Thứ Hai, 23/11/2020 09:39

Tác giả Quân đội chiếm số lượng lớn trong giải thưởng văn học về biên giới, biển đảo

Hai giải Nhất văn xuôi được trao cho tác phẩm “Đảo chìm” của nhà thơ Trần Đăng Khoa và tác phẩm “Mình và Họ” của nhà văn Nguyễn Bình Phương. 

Giải thưởng văn học về biên giới, biển đảo được Hội Nhà văn Việt Nam trao trước thềm Đại hội đại biểu Hội Nhà văn Việt Nam lần thứ X như một cuộc “tổng duyệt binh” các tác phẩm về đề tài này suốt chiều dài từ năm 1975 đến nay. Trong tổng số gần 50 năm tác giả - tác phẩm được tôn vinh và trao giải có đến 12 tác giả thuộc Chi hội Nhà văn Quân đội. Tạp chí Văn nghệ Quân đội cũng là 1 trong 6 tập thể được tôn vinh.

Với quãng thời gian kéo dài 45 năm, kể từ khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thu về một mối, việc lựa chọn để vinh danh các tác phẩm đề tài biên giới, biển đảo quả không dễ. Ban tổ chức đã lựa chọn gần 50 tác phẩm để tôn vinh, trao giải.

Các nhà văn, nhà thơ nhận giải Nhất Giải thưởng văn học về biên giới, biển đảo đợt 1. Ảnh: PV

Trong số đó, đáng chú ý có hai tác phẩm nổi bật ở thể loại văn xuôi được coi là có sức nặng về dư luận cũng như mạnh dạn về cách nhìn nhận, đánh giá về các tác phẩm mảng đề tài này của một hội nghề nghiệp chuẩn mực cấp trung ương xưa nay vẫn được nhìn nhận có tính chính trị cao. Theo đó, hai giải Nhất văn xuôi được trao cho tác phẩm “Đảo chìm” của nhà thơ Trần Đăng Khoa và tác phẩm “Mình và Họ” của nhà văn Nguyễn Bình Phương. Đây được cho là một động thái tích cực và mạnh dạn của Hội Nhà văn Việt Nam khi không ngại chạm vào những vùng đề tài được cho nhạy cảm, những tác phẩm vốn được cho là nhạy cảm từ lâu nay. “Đảo chìm” như một tiểu thuyết mini gồm tập hợp những câu chuyện nhỏ về vùng biển đảo Trường Sa và cuộc sống của những người lính hải quân bảo vệ biển đảo, có bối cảnh là những năm 80 của thế kỉ trước. Trong khi đó, “Mình và Họ” lại là những ẩn dụ văn học với những vấn đề đặt ra từ cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc với cái kết gây những cách nhìn khác nhau ngay trong thành phần Ban tổ chức. Hai tác phẩm, một về biên giới, một về biển đảo ở hai thời kì đã được chọn để tôn vinh ở giải thưởng cao nhất được dư luận đánh giá là xứng đáng

Về thơ, giải thưởng cao nhất dành cho 2 tác phẩm “Ba phần tư trái đất” của tác giả Thi Hoàng, tác giả thơ đến từ Hải Phòng và chùm tác phẩm “Từ biển mà đi”; “Thơ viết về biển”; “Mộ gió” của Trịnh Công Lộc.

Trong số 12 tác giả sáng tác về đề tài biên giới, biển đảo mà tác phẩm đã đoạt giải tại các cuộc thi và trao tặng ở các cấp bộ khác nhau suốt mấy chục năm qua, 12 tác giả đã được giải thưởng lựa chọn vinh danh. Đặc biệt, trong số đó, như một điều dễ hiểu, có tới 7 tác giả thuộc LLVT, hiện đang sinh hoạt tại Chi hội Nhà văn Quân đội gồm: Vương Trọng, Khuất Quang Thụy, Sương Nguyệt Minh, Nguyễn Hữu Quý, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Xuân Thủy, Đoàn Văn Mật.

Bên cạnh đó là một loạt các tác phẩm sáng tác về đề tài biên giới, biển đảo đã công bố, xuất bản thời gian qua, trong đó có nhiều tác phẩm đạt đến sự lan tỏa xã hội cũng như ảnh hưởng tốt trong dư luận xã hội như “Khúc tráng ca về biển” của Chu Lai; “Gửi bạn bè làm xong nghĩa vụ” của Phạm Sỹ Sáu, “Ly cà phê đại dương” của Nguyễn Thanh Mừng, “Mang quê ra đảo” của Nguyễn Thị Mai, “Ngang qua bình minh” của Lữ Mai; “Nước non mặt biển” của Nguyễn Quang Hưng…

Nhà thơ Hữu Thỉnh nhận hoa tôn vinh tượng trưng cho tác phẩm "Trường ca Biển". Ảnh: PV

Nhà thơ Hữu Thỉnh – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam trong phần phát biển tôn vinh các tác giả - tác phẩm đoạt giải đã nói về trách nhiệm của người cầm bút với những vấn đề sống còn của đất nước, sự ghi nhận với các thế hệ đã đổ máu xương vì sự vẹn toàn lãnh thổ của Tổ quốc. “Các nhà văn nhà thơ đã “đi trước thể lệ của giải thưởng” để tự thân sáng tác về đề tài biên giới, biển đảo”, ông nói. Ông cũng là người có tác phẩm “Trường ca Biển” được đề cử nhưng Hữu Thỉnh đã xin rút, chỉ nhận một bó hoa tượng trưng từ Ban tổ chức do nhà văn Nguyễn Trí Huân giới thiệu Thiếu tướng Lê Xuân Sang – Phó Cục trưởng Cục Tuyên huấn – Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam trao tặng.

Nhà văn Nguyễn Trí Huân - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam phát biểu tại Lễ trao giải. Ảnh: PV

Nhà văn Nguyễn Trí Huân, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết, giải thưởng là một minh chứng cho việc nhà văn đồng hành cùng đất nước, và các tác giả được vinh danh là hoàn toàn xứng đáng.

Lễ trao giải diễn ra sáng 22/11 tại trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam, số 9 – Nguyễn Đình Chiểu, Hà Nội. Theo Ban tổ chức, đây mới là đợt trao thưởng, tôn vinh đợt 1, có nghĩa là sẽ còn những tác phẩm về mảng đề tài này được tôn vinh ở thời gian tới. Đây được coi như một sự động viên, khích lệ đối với các tác giả luôn đồng hành cùng đất nước, đồng hành cũng những người lính nơi biên giới, hải đảo và quan tâm một cách sâu sắc đến vấn đề chủ quyền quốc gia cũng như nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, ý thức tự tôn dân tộc.

THIỆN NGUYỄN