Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là tương lai dân tộc. Quốc sách ấy thể hiện tầm nhìn chiến lược, triết lí giáo dục ra sao, được nghiên cứu tổ chức, vận hành và hướng đến mục tiêu như thế nào, phải nhìn vào thực tiễn dạy và học, đặc biệt là nhìn vào sản phẩm giáo dục (con người). Trước những vận động mạnh mẽ, mau lẹ của thời đại, giáo dục Việt Nam cũng cần phải đổi mới. Đổi mới căn bản toàn diện chất lượng - hiệu quả giáo dục, với trọng tâm xây dựng những năng lực, phẩm chất tốt đẹp cho con người Việt Nam, vừa kế thừa bản sắc tiên tiến đậm đà của dân tộc, vừa thích ứng với thời đại mới là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Đầu năm học mới 2025 - 2026, Tạp chí Văn nghệ Quân đội đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS Đỗ Ngọc Thống, chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới - môn Ngữ văn, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo), xoay quanh việc đổi mới giáo dục, xây dựng chương trình và thực hiện các mục tiêu giáo dục trọng tâm.
Bài trò chuyện mang tên Đổi mới giáo dục hướng đến xây dựng con người trí thức hiện đại sẽ mở đầu Tạp chí số 1069.
Phần Văn xuôi được tiếp tục với những tác phẩm, bài viết ấn tượng.
Truyện ngắn Bảo khuyển đảo xanh của Vương Đình Khang gợi lên hình ảnh dữ dội mà bi tráng của tinh thần Việt trong bóng tối thực dân. Bầy chó trung thành của ông Hai Chơn, từ cái chết oan khuất của con Đốm đến chiến thắng rướm máu của con Cọp đã trở thành biểu tượng cho sức sống và tinh thần bất khuất nơi đảo xa. Câu chuyện không chỉ là một trận đua chó, mà còn là cuộc so kè âm thầm giữa nhân dân và kẻ xâm lược, nơi tình nghĩa và lòng dũng cảm được khẳng định. Truyện kết thúc với bốn nấm mộ chó và nỗi đau còn in hằn trong lòng người, nhưng thêm một lần khẳng định về sức mạnh đoàn kết tiềm tàng của dân tộc ta.
Truyện ngắn Gió từ dĩ vãng của Hoàng Ngọc Điệp bắt đầu từ cuộc trò chuyện tưởng chừng nhẹ nhàng giữa một cô nhà báo trẻ và bà giáo về hưu. Từ đó, kí ức chiến tranh dội về, đưa người đọc trở lại những năm sơ tán với bao khói lửa, mất mát và cả những rung cảm trong trẻo đầu đời. Xung đột trẻ con nơi thôn xóm, sự bảo bọc của người lớn, và tình bạn xen lẫn mầm mống tình yêu đã khiến kí ức dường như vẫn run rẩy. Câu chuyện tình cảm của Du và Huệ hiện lên sinh động, trong trẻo và để lại nhiều tiếc nuối. Đây là một truyện ngắn chan chứa hoài niệm, gợi lại cả một thời chiến chinh nhưng đằm thắm ân tình.
Truyện ngắn Nắng chiều còn chảy của Đỗ Thanh Tuân mở ra bức tranh núi rừng Tu Mơ Rông vừa hùng vĩ vừa trĩu nặng những nỗi niềm thân phận. Trong không gian mênh mang ấy, hình ảnh cô giáo miền xuôi và chàng trai Núi hiện lên chân thực, giàu tình cảm mà thẳm sâu những khát vọng thầm lặng. Những chi tiết đời sống giản dị như bếp lửa, con suối, ngày hội... hòa cùng ánh nắng chiều như một dòng chảy nối dài kí ức và cảm xúc. Nắng chiều ở đây không chỉ là cảnh quan thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của nỗi buồn, sự cô đơn và niềm mong mỏi. Ngôn ngữ giàu nhạc điệu, hình ảnh gợi liên tưởng làm dày thêm chiều sâu nghệ thuật của truyện.
Bài kí Lính trận về với Thủ đô của Thái Chí Thanh thấm đẫm xúc cảm của người lính chiến trở lại Hà Nội giữa những năm tháng khốc liệt của chiến tranh. Tác phẩm không chỉ khắc họa tình yêu Hà Nội mà còn làm sáng lên tình nghĩa quân dân và niềm tin về một ngày đất nước hòa bình.
Chuyến hàng đặc biệt của Hồ Đắc Thạnh là những kỉ niệm, kí ức của Anh hùng Hồ Đắc Thạnh về những chuyến vận chuyển vũ khí trên đường Hồ Chí Minh trên biển trên những chuyến tàu không số năm xưa.
Phần Thơ với sự góp mặt của các tác giả: Ngô Thúy Hà, Trần Xuân Trường, Diệu Thoa, Lê Thúy Bắc, Trần Lê Anh Tuấn, Trần Minh Tiến, Du An, Khổng Trường Chiến.
Các thi phẩm thể hiện những góc nhìn, những trạng thái, những vẻ đẹp của đời sống, sự rung động, nhớ nhung trong tâm hồn, những giấc mơ, những kỉ niệm và chiêm nghiệm… tất cả làm nên những trang thơ đầy màu sắc, đa dạng, thi vị và bay bổng…
“Thơ trong những tập thơ” là bài viết Thơ: giữa thở - kệ - lãng quên của Nguyễn Thanh Tâm giới thiệu tập thơ Sống là gì lâu quá đã quên của Trần Tuấn.
Văn học nước ngoài giới thiệu truyện ngắn Chờ đợi của Najam-uddin Ahmad do Nguyễn Thị Thuỳ Linh dịch từ bản tiếng Anh.
Phần Bình luận văn nghệ với sự tham gia của các tác giả: Trần Thị Trâm, Thùy Dương, Đoàn Minh Tâm, Lê Thị Hường, Nguyễn Hoàn, Hữu Thỉnh, Nguyễn Trọng Luân.
Bài viết Về một hướng vận động và phát triển của âm nhạc dân gian truyền thống hôm nay của Trần Thị Trâm cho thấy một hướng vận động mới của âm nhạc dân gian đó là hiện đại hóa và quốc tế hóa. Nhiều nghệ sĩ trẻ như Hoàng Thùy Linh, Hòa Minzy, Phương Mỹ Chi… đã khéo léo kết hợp dân ca truyền thống với pop, rap, EDM, tạo nên những tác phẩm vừa trẻ trung vừa đậm bản sắc. Qua đó, âm nhạc dân gian không chỉ được làm mới để gần gũi với giới trẻ, mà còn góp phần khẳng định vị thế văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.
Bài viết Có hoa mừng hoa, có nụ mừng nụ của Đoàn Minh Tâm là lời tri ân chan chứa dành cho Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình (nguyên Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội). Với tác giả bài viết, ông như một người thầy, một người thân với lối sống an nhiên, nghiêm khắc mà bao dung. Những kỉ niệm chung sống, những ân tình dìu dắt, che chở được gợi lại bằng giọng kể gần gũi, xúc động. Bài viết khắc họa chân dung một nhà phê bình văn chương tận tụy, đồng thời để lại những xúc cảm tha thiết trong lòng người đọc về tình đồng đội, tình thân.
Bài viết Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn của Lê Thị Hường khái quát một dòng chảy trong văn học thế giới: từ chấn thương đến chữa lành. Qua sáng tác của Annie Ernaux, Jon Fosse, Han Kang, bài viết nhấn mạnh viết là hành động đối diện nỗi đau, chuyển hóa sang ngôn từ để tìm sự cứu rỗi và khơi gợi niềm tin vào cái đẹp. Văn chương Nobel đương đại vì thế không chỉ phản ánh bi kịch nhân loại mà còn mang thông điệp chữa lành, nối kết con người trong một thế giới nhiều đổ vỡ.
Bên cạnh đó là những vấn đề được xã hội và giới chuyên môn quan tâm, những chia sẻ nghề nghiệp, những cảm nhận, phân tích, luận giải về các văn nghệ sĩ, tác phẩm nghệ thuật... hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn đọc nhiều thú vị, hấp dẫn.
Tạp chí Văn nghệ Quân đội số 1069 dày 120 trang dự kiến sẽ phát hành ngày 20/9/2025. Thân mời các bạn đón đọc!
Văn
Đỗ Ngọc Thống - Nguyễn Thanh Tâm
Đổi mới giáo dục hướng đến xây dựng
con người trí thức hiện đại
Vương Đình Khang
Bảo khuyển đảo xanh
Thái Chí Thanh
Lính trận về với Thủ đô
Hoàng Ngọc Điệp
Gió từ dĩ vãng
Đỗ Thanh Tuân
Nắng chiều còn chảy
Hồ Đắc Thạnh
Chuyến hàng đặc biệt
Thơ
Ngô Thuý Hà
Đi qua mùa hè; Phía sau cổng làng; Giọt chiều dưới nón
Trần Xuân Trường
Về quê ngoại; Nhớ sông Điềm
Diệu Thoa
Cô tiên trên bản nhỏ
Lê Thuý Bắc
Đường về; Mường anh
Trần Lê Anh Tuấn
Thảo nguyên; Đêm của mùa hè; Viết thơ lên sóng biển
Trần Minh Tiến
Khau cút; Người đã qua bậc thang thứ chín; Một lần đến Trường Sa
Nguyễn Thanh Tâm
Thơ: giữa thở - kệ - lãng quên
(Đọc Sống là gì lâu quá đã quên của Trần Tuấn)
Du An
Sóng Cô Lin; Nhà giàn DK1; Xanh Trường Sa
Khổng Trường Chiến
Lạnh; Ngủ trên vai núi
Văn học nước ngoài
Najam-uddin Ahmad
Chờ đợi (Nguyễn Thị Thuỳ Linh dịch từ bản tiếng Anh)
Bình luận văn nghệ
Trần Thị Trâm
Về một hướng vận động và phát triển của âm nhạc dân gian truyền thống hôm nay
Thuỳ Dương
Tại sao văn chương Haruki Murakami lại hấp dẫn đến thế?
Đoàn Minh Tâm
Có hoa mừng hoa, có nụ mừng nụ
Lê Thị Hường
Văn chương Nobel và thông điệp nhân văn
Nguyễn Hoàn
Cuốn sách tạ lỗi và ước mong tha thứ
Hữu Thỉnh
Lê Thành Nghị - gừng càng già càng cay
Nguyễn Trọng Luân
Khi tác giả là nguyên mẫu
Minh họa, ảnh
Bìa 1: Thu xanh
Tranh của họa sĩ Nguyễn Mạnh Hùng
Minh họa: Lê Anh, Nguyễn Vân Chung, Đỗ Dũng,
Doãn Hoàng Kiên, Nguyễn Văn Minh...
VNQD