Đêm, những cơn bão đang về khuấy động,/ nó rộng ra mới bất ngờ làm sao -/ như thể không nó vẫn còn gấp lại/ trong những vết nhăn nhỏ nhất của thời gian.
Rainer Maria Rilke là một trong những nhà thơ vĩ đại viết bằng tiếng Đức thế kỉ XX. Ông sinh năm 1875 ở Praha, xuất bản tập thơ đầu Leben und Lieder năm 1894. Phần lớn cuộc đời ông chu du ở các nước châu Âu, và Paris là nơi hoạt động chính trước khi phải ở lại Munich khi Thế chiến I nổ ra. Năm 1919 ông đến Thụy Sĩ, hoàn thành hai tác phẩm cuối Die Sonette an Orpheus (1922) và Duineser Elegien (1923) trước khi qua đời vì bệnh máu trắng năm 1926.
Từ một đêm bão
Đêm, những cơn bão đang về khuấy động,
nó rộng ra mới bất ngờ làm sao -
như thể không nó vẫn còn gấp lại
trong những vết nhăn nhỏ nhất của thời gian.
Khi những vì sao cản, nó không dừng ở đó
và nó không bắt đầu ở giữa rừng sâu
và không phải ở diện mạo tôi
và không phải với hình thức của bạn.
Những chiếc đèn lắp bắp mà không hay:
liệu chúng ta đang ngụy ánh sáng?
Có phải đêm là thực tế duy nhất
đã hàng ngàn năm nay…
1.
Những đêm như đêm nay bạn có thể bước đi trên phố
gặp những người tương lai, những gương mặt
nhợt nhạt và mỏng tang không nhận ra bạn
và âm thầm để bạn qua.
Nhưng nếu họ bắt đầu cất tiếng,
bạn sẽ là một người bị lãng quên từ lâu,
trong lúc bạn đứng đó,
đã thối rữa từ lâu.
Nhưng họ vẫn im lặng như những người đã chết,
mặc dù họ là những người đang đến.
Tương lai chưa bắt đầu.
Họ chỉ hướng gương mặt vào thời gian,
và, như dưới nước, không thể thực sự nhìn;
và nếu họ cố chịu đựng một lúc,
họ sẽ thấy như dưới những ngọn sóng: vội vã
những đàn cá và lặn xuống những sợi thừng.
2.
Những đêm như đêm nay các nhà tù mở toang.
Và qua những cơn ác mộng của những người gác ngục
đi với những tiếng cười khẽ nhất
những kẻ khinh miệt bạo lực của mình.
Rừng ơi! Họ đến với mi, để ngủ trong mi,
treo những hình phạt dài của họ.
Rừng ơi!
3.
Những đêm như đêm nay bỗng nhiên có đám cháy
ở một nhà hát opera. Như một con quái vật khổng lồ
cái không gian bên trong với hàng ngàn
vòng tròn những người chen chúc
bắt đầu nhai.
Đàn ông và đàn bà
mắc kẹt trong những hành lang,
tất cả bám vào nhau,
những bức tường vỡ tung, và cuốn họ đi cùng.
Và người ngồi xa nhất không hề có cơ hội:
trong khi tim ai đó đã giẫm nát tim anh,
đôi tai anh vẫn vang vọng âm thanh,
nhạc vẫn chơi trong lúc anh mờ dần…
4.
Những đêm như đêm nay, như những ngày xa xưa,
những trái tim trong quách của
những vị hoàng tử đã khuất lại bắt đầu hoạt động;
và chúng đập vào những nắp quan tài không mở
mạnh đến nỗi chúng mang theo những chiếc đĩa vàng
vào bóng tối và cả gấm nhung, vụn tan thành bụi.
Nhà thờ lắc lư đen với tất cả căn hầm.
Những chiếc chuông tự bám mình vào tháp
treo như chim, những cánh cửa run rẩy,
và mỗi cột trụ cũng đều rung rung:
như thể sinh ra những phiến đá hoa cương
là những con rùa mù, đang bắt đầu động đậy.
5.
Những đêm như đêm nay những kẻ không thể chữa lành biết:
chúng ta là…
Và họ nhặt lên giữa những người bệnh
một ý nghĩ tốt lành giản dị,
nơi mà nó rơi rụng.
Nhưng trong những người con trai mà họ bỏ lại,
có lẽ người trẻ nhất sẽ đi xuống làn đường cô đơn nhất;
vì những đêm như đêm nay với cậu
như thể lần đầu tiên cậu nghĩ:
nó đã nặng nề phủ lên cậu từ lâu,
nhưng bây giờ mọi thứ sẽ được tiết lộ -
và: cậu sẽ ăn mừng điều đó,
cậu thấy…
6.
Những đêm như đêm nay thành phố nào cũng vậy,
tất cả đều được gắn cờ.
Và bị bão nắm qua những lá cờ
và như bị rứt tóc giật bay đi
vào một đất nước với
những đường biên và những dòng sông mơ hồ.
Ở mọi khu vườn đều có một cái ao,
cạnh một cái ao đều có một ngôi nhà,
trong mỗi ngôi nhà đều có một ngọn đèn;
và ai trông cũng như ai
với hai tay ôm mặt.
7.
Những đêm như đêm nay người sắp chết thấy rõ,
họ khẽ khàng thò tay lên tóc mọc,
những sợi tóc từ nơi thóp sọ
trong những ngày vô vọng dài trồi lên,
như thể chúng vẫn còn muốn ở lại
trên bề mặt cái chết.
Cử chỉ họ lan qua cả ngôi nhà
như gương treo ở khắp mọi nơi;
và-tay luồn vào tóc -
họ từ bỏ quyền lực
họ gom góp trong những năm
đã qua.
8.
Những đêm như đêm nay chị gái nhỏ của tôi vẫn lớn,
chị đã từng ở đây và chết trước tôi, rất nhỏ.
Đã nhiều đêm như vậy trôi qua kể từ đó:
Chị đẹp lắm, chắc giờ. Chẳng mấy mà có người
cưới chị.
Thân mình cổ của Apollo
Chúng ta không thể biết cái đầu thiêng của người,
với đôi mắt chín rực như trái táo. Thế nhưng
thân mình người vẫn sáng như thắp nến bên trong,
ánh mắt người chiếu ra, vẫn âm ỉ ngời ngời
dẫu ngọn lửa đã lụi. Nếu không phải như vậy
tấm ngực vồng không thể làm cho mi ngây ngất,
một nụ cười không thể, qua tấm hông khẽ vặn,
đến được với nơi trung tâm của sự sinh sản.
Nếu không phiến đá này đã đứng vô hình hài,
vô hồn dưới đôi vai buông thõng xuống thinh không,
không lấp lánh như da của con thú săn mồi,
và đã không, từ tất cả các cạnh, cháy bùng
như một vì sao: bởi chẳng có nơi nào
là không nhìn vào mi. Mi phải thay đổi đời mình.
Nguyễn Huy Hoàng dịch từ bản tiếng Anh