. CHU HUYỀN
“Vì danh dự, trách nhiệm của người thầy, vì đam mê với bắn súng, mà tôi truyền thụ kiến thức, kinh nghiệm bằng ngôn từ và hành động thuyết phục để học viên tin tưởng và say mê luyện tập...” Đó là tâm sự của thầy giáo, đại tá Nguyễn Văn Mai, nguyên Chủ nhiệm Khoa Bắn súng, Trường Sĩ quan Lục quân 1.
Thầy Nguyễn Văn Mai hướng dẫn học viên ngắm bắn
Buổi chiều trung tuần tháng 11 năm 2023, tôi có dịp trò chuyện với đại tá Nguyễn Văn Mai sau khi đội tuyển nhà trường đoạt giải Nhất toàn đoàn trong Hội thi sĩ quan chỉ huy tham mưu lục quân cấp phân đội trình độ đại học giữa Trường Sĩ quan Lục quân 1 và Trường Sĩ quan Lục quân 2. Mở đầu câu chuyện, thầy giáo, đại tá Nguyễn Văn Mai bộc bạch: “Thế hệ đi trước đã gây dựng nên thương hiệu bắn súng, chúng tôi có trách nhiệm phải giữ gìn, phấn đấu và phát huy. Niềm vui lớn nhất của người thầy bắn súng là huấn luyện để học viên bắn trúng mục tiêu, nhiều viên đạn vào vòng 10. Chứng kiến và đón nhận thành quả thi đấu của các đội tuyển, không những tôi và đội ngũ giảng viên Khoa Bắn súng hôm nay mà toàn thể cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ nhà trường thực sự phấn khởi, tự hào, vì các đội tuyển bắn súng của Trường Sĩ quan Lục quân 1 đã khẳng định thương hiệu, truyền thống về bắn súng đối với toàn quân.”
Câu chuyện về khó khăn trong giảng dạy bắn súng, những kỉ niệm, dấu ấn và trăn trở, giải pháp, mong muốn khi tham gia các cuộc thi mà anh chia sẻ làm tôi thấu hiểu về đại tá Nguyễn Văn Mai, một người thầy tâm huyết đã dành gần trọn cuộc đời quân ngũ gắn bó, cống hiến cho sự nghiệp đào tạo bắn súng của nhà trường.
28 năm gắn bó với Khoa Bắn súng, ăn với bắn súng, ngủ với bắn súng, những kinh nghiệm xương máu trong huấn luyện bắn súng là những điều anh đúc rút từ sự kết hợp giữa khả năng, sở trường của bản thân, cộng với quá trình tích lũy bền bỉ, cần mẫn, sáng tạo được minh chứng qua thực tiễn học tập và công tác.
Đại tá Nguyễn Văn Mai kết luận buổi giảng mẫu
Qua lời kể của anh Mai, tôi được biết: Năm 1988, rời quê hương Bắc Giang, anh vào học khóa 57 của nhà trường. Trong 3 năm học tập, vì yêu thích môn bắn súng và nhận thấy khả năng, tố chất về bắn súng của anh nên thầy huấn luyện tin tưởng lựa chọn anh vào đội tuyển bắn súng của trường, tham gia thi đấu toàn quân, anh và đồng đội đã giành giải Nhì.
Tốt nghiệp khóa học, anh được nhà trường giữ lại làm cán bộ trung đội. Sau 2 năm quản lí, khóa 60 tốt nghiệp cũng là lúc anh Mai được nhà trường phân công về Khoa Bắn súng làm giảng viên. Tại đây, vừa đan xen thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, anh vừa tham gia các lớp đào tạo giảng viên bắn súng, rồi đào tạo cán bộ cấp trung sư, đào tạo thạc sĩ. Những kiến thức đã tích lũy được, anh Mai vận dụng vào quản lí, huấn luyện môn học bắn súng ở nhà trường.
Nụ cười đôn hậu, ánh mắt chân thành, trung thực và thẳng thắn, anh Mai tâm sự: Mặc dù, bắn súng có nhiều bài, nhiều loại súng khác nhau, cả ban ngày và ban đêm, nhưng huấn luyện cho học viên nắm chắc bài cơ bản thì sẽ làm cơ sở huấn luyện tốt các bài bắn ứng dụng. Học bắn súng, chỉ là những động tác đứng, quỳ, nằm, giương súng, ngắm bắn, bóp cò, nếu người thầy không biết động viên, khích lệ học viên luyện tập thì buổi học sẽ nhàm chán. Không những thế, việc rèn tâm lí cho học viên khó hơn gấp nhiều lần.
Đại tá Nguyễn Văn Mai trao đổi, bồi dưỡng kinh nghiệm giảng dạy cho giảng viên
Từ năm 2016, khi được bổ nhiệm chức vụ Phó Chủ nhiệm Khoa, nhận thấy cái khó của môn học, anh Mai và đội ngũ chỉ huy khoa đã bàn các giải pháp tháo gỡ, trong đó chú trọng hoạt động phương pháp là bắn nghiệp vụ và bắn chứng minh.
Song song với việc thông qua bài giảng lí thuyết, các buổi bắn nghiệp vụ được khoa duy trì nghiêm túc, chặt chẽ. Từng buổi bắn, khoa trực tiếp kiểm tra khả năng, trình độ bắn súng của giảng viên, kết quả đánh giá vào mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Qua buổi bắn, giảng viên được rèn tâm lí bắn, được góp ý, rút kinh nghiệm, được trao đổi học hỏi, nâng cao nghiệp vụ. Đặc biệt, khi quy chế thay đổi, có bài bắn mới, khoa kịp thời nghiên cứu phương pháp và tiến hành biên soạn bài giảng, tổ chức cho giảng viên bắn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Từ những kiến thức và trình độ được kiểm chứng qua hoạt động bắn nghiệp vụ, giảng viên tự tin truyền đạt kiến thức bài học cho học viên.
Và để học viên hoàn toàn tin vào những điều thầy huấn luyện, học viên được tham quan thầy bắn chứng minh trước khi bước vào bắn đạn thật. Đây là bài học trực quan nhất cho người học. Thầy bắn giỏi thì học viên sẽ tin tưởng vào những kiến thức mà thầy đã truyền đạt.
Anh Mai luôn tâm niệm: “Phải có thầy giỏi, mới có trò giỏi.” Giảng viên giỏi cả lí thuyết và thực hành thì khi huấn luyện học viên tiếp thu bài học nhanh hơn. Thầy bắn giỏi các bài bắn sẽ có cơ sở thực tế và nhiều kinh nghiệm truyền đạt cho học viên. “Khổ luyện thành tài, chai tay bắn giỏi.” Tập nhiều, nắm chắc kĩ thuật, tâm lí vững vàng thì tỉ lệ trúng đích cao và ngược lại. Và chính kết quả bắn trên mục tiêu là câu trả lời công sức của thầy khách quan nhất.
Bám sát phương châm “chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, anh Mai cùng chỉ huy khoa yêu cầu giảng viên khi huấn luyện cần thực hiện huấn luyện đến đâu chắc đến đó để học viên nắm chắc kiến thức lí thuyết, trên cơ sở đó học thực hành; luyện tập cơ bản từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, theo trình tự các bước để thuần thục tư thế, yếu lĩnh và động tác. Quan trọng nhất là rèn kĩ thuật, động tác ngắm trúng, chụm, ngắm bia chỉ đỏ, nín thở, tăng cò, kết thúc phát bắn, loạt bắn... Các buổi luyện tập bắn súng, giảng viên phải bám sát học viên, cắm kính kiểm tra, phân tích điểm đúng sai, tiến hành đổi tập, động viên, khuyến khích học viên, rút kinh nghiệm sau từng buổi tập, truyền đạt kinh nghiệm bắn trúng đích để học viên phấn đấu.
Khi được hỏi về bí quyết để có được những viên đạn trúng đích, anh Mai bật mí: Người bắn phải lấy được đường ngắm cơ bản, kĩ thuật giữ súng tốt, tăng cò êm đều và bóp cò đúng thời cơ, ba yếu tố này hội tụ lại một điểm thì kết quả bắn sẽ tốt. Từ kinh nghiệm dày dặn của mình, khi nghe âm thanh tiếng đạn nổ, anh có thể đoán biết được viên đạn đó trúng đích vào vòng tính điểm nào.
Ở cương vị chỉ huy khoa, khi đi kiểm tra huấn luyện, anh Mai thường trực tiếp cắm kính kiểm tra đường ngắm, chỉnh sửa động tác, phân tích đúng sai cho học viên. Qua đó, anh biết được chất lượng học tập của đơn vị. Đồng thời, anh chia sẻ truyền đạt kinh nghiệm một cách gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ giúp học viên vận dụng ngay vào quá trình luyện tập.
Với 2 năm là Phó Chủ nhiệm Khoa và 5 năm là Chủ nhiệm Khoa, anh Mai có nhiều lần trực tiếp phụ trách, chỉ đạo các đội tuyển bắn súng thi đấu toàn quân, quốc gia, quốc tế. Như 2008, đoàn bắn súng của nhà trường thi đấu toàn quân đoạt giải Nhất toàn đoàn, năm 2011 đoạt giải Ba, năm 2016 đứng thứ nhì khối 3 môn; huấn luyện đội tuyển bắn súng thi Army Games trong môn địa hình quân sự năm 2021 đoạt Huy chương Đồng; tham gia huấn luyện cho các đội tuyển Lào, Campuchia; hội thi súng trường bắn tỉa năm 2022 đoạt giải Nhất; vừa qua, tháng 10 năm 2023 đoạt giải Nhất toàn đoàn hội thi sĩ quan chỉ huy tham mưu lục quân cấp phân đội trình độ đại học giữa Trường Sĩ quan Lục quân 1 và Trường Sĩ quan Lục quân 2. Mỗi mùa giải có mục tiêu và áp lực riêng, nhưng điểm chung căn cốt là đội tuyển bắn súng đã khẳng định được truyền thống và kinh nghiệm bắn súng của nhà trường.
Vừa qua, mặc dù đã có quyết định nghỉ hưu từ giữa tháng 10, nhưng anh Mai được thủ trưởng nhà trường tin tưởng giao nhiệm vụ chỉ đạo huấn luyện, luyện tập nội dung bắn súng để tham gia hội thi giữa Trường Sĩ quan Lục quân 1 và Trường Sĩ quan Lục quân 2 và nhiệm vụ bắn đạn thật trong giai đoạn 2 của nhiệm vụ diễn tập chiến thuật chỉ huy cơ quan một bên hai cấp trên bản đồ và ngoài thực địa. Với sự chỉ đạo, hướng dẫn tận tình, sâu sát của anh, cùng sự quyết tâm cố gắng cao độ của cán bộ, học viên, cả hai nhiệm vụ, nhà trường đều hoàn thành xuất sắc, với giải Nhất trong hội thi giữa Trường Sĩ quan Lục quân 1 và Trường Sĩ quan Lục quân 2 và bắn tiêu diệt 100% mục tiêu, đạt hiệu suất chiến đấu cao. Đó là hai dấu ấn quan trọng và cũng là niềm vinh dự của anh trước khi về nghỉ hưu sau hơn 30 năm công tác.
Đại tá Nguyễn Văn Mai trao đổi với giảng viên trong khoa về phương pháp huấn luyện ở thao trường
Kỉ niệm sâu sắc với anh Mai là câu chuyện về một người học trò, một đồng nghiệp của anh - thiếu tá Hoàng Văn Duy, giảng viên Khoa Bắn súng, nguyên học viên khóa 78, chuyên ngành Trinh sát.
Anh Mai kể: Duy học bắn súng khá vất vả, vì mắt có cố tật, thậm chí xác định đường ngắm cơ bản sai. Sau khi phát hiện điểm yếu của Duy, anh đã kiểm tra, điều chỉnh, hướng dẫn cách lấy đường ngắm cơ bản, kết hợp giữa động tác giữ súng, bóp cò kết thúc phát bắn. Duy làm theo hướng dẫn của thầy, tiến bộ vượt bậc và trở thành xạ thủ bắn súng. Từ học viên đến khi là giảng viên, với kiến thức nền tảng và sự dẫn dắt, chỉ bảo của anh Mai, Duy đã vận dụng vào huấn luyện cho học viên và luyện tập trong đội tuyển đi thi đấu.
Với khả năng bắn súng chắc chắn, tự tin, Duy thường xuyên được tham gia bắn trình diễn cho các đoàn khách đến tham quan nhà trường. Năm 2022, Duy là thành viên đội tuyển của nhà trường tham gia hội thi súng trường bắn tỉa toàn quân. Đội tuyển của nhà trường đoạt giải Nhất toàn đoàn và cá nhân Duy cũng giành giải Nhất. Có lẽ, những lời giảng giải, sự chỉ bảo hướng dẫn ân cần của thầy Mai đã được Duy thẩm thấu một cách sâu sắc.
Với phẩm chất đáng quý của người thầy, của một xạ thủ bắn súng, thầy giáo, đại tá Nguyễn Văn Mai, bằng tình yêu nghề đã góp phần nâng cao chất lượng môn học bắn súng của nhà trường, nối tiếp những giá trị tốt đẹp của chuyên ngành Bắn súng ở Trường Sĩ quan Lục quân 1 để trao truyền và phát huy cho thế hệ mai sau, khẳng định thương hiệu bắn súng của nhà trường trong toàn quân; đào tạo ra những lớp học viên sĩ quan cho Quân đội vững vàng nắm chắc tay súng thực hiện nhiệm vụ. Cá nhân anh đã 5 lần đạt giảng viên giỏi cấp trường, 1 lần đạt giảng viên giỏi cấp Bộ.
C.H
VNQD