vị, Đại tá Lê Sỹ Tiệp - Chính trị viên Hệ Quốc tế cho biết, họ xuất thân đa dạng, chênh lệch nhiều về độ tuổi, trình độ nhận thức không đồng đều, phong tục tập quán, thói quen sinh hoạt khác nhau, do đó ảnh hưởng nhất định đến quá trình quản lí, giáo dục, rèn luyện học viên tại đơn vị. Nắm bắt đặc điểm đó, cán bộ, chỉ huy đơn vị đã thường xuyên quan tâm, tận tình hướng dẫn, giúp đỡ học viên trong quá trình học tập, rèn luyện tại Học viện. Do vậy, sau quá trình làm quen, các học viên đã có ý thức tổ chức kỉ luật tốt, chấp hành nghiêm túc quy định của đơn vị; luôn cố gắng rèn luyện tác phong quân nhân chính quy và tích cực tham gia các hoạt động chung. Các học viên cơ bản có ý thức tự giác cao, không vi phạm pháp luật Việt Nam, kỉ luật quân đội, luôn giữ mối quan hệ tốt với cán bộ, đồng đội trong đơn vị và nhân dân trên địa bàn, giữ gìn, thắt chặt và phát huy mối quan hệ đoàn kết hữu nghị quốc tế giữa nước bạn với Việt Nam.

Giảng viên Học viện Lục quân với các học viên quốc tế. Ảnh: TL
Hạn chế chủ yếu trong quá trình đào tạo các học viên quốc tế là rào cản ngôn ngữ, đôi khi ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu bài giảng. Tuy nhiên, các học viên đã chủ động khắc phục bằng việc tăng cường trao đổi với giảng viên và cán bộ, chỉ huy đơn vị. Do đó, kết quả học tập và rèn luyện luôn được xếp loại tốt, nhiều nội dung thi, kiểm tra đạt khá, giỏi. Trong buổi gặp gỡ, trò chuyện với đoàn chúng tôi hôm ấy, một số học viên Lào và Campuchia khá thành thạo tiếng Việt, thậm chí có người còn sử dụng được từ địa phương và tiếng lóng, tạo không khí rất vui vẻ, cởi mở. Chúng tôi cảm thấy họ hòa nhập tốt với môi trường học tập, gần gũi và thân thiện, am hiểu phong tục tập quán và văn hóa Việt Nam.
Trung tá Anouxay Vilaysack, Đoàn trưởng đoàn học viên Lào chia sẻ, được cử sang Học viện Lục quân học tập là điều rất vinh dự và tự hào, bởi lẽ được sang học tập tại đất nước láng giềng gần gũi và thân thiết, cùng uống chung dòng nước Sông Mê Kông, cùng tựa lưng vào dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, nhân dân hai nước có mối quan hệ truyền thống thủy chung gắn bó lâu đời trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của hai dân tộc. Là thế hệ trẻ, được sinh ra và lớn lên trong thời bình không còn khói lửa chiến tranh, được tạo cơ hội học tập, rèn luyện để khẳng định mình và góp sức xây dựng đất nước, đồng chí nguyện sẽ tiếp tục chung tay giữ gìn, phát triển mối quan hệ láng giềng, tình hữu nghị đặc biệt và tình anh em bền chặt giữa hai nước Việt Nam - Lào.
Còn Trung tá Meun Veun - Đoàn trưởng đoàn học viên Campuchia chân thành bày tỏ lòng biết ơn Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng Việt Nam nói chung; Đảng ủy, Ban Giám đốc, cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ Học viện Lục quân nói riêng đã và đang ủng hộ, giúp đỡ đoàn về mọi mặt trong quá trình học tập, rèn luyện tại Học viện.
Tiếp xúc với chúng tôi, những học viên của nước bạn Lào và Campuchia đang theo học tại Học viện Lục quân đều bày tỏ tình cảm yêu mến, trân trọng và biết ơn cán bộ, giảng viên Việt Nam đã hết lòng truyền đạt kiến thức, tạo điều kiện, giúp đỡ họ hoàn thành chương trình học tập để có thể trở về phục vụ đất nước.
Rời Học viện Lục quân, mỗi chúng tôi đều mang trong lòng cảm giác ấm áp được nhen lên từ những chia sẻ thân tình của cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên của Học viện. Những con người nơi xứ sở mờ sương vẫn đang ngày ngày tận tâm cống hiến, đóng góp một phần công sức nối dài vòng tay của tình hữu nghị giữa ba nước Đông Dương vốn đã được khẳng định qua bề dày lịch sử.
ĐÀO AN DUYÊN