Gần dân, gắn bó với dân, lo cho dân như lo cho mình, vì nhân dân mà bất chấp hiểm nguy, trong trận lũ lịch sử xảy ra trên địa bàn các tỉnh, thành phố miền Trung trong những ngày cuối tháng 10, đầu tháng 11, hình ảnh các cán bộ, chiến sĩ bộ đội, dân quân xông pha cứu hộ, cứu nạn, giúp dân phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai đã in đầm trong trái tim, suy nghĩ của hàng vạn người dân.
Lãnh đạo Quân khu 5 kiểm tra tình hình bão lũ trên địa bàn.
Hối hả giúp dân chạy lũ
Thực hiện chỉ đạo của Bộ tư lệnh Quân khu 5, từ chiều ngày 20 đến đêm ngày 22/10, mặc trời mưa to, gió lớn, gần 30 nghìn cán bộ, chiến sĩ bộ đội, dân quân của các cơ quan, đơn vị Quân đội đã khẩn trương cơ động đến các khu vực xung yếu, trũng thấp, có nguy cơ sạt lở cao trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Ngãi, Gia Lai, tích cực giúp dân chằng chống nhà cửa, thu hái hoa màu, kê cao tài sản, sơ tán vật nuôi, chuẩn bị chu đáo các khu tránh trú tập trung… nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại do cơn bão số 12 và hoàn lưu của bão gây ra.
Đứng chân thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn phường Hòa Khánh, một trong những trọng điểm ngập úng của thành phố Đà Nẵng, trước những diễn biến của cơn bão số 12 - bão Thần Phong, Tiểu đoàn Đặc công 409 (Bộ Tham mưu Quân khu 5) chủ động triển khai lực lượng gia cố, chằng chống doanh trại, kho tàng và tiến hành dồn dịch quân số, sẵn sàng dành hai dãy nhà cao tầng để đón bà con từ các khu vực trũng thấp về sơ tán. Đơn vị cũng kịp thời điều động gần 300 lượt cán bộ, chiến sĩ tỏa về các tổ dân phố nằm dọc trục đường Mẹ Suốt, Đà Sơn, Phạm Như Xương hỗ trợ các gia đình có người già, trẻ nhỏ từng bước di chuyển tài sản, vật nuôi đến nơi cao ráo, an toàn.
Các lực lượng giúp dân kê cao tài sản để tránh lũ bão.
Dưới trời mưa lớn, các lực lượng của Tiểu đoàn Trinh sát 32, Tiểu đoàn Tác chiến điện tử 97 (Bộ Tham mưu Quân khu 5), Trung đoàn 971, Tiểu đoàn Tăng - Thiết giáp 699 (Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng) cũng ngày đêm sát cánh, kề vai, dốc sức giúp dân. Từ kinh nghiệm thực tế sau trận lũ lịch sử xảy ra vào cuối năm 2022, đêm 22/10, Tiểu đoàn Tăng - Thiết giáp 699 còn tổ chức 4 kíp xe ứng trực tại Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng và các khu vực có nguy cơ ngập úng, chia cắt, sẵn sàng xử trí, cơ động khi có tình huống xấu xảy ra.
Sẻ chia với những khó khăn của đồng bào nơi tâm bão, với sự hỗ trợ, giúp đỡ của lực lượng quân đội, công an, dân quân tự vệ, Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng (Đại học Đà Nẵng) đã tiến hành kê dọn bàn ghế, vật tư, trang bị phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học, dành toàn bộ 3 dãy giảng đường, với hơn 50 phòng, sẵn sàng đón từ 1.000 - 1.200 người dân từ các địa phương về tránh trú.
LLVT Quân khu 5 sơ tán người dân vùng lũ Hoà Tiến đến nơi an toàn.
Trên đảo Cù Lao Chàm (Đà Nẵng), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Khu Kinh tế - Quốc phòng Duyên Hải, được sự hỗ trợ, hướng dẫn cán bộ, chiến sĩ Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 516 (Quân khu 5), Tiểu đoàn Hỗn hợp 70 (Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng), bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, kiểm ngư và lực lượng chức năng, hàng trăm tàu cá của bà con ngư dân cũng sớm tìm được nơi neo đậu, tránh trú an toàn. Những trường hợp không có người thân, không có nơi nghỉ tạm đều được bộ đội sắp xếp, bố trí chu đáo chỗ ăn, chỗ ở, khiến ai cũng cảm thấy ấm lòng.
Với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”, gần 300ha hành, tỏi đặc sản của bà con nông dân ở Lý Sơn cũng được bộ đội, dân quân và các lực lương chung tay thu hái, vận chuyển đến từng kho bãi, giúp bà con yên tâm, phấn khởi đi tránh bão.
Bộ đội Quân khu 5 khảo sát các khu vực có nguy cơ ngập sâu, lên phương án giúp dân.
Chủ động ứng phó, kiên quyết di dời
Chiều 20/10, phát hiện vết nứt dài 50m bất ngờ xuất hiện tại làng Kon Pin, thôn 2, xã Trà Linh (Đà Nẵng), Ban CHQS xã đã tham mưu cho Đảng ủy, UBND điều động lực lượng, kịp thời sơ tán toàn bộ 9 hộ dân với 40 nhân khẩu ở Kon Pin đến nơi tránh trú an toàn. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình bão lũ, các tổ tuần tra, kiểm soát lưu động của Ban CHPT khu vực 3 - Trà My (Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng) đã tiến hành cắm biển cảnh báo, điều tiết giao thông tại các khu vực có nguy cơ xảy ra mưa lũ, sạt lở, tuyệt đối không cho người dân và các phương tiện đi qua khi không đảm bảo an toàn.
Lữ đoàn Công binh 270 (Quân khu 5) khắc phục các điểm sạt lở trên Quốc lộ 40B.
Ít ngày sau, hơn 20 hộ dân sinh sống tại khu vực Suối Đá (bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng) có nguy cơ sạt lở cao cũng được lực lượng chức năng tuyên truyền vận động, hỗ trợ đưa đi sơ tán. Ông Đặng Ngọc Toàn, Phó chủ tịch UBND phường Hòa Khánh (Đà Nẵng) cho biết: “Trên địa bàn phường có nhiều khu công nghiệp, nhà trọ nên ban ngày mọi người vẫn phải đi làm, đến khi chiều muộn họ mới trở về nhà và tranh thủ kê dọn đồ đạc, tài sản, sau đó mới bắt đầu đi sơ tán, tránh bão. Tuy bà con rất chủ động trong việc chuẩn bị đồ ăn, thức uống, thuốc men, nhu yếu phẩm, nhưng chính quyền địa phương và lực lượng xung kích, tình nguyện vẫn luôn đồng hành, hỗ trợ bà con suốt 24/24h. Những trường hợp cố tình không đi sơ tán, địa phương sẽ tiến hành cưỡng chế, kiên quyết không để bất cứ một ai ở lại khu vực trũng thấp, ngập sâu khi nước bắt đầu lên”.
Tại các điểm tránh trú tập trung, lương thực thực phẩm dự trữ được bộ đội và chính quyền các địa phương chuẩn bị chu đáo, đầy đủ.
Trực tiếp kiểm tra, nắm tình tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, Đại tá Phan Đại Nghĩa, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 5 ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm, sự tích cực, chủ động của các lực lượng trong việc triển khai, chuẩn bị phương án, lực lượng, phương tiện, sẵn sàng cơ động, giúp dân ứng phó với mưa lũ, thiên tai; nhất là việc đưa lực lượng xuống ém quân, lót sẵn tại các khu vực xung yếu, trũng thấp, tích cực giúp dân chằng chống nhà cửa, thu hái hoa màu, kê cao tài sản, bố trí các khu sơ tán. Đại tá Phan Đại Nghĩa cho biết: “Xác định phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, mưa lũ là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình, các cơ quan, đơn vị trong LLVT Quân khu luôn quán triệt, thực hiện có hiệu quả phương “4 tại chỗ”, duy trì nghiêm chế độ trực chỉ huy, trực ban, lực lượng tổng đài tiếp nhận, xử lí thông tin về sự cố thiên tai, thảm họa; tổ chức ứng trực cứu hộ, cứu nạn, phòng chống thiên tai 24/24h. Bộ tư lệnh Quân khu yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thường xuyên theo dõi nắm chắc tình hình, kịp thời điều động lực lượng, phương tiện ứng cứu nhân dân, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của nhân dân do mưa lũ gây ra”.
Bộ đội và chính quyền địa phương cấp phát lương thực cho bà con nơi vùng lũ.
Băng rừng, vượt lũ cứu dân
Những ngày cuối tháng 10, trên địa bàn thành phố Đà Nẵng liên tục có mưa lớn kéo dài, khiến mực nước tại sông Tranh (Nam Trà Mỳ), sông Trường (Trà My), sông Thu Bồn (Hiệp Đức), sông Tum (Lãnh Ngọc) liên tục dâng cao; một số tuyến đường tại các xã vùng cao phía Tây thành phố bị sạt lở, sụt lún nghiêm trọng, gây chia cắt nhiều khu vực. Trong mưa lũ hiểm nguy, hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ bộ đội thường trực, dân quân tự vệ của các cơ quan, đơn vị đã kịp thời vượt núi, băng rừng, đưa người dân sinh sống dọc các sườn đồi, vách núi, bờ sông có nguy cơ bị lũ ống, lũ quét, sạt lở, chia cắt đến nơi tránh trú an toàn.
Quá trình hành quân lên xã Trà Leng tham gia cứu hộ cứu nạn, giải phóng mặt đường sạt lở, đến khu vực thôn 4 xã Lãnh Ngọc, phát hiện phía trước có khoảng 60m mặt đường nhựa bị sụt lún nghiêm trọng, các cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Công binh 270 (Quân khu 5) lập tức căng dây cảnh báo, điều tiết phân luồng cho xe máy lưu thông đồng thời tổ chức 2 kíp xe xúc, xe ủi khẩn trương san lấp, gia cố mặt đường, để Quân khu 5 đưa lực lượng phương tiện từng bước tiến lên. Sau những trận mưa xối xả, quốc lộ 40B chi chít ổ voi, ổ gà, có đoạn bị ngập sâu từ 0,5-1m khiến các lực lượng, phương tiện lưu thông rất khó khăn, vất vả.
Lữ đoàn Công binh 270 giải phóng khu vực đường sạt lở tại xã Trà Leng.
Vừa đi vừa mở đường, sau gần 12 giờ hành quân, trưa cùng ngày, các cánh quân chủ lực vẫn còn cách Trà Leng, Trà Tân gần 40 cây số. Đại tá Nguyễn Văn Hoà, Phó tham mưu trưởng Quân khu 5 liên tục động viên bộ đội: “Bà con vùng cao đang ngóng chúng ta từng phút từng giây. Đề nghị các đồng chí nêu cao tinh thần, trách nhiệm, mỗi người làm việc bằng hai bằng ba so với bình thường, quyết tâm tiếp cận Trà Leng, quyết tâm đến với người dân khu vực sạt lở, chia cắt trong thời gian sớm nhất”.
Rạng sáng 27-10, quả đồi phía sau nhà chị Lê Thị Xuân Trà, 39 tuổi trú thôn 5 xã Trà Tân bất ngờ sạt lở gây sập đổ toàn bộ 2 gian phòng ngủ. Rất may, trước đó chỉ vài giờ, toàn bộ các thành viên trong gia đình chị đã được bộ đội, công an tuyên truyền vận động, đưa đi sơ tán nên không có thiệt hại về người. Tuy nhiên, đất đá từ trên đồi cao liên tục ào qua nhà chị, gây bồi lấp gần 60m mặt đường 40B và tràn cả vào những hộ dân ở phía bên kia đường. Dưới trời mưa lạnh, gần 30 cán bộ, chiến sĩ Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 3-Trà My, Ban CHQS và công an xã Trà Tân vừa tích cực giúp các gia đình thu gom tài sản, vừa sử dụng xe ba gác, xe rùa vận chuyển bùn đất, giải phóng mặt đường. Trực tiếp chỉ huy các lực lượng tại hiện trường, Thượng tá Võ Tiến Mãnh, Phó chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 3-Trà My cho biết: “Khối lượng đất đá sạt lở sau nhà chị Trà lên đến vài trăm khối. Tuy nhiên do máy xúc, máy đào chưa thể tiếp cận hiện trường nên hiện nay bùn đất liên tục theo nước mưa tràn xuống nền đường, gây ách tắc, nguy hiểm cho người dân qua lại. Để bảo đảm an toàn, trước mắt, chúng tôi tổ chức lực lượng phân luồng, điều tiết giao thông và sử dụng gạch đá đắp đê dã chiến ngăn không cho đất đá tràn ra đường, đồng thời tích cực nạo vét, thu gom bùn đất để giải phóng mặt đường. Trong những chiến sĩ đang giúp dân ở đây, nhiều đồng chí có người thân, gia đình ở Trà Leng, Trà Tân, đang bị sạt lở, chia cắt phải đi sơ tán, song vì sự bình yên, hạnh phúc của nhân dân, họ vẫn hăng hái xung phong lên đường đi chống lũ. Cấp ủy, chỉ huy đơn vị ghi nhận và đánh giá rất cao tinh thần, trách nhiệm của anh em”.
Bộ đội cõng người già và trẻ nhỏ ra khỏi vùng bão lũ.
Trước những diễn biến phức tạp của mưa lũ, từ trung tuần tháng 10, Bộ CHQS thành phố Đà Nẵng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc đưa bộ đội thường trực về “ém quân” tại trụ sở Ban CHQS các xã để sẵn sàng cơ động ứng cứu nhân dân khi có tình huống xấu xảy ra. Nhờ vậy, khi các tuyến đường huyết mạch ở Trà Tập, Trà Linh, Trà Giáp, Trà Leng... bị chia cắt, bộ đội vẫn kịp thời có mặt tại các thôn, các nóc hỗ trợ gần 2.000 hộ dân người dân tộc Ca Dong, Cor, Mnông và cả người Kinh trong khu vực nguy hiểm đi sơ tán an toàn. Giữa núi non trùng điệp, mưa rừng trắng xóa, trụ sở Ban CHQS Nam Trà My thực sự là mái ấm chở che của gần 300 người dân, trong đó phần lớn là trẻ em, người già và phụ nữ mang thai. Lo cho dân như lo cho mình, cán bộ, chiến sĩ bộ đội, công an và dân quân thường xuyên thức khuya, dậy sớm chuẩn bị cơm canh, thăm khám, động viên, trò chuyện để bà con vơi bớt sự lo âu, đồng thuận, yên tâm đi sơ tán.
Không quản thời tiết, lũ bão bộ đội Quân khu 5 đã về với dân tại các điểm ngập úng, cô lập.
Thượng tá Đặng Ngọc Toàn - Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 3-Trà My cho biết, so với thời điểm này năm 2020, mưa lũ, sạt lở đất ở các xã vùng cao diễn ra nghiêm trọng và phức tạp hơn, song nhờ phát huy tốt “4 tại chỗ” và chủ động đưa lực lượng xuống cơ sở tích cực tuyên truyền vận động, đưa bà con đi sơ tán, thiệt hại do mưa lũ đã giảm được rất nhiều. Hiện nay, căn cứ vào tình hình thực tế, đơn vị đang tổ chức kiểm tra, rà soát, điều chỉnh, bổ sung các phương án phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn; ứng kinh phí mua bổ sung dự trữ thêm các phương tiện, vật chất, thực phẩm, thuốc men, xăng dầu, đồng thời thường xuyên kiện toàn các tổ, đội xung kích, sẵn sàng cơ động chi viện, ứng cứu cho các hướng khi có tình huống đột xuất, tình huống xấu xảy ra.
TRỌNG KHANG