Vĩnh biệt “kho tư liệu quý của nền văn học nước nhà”

Chủ Nhật, 07/09/2025 16:30

Tang lễ Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội đã diễn ra trọng thể lúc 13 giờ ngày 7 tháng 9 năm 2025 tại Nhà tang lễ Bệnh viện 354, Bộ Quốc phòng. Đại tá, nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội làm Trưởng ban lễ tang. Toàn thể cán bộ, chiến sĩ, nhân viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội đã có mặt tiễn đưa đồng chí nguyên Tổng biên tập về nơi an nghỉ cuối cùng. Sau đây, VNQĐ xin lược trích điếu văn Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình do Đại tá, nhà văn Phùng Văn Khai - Phó tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội đọc tại tang lễ.

Tang lễ Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình diễn ra trọng thể, theo nghi thức Quân đội tại Bệnh viện 354, Bộ Quốc phòng. Ảnh: Thành Duy

Trong niềm tiếc thương vô hạn, hôm nay, ngày mùng 7 tháng 9 năm 2025, tại Nhà tang lễ Bệnh viện Quân đội 354, Tạp chí Văn nghệ Quân đội - Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam cùng Chi bộ, Ban công tác mặt trận, Chi hội hội cựu chiến binh địa bàn dân cư 33, Tổ dân phố 33C phường Ngọc Hà, Thành phố Hà Nội và gia đình tổ chức trọng thể Lễ viếng và tiễn đưa đồng chí Đại tá - Nhà văn Ngô Vĩnh Bình - nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội, người đồng chí thân thiết của chúng ta, người thân yêu quý của gia đình về nơi an nghỉ cuối cùng.

Đồng chí Đại tá - Nhà văn Ngô Vĩnh Bình sinh ngày mùng 7 tháng 3 năm 1953 tại làng Thụy Lôi, xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội (nay là xã Thư Lâm, Thành phố Hà Nội) trong một gia đình có truyền thống hiếu học ở một vùng đất khoa bảng nổi tiếng miền Bắc với nhiều bậc danh nho đỗ đạt đã được ghi trong sử sách. Ngô Vĩnh Bình từ nhỏ đã chăm chỉ học hành, giỏi văn từ khi còn là học sinh cấp 1, cấp 2 đến phổ thông trung học, từng là học sinh chuyên văn của Thành phố Hà Nội. Để sau này, Ngô Vĩnh Bình đã viết rất nhiều, rất hay, có nhiều đóng góp cho dòng văn học viết về Thủ đô Hà Nội.

Lễ truy điệu Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình diễn ra lúc 14 giờ 15 phút ngày 7/9/2025. Ảnh: Thành Duy

Năm 1970, Ngô Vĩnh Bình thi đỗ và vào học Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội chuyên ngành Sử. Trên giảng đường đại học, Ngô Vĩnh Bình là một sinh viên cần mẫn, nghiêm túc, với niềm đam mê văn chương và lịch sử sâu sắc - nền tảng quan trọng cho những bước đi chuyên nghiệp với văn bút sau này. Năm 1975, Ngô Vĩnh Bình tốt nghiệp ra trường, được phân công về làm việc tại Viện Dân tộc học, thuộc Ủy ban Khoa học Xã hội Việt Nam (nay là Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam). Với tinh thần làm việc nghiêm túc, cầu thị, cầu tiến bộ, tính tình hòa nhã, luôn giúp đỡ người khác, Ngô Vĩnh Bình đã để lại sự tin tưởng, cảm mến đặc biệt của mọi người trong Viện Dân tộc học và bạn bè, đồng chí đồng đội tới hôm nay.

Năm 1979, khi biên giới phía Bắc vang lên tiếng súng, Ngô Vĩnh Bình đã tình nguyện nhập ngũ, tham gia cầm súng chiến đấu, đã sớm có mặt nơi tuyến đầu biên giới, cùng nhân dân và chiến sĩ anh dũng chiến đấu bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, để từ đó, đồng chí có mặt trong đội ngũ bộ đội cụ Hồ gần 40 năm, cho tới lúc nghỉ hưu (năm 2015).

Năm 1980, Ngô Vĩnh Bình được điều về Tạp chí Văn nghệ Quân đội công tác. Với nền tảng kiến thức sử học, văn học, xã hội học phong phú; với bản tính chăm chỉ, ham học hỏi, cầu tiến bộ, Ngô Vĩnh Bình đã từng bước trưởng thành trong lĩnh vực lý luận phê bình, phấn đấu từ một Biên tập viên trở thành Trưởng ban Lý luận phê bình, Phó Tổng Biên tập và được tín nhiêm giao trọng trách Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội nhiệm kỳ 2010-2015.

Trên mọi cương vị được giao, Đại tá - Nhà văn Ngô Vĩnh Bình đều hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đồng chí luôn là trung tâm đoàn kết, chia sẻ, đồng hành, tận tâm, tận tụy trong công tác chuyên môn và đời sống hàng ngày. Với nghề nghiệp chuyên môn, đồng chí càng là người mẫu mực, đúng như đồng chí đã khẳng định về nghề phê bình, đó là phải hội tụ được ba đức tính: “nhạy cảm, trung thực và nhân ái”. Cả cuộc đời đồng chí đều đã trước sau tuân theo đúng nguyên tắc ấy, cho đến khi trút hơi thở cuối cùng.

Các nhà văn Tạp chí Văn nghệ Quân đội viếng Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình. Ảnh: Thành Duy

Nhà văn Ngô Vĩnh Bình, trong sự nghiệp của mình đã xuất bản hơn 30 đầu sách, bao gồm nhiều thể loại, từ sách về dân tộc học, bút ký, truyện ngắn, nghiên cứu lý luận văn học đến mảng đề tài ông coi là thế mạnh của mình, đó là mảng viết chân dung các nhà văn - chiến sĩ trải từ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, qua cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Có thể khẳng định, những tác phẩm đó chính là “kho tư liệu” quý giá của nền văn học nước nhà. Đó là Sự tích núi Cơm Nếp; Truyện cổ Xê Đăng; Tân Trào – thơ và văn; Thanh Tịnh qua giai thoại; Hồ Chí Minh - thi và họa; Nẻo vào văn học; Chuyện nhặt dọc đường văn; Kí ức một thời học văn; Chiến trường sống và viết; Trần Đăng - con người và tác phẩm; Từ bến sông Yên; Thanh Tịnh - văn và đời; Một chặng đường văn; Thanh Tịnh như tôi biết; Chuyện thơ, chuyện đời; Văn xuôi về đề tài chiến tranh cách mạng (1944-1954); Ngồi gốc cây hồng; Hoa đào năm ngoái; Trăng và súng; Nơi con chim bay bạc đầu chưa tới; Tác phẩm Ngô Vĩnh Bình; Cách mạng và người nghệ sĩ; Xuân Thiều toàn tập; Cưỡi ngựa xem hoa; Tiếng vọng ấu thơ; Hà Nội đến… và thấy..... Gia tài báo chí của Đại tá - Nhà văn Ngô Vĩnh Bình cũng rất đồ sộ với hàng trăm bài gồm đủ các thể loại. Ngô Vĩnh Bình cũng là người kiến tạo, sáng lập và đặt tên cho nhiều chuyên mục của các tờ báo Trung ương, Quân đội và địa phương vẫn còn sử dụng tới hôm nay. Ở lĩnh vực điện ảnh, Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình là tác giả của nhiều kịch bản phim về người lính Cụ Hồ có tiếng vang như Nhà văn chiến sĩ, Thượng tướng Bùi Văn Huấn.... Trong dịp kỉ niệm 80 năm quốc khánh, bộ phim tài liệu Nhà báo chiến sĩ do ông viết kịch bản được dư luận đánh giá cao.

Lễ di quan Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình từ Nhà tang lễ Bệnh viện 354 về hoả táng tại Nhà hoá thân Hoàn Vũ, Văn Điển, Hà Nội. Ảnh: Thành Duy

Đại tá - Nhà văn Ngô Vĩnh Bình đã nhận được nhiều Giải thưởng văn học, nghệ thuật, báo chí 5 năm của Bộ Quốc phòng, như: Tác phẩm “Nẻo vào văn học” trao năm 1994; “Chuyện thơ, chuyện đời” trao năm 2004; “Trăng và súng” trao năm 2015. Ông cũng được trao tặng nhiều giải báo chí cấp Trung ương, Quân đội và Hà Nội.

Đại tá, nhà văn Ngô Vĩnh Bình khi lâm trọng bệnh vẫn lạc quan, kiên cường chiến đấu với bệnh tật, bình tĩnh, tỉnh táo đến giây phút cuối cùng. Mặc dù được các bác sĩ và gia đình tận tình cứu chữa, song do tuổi cao, sức yếu, bệnh tật hiểm nghèo, đồng chí đã ra đi vào hồi 10 giờ 43 phút ngày mùng 5 tháng 9 năm 2025 (tức ngày 14 tháng 7 năm Ất Tỵ tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108), hưởng thọ 73 tuổi trong nỗi tiếc thương vô hạn của gia đình, người thân, đồng chí đồng đội, bè bạn văn chương.

Đồng chí Đại tá - Nhà văn Ngô Vĩnh Bình mất đi, là Đảng và Quân đội ta mất đi một cán bộ trung thành và tận tụy; gia đình, dòng họ mất đi một người ông mẫu mực, hiền hậu; một người chồng chung thủy, sắt son; một người cha bao dung, độ lượng; đồng đội mất đi một người bạn, người đồng chí quý mến; văn học mất đi một nhà văn, nhà phê bình tâm huyết, luôn đề cao lòng trung thực, nhân ái với nghề văn.

Đại tá, nhà văn PHÙNG VĂN KHAI

VNQD
Thống kê