Thứ Ba, 09/12/2025 15:08

Truyện Kiều trong hình họa đương đại

Các bức tranh được họa sĩ Nguyễn Công Hoan tỉ mỉ vẽ trên từng trang xuyến chỉ mỏng tang, có lúc anh phải hong giấy dưới đèn cho khô, tránh bị loang mực.

 Nhân kỉ niệm 260 năm ngày sinh (1765-2025) và tưởng niệm 205 năm ngày mất (1820-2025) của Đại thi hào Nguyễn Du, Nhà xuất bản Kim Đồng trân trọng ra mắt ấn bản Truyện Kiều mới, với phần minh họa do họa sĩ Nguyễn Công Hoan thực hiện. Ấn bản như một cách lắng sâu và đối thoại bằng hình ảnh với kiệt tác vượt thời gian của dân tộc.

Truyện Kiều là kiệt tác tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam. Với 3.254 câu thơ lục bát, tác phẩm kể lại cuộc đời Thúy Kiều, người con gái tài sắc vẹn toàn, phải trôi dạt qua bao biến cố, truân chuyên và dâu bể. Hơn hai thế kỉ qua, Truyện Kiều không chỉ được đọc, được ngâm, mà còn lắng sâu vào tâm thức người Việt, trở thành một phần kí ức văn hóa và đời sống tinh thần của dân tộc.

Với những sáng tạo nghệ thuật độc đáo của thiên tài Nguyễn Du, Truyện Kiều kết tinh sâu sắc giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và tinh thần nhân văn cao đẹp, đồng thời in đậm dấu ấn ngôn ngữ, truyền thống và hồn cốt văn hóa Việt Nam. Tác phẩm có sức lan tỏa sâu rộng, không chỉ trong đời sống văn học mà còn thấm vào mọi phương diện sinh hoạt tinh thần của người Việt. Như học giả Phạm Quỳnh từng đúc kết đầy hàm súc: “Truyện Kiều còn, tiếng ta còn; tiếng ta còn, nước ta còn.”

Qua thời gian, Truyện Kiều đã được sáng tạo và giới thiệu dưới nhiều hình thức, mỗi phiên bản đều góp phần khẳng định sức sống bền bỉ của kiệt tác truyện thơ Nôm này. Trong mạch tiếp nối ấy, họa sĩ Nguyễn Công Hoan, người được biết đến với phong cách tạo hình riêng biệt, đậm chiều sâu cổ điển và bảng màu giàu cá tính đã đem đến một cách tiếp cận mới mẻ cho Truyện Kiều.

Là gương mặt quen thuộc của Nhà xuất bản Kim Đồng, anh từng ghi dấu ấn qua nhiều tác phẩm kinh điển như bộ Tranh truyện dân gian Việt Nam, artbook Truyền kỳ mạn lục… Với hơn 40 tranh minh họa trong ấn bản Truyện Kiều lần này, Nguyễn Công Hoan đã khoác cho tác phẩm bất hủ một diện mạo mới, độc đáo, tinh tế và đầy bất ngờ, mở ra một cuộc đối thoại thị giác sâu lắng với thế giới thơ Nguyễn Du.

Các bức tranh được họa sĩ Nguyễn Công Hoan tỉ mỉ vẽ trên từng trang xuyến chỉ mỏng tang, có lúc anh phải hong giấy dưới đèn cho khô, tránh bị loang mực. Các tranh vẽ sử dụng tông màu vàng và xanh lá là chủ đạo, khắc hoạ những tình tiết chính trong mỗi phần truyện: Thuý Kiều và Thuý Vân đánh đàn, thưởng hoa; hai chị em đi lễ Thanh minh; Kiều gặp Kim Trọng… Họa sĩ Nguyễn Công Hoan đã mất nhiều thời gian để tìm ra cách thức thể hiện tranh phù hợp với không khí, bối cảnh của truyện, sau đó dành hơn hai năm để hoàn thiện. Có những tranh anh đã vẽ nhiều phiên bản, sửa chữa nhiều lần trước khi chọn ra bản ưng ý nhất.

Cùng trong loạt sách được làm mới này, còn có: Lĩnh Nam chích quái, Truyền kỳ mạn lục, Nam Hải dị nhân liệt truyện

Họa sĩ Tạ Huy Long, biên tập viên mĩ thuật NXB Kim Đồng chia sẻ: Đây là tác phẩm Truyện Kiều có minh hoạ màu mang đậm dấu ấn Việt Nam với những chi tiết đặc trưng như rặng liễu, khóm tre, buồng cau, cây chuối… Nhờ vào khả năng quan sát tinh tế, tài năng độc đáo, họa sĩ Nguyễn Công Hoan đã khắc họa thế giới nghệ thuật Truyện Kiều đúng với tinh thần của thời đại Nguyễn Du.

Biên tập viên Nguyễn Thanh Hương (NXB Kim Đồng) bày tỏ: Họa sĩ Nguyễn Công Hoan luôn khiến tôi khâm phục bởi tính kiên trì, tỉ mỉ và lòng yêu nghề của anh. Hơn thế nữa, anh là người luôn cầu thị, tôn trọng và lắng nghe ý kiến, mong muốn của chúng tôi. Vì thế, mỗi khi nhận được các bức minh họa anh gửi tới, chúng tôi hiểu đó là tất cả tâm huyết mà anh gửi gắm cho tác phẩm.

Truyện Kiều ấn bản mới này là một trong số các ấn phẩm thể hiện nỗ lực của NXB Kim Đồng nhằm đưa các tác phẩm kinh điển của văn học trung đại Việt Nam đến gần hơn với độc giả, đặc biệt là độc giả trẻ. Cùng trong loạt sách được làm mới này, còn có: Lĩnh Nam chích quái, Truyền kỳ mạn lục, Nam Hải dị nhân liệt truyện… Đây đều là những ấn bản được đầu tư công phu, với tranh vẽ minh họa màu và trình bày, in ấn đẹp.

Nhà xuất bản Kim Đồng mong muốn, ấn bản Truyện Kiều này sẽ mang tới một trải nghiệm mới mẻ cho độc giả, góp phần gìn giữ di sản Truyện Kiều trong lòng mỗi người dân Việt Nam.

THU HÀ