Một kiệt tác thế kỉ 16 từng biến mất bí ẩn suốt nửa thế kỉ vừa được trao trả cho một bảo tàng ở Ý, sau khi người phụ nữ sở hữu nó quyết định làm “điều đúng đắn” dù từng kiên quyết giữ lại.
Kiệt tác Phục Hưng và hành trình lưu lạc suốt nửa thế kỉ
Tác phẩm hội họa vẽ Đức Mẹ và Chúa Hài Đồng thế kỉ XVI của họa sĩ Antonio Solario.
Một bức tranh quý hiếm thế kỉ XVI vẽ Đức Mẹ và Chúa Hài Đồng tác phẩm của họa sĩ người Ý Antonio Solario - cuối cùng đã được trả về Bảo tàng Công dân Belluno, nơi từng trưng bày nó vào năm 1973 trước khi bị đánh cắp. Hành trình trở về này khép lại sau 50 năm lưu lạc và tranh cãi pháp lí đầy kịch tính.
Người sở hữu bức tranh trong nhiều thập kỷ qua là bà Barbara de Dozsa, sống tại Norfolk, Anh. Ban đầu, bà từ chối trả lại tranh dù nó nằm trong danh sách truy nã gắt gao của Interpol và cảnh sát Carabinieri của Ý. Bà lập luận rằng chồng cũ của mình - cố Nam tước de Dozsa đã mua tác phẩm một cách thiện chí tại Áo ngay sau vụ trộm năm 1973.
Bức tranh từng thuộc sở hữu của bảo tàng Belluno từ năm 1872, trước khi biến mất cùng nhiều tác phẩm khác trong một vụ trộm vào đầu thập niên 1970. Không ai biết đến tung tích của nó cho tới năm 2017, khi bà De Dozsa tìm cách bán tranh qua một nhà đấu giá tại địa phương. Tác phẩm lập tức được một người có liên hệ với bảo tàng nhận ra và báo cáo.
Dù được xác nhận là tác phẩm bị đánh cắp, việc đòi lại tranh không hề dễ dàng. Do ảnh hưởng của đại dịch, các thủ tục pháp lý bị đình trệ, khiến bức tranh tạm thời được trả lại cho bà De Dozsa vào năm 2020. Tuy nhiên, một người kiên trì theo đuổi vụ việc đến cùng là luật sư nghệ thuật nổi tiếng Christopher Marinello, người đã dành nhiều năm thương lượng với bà, hoàn toàn miễn phí.
Một quyết định nhân văn và lời kêu gọi từ nước Ý
Christopher Marinello, một luật sư chuyên về nghệ thuật hàng đầu, cho biết: 'Khi nói đến việc trả lại tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp… Tôi có thể rất kiên trì.' Ảnh: Apple Photos
Christopher Marinello, người sáng lập tổ chức Art Recovery International, là một chuyên gia trong việc thu hồi tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp. Ông từng truy tìm thành công nhiều kiệt tác thất lạc, trong đó có một bức tranh của Matisse bị mất tích suốt 25 năm. Trong trường hợp này, Marinello cho biết ông cảm thấy biết ơn khi cuối cùng bà De Dozsa đã đồng ý trao trả tranh vô điều kiện.
Ban đầu, bà từng viện dẫn Đạo luật Hạn chế của Anh năm 1980 cho rằng bà có thể giữ quyền sở hữu vì việc mua tranh không liên quan đến vụ trộm và đã diễn ra hơn sáu năm trước. Tuy nhiên, Marinello phản bác rằng dù luật ủng hộ lập luận đó, việc tác phẩm bị liệt kê trong cơ sở dữ liệu truy nã toàn cầu khiến nó không thể được bán, trưng bày hay di chuyển mà không có nguy cơ bị tịch thu.
Ông gọi quyết định trả tranh là "hành động khôi phục niềm tin vào lòng nhân đạo", đặc biệt trong bối cảnh nhiều người hiện nay sẵn sàng giữ tác phẩm bị đánh cắp bất chấp quyền lợi chính đáng của nạn nhân. Marinello cũng bày tỏ lòng cảm kích với công ty bảo hiểm nghệ thuật Arte Generali, đơn vị đã hỗ trợ kinh phí hậu cần để vận chuyển tác phẩm về lại Ý.
Hiện vẫn còn nhiều tác phẩm bị mất tích sau vụ trộm ở Belluno, trong đó có một bức tranh khác vẽ Đức Mẹ và Chúa Hài Đồng của họa sĩ Placido Fabris thế kỷ 19. Tất cả đều nằm trong cơ sở dữ liệu truy tìm nghệ thuật của Carabinieri. Marinello kêu gọi công chúng, các nhà sưu tầm và bảo tàng kiểm tra kỹ lưỡng bộ sưu tập của mình: “Nếu Solario có thể đến Anh, thì những tác phẩm khác cũng có thể đang ở đâu đó, chờ được tìm thấy.”
Thị trưởng thành phố Belluno, ông Oscar De Pellegrin, bày tỏ xúc động: “Việc bức tranh được trả lại không chỉ là sự phục hồi một hiện vật văn hóa, mà còn là sự trở lại của một phần bản sắc, lịch sử và linh hồn của thành phố chúng tôi.”
Về phần mình, bà Barbara de Dozsa từ chối bình luận thêm.
MINH KIÊN dịch
VNQD