Bộ phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối là những câu chuyện kể đan xen giữa tình đồng đội, tình yêu, sự hi sinh và khát khao sống hạnh phúc của những con người cầm súng bảo vệ Tổ quốc, đặt trong bối cảnh kỉ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước, hứa hẹn sẽ là một tác phẩm mang lại cảm xúc cho nhiều thế hệ khán giả. Đây cũng là lần đầu tiên, một bộ phim truyện điện ảnh về đề tài chiến tranh cách mạng với nhiều bối cảnh lớn, tốn kém, lại không được thực hiện từ nguồn vốn ngân sách của nhà nước.
“Muốn làm một cái gì đó có ý nghĩa”
Đầu tháng 3 năm 2025 tại cụm rạp Galaxy, 116 Nguyễn Du, quận 1, TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra cuộc họp báo chính thức về bộ phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối với sự tham gia của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cùng các diễn viên trong đoàn phim, ê kíp tham gia thực hiện bộ phim. Tại buổi họp báo, nhiều thông tin về bộ phim được hé lộ cho công chúng biết. Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên thổ lộ đã theo đuổi dự án này 11 năm, kể từ ngày làm một bộ phim ngắn 3D về địa đạo Củ Chi năm 2014 và tự tay anh viết kịch bản.
Poster phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối.
Từ trước đến nay, công chúng Việt Nam đã quen thuộc với dòng phim chính thống về đề tài lịch sử, chiến tranh cách mạng do nhà nước bỏ tiền đầu tư. Nhưng bộ phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối do Bùi Thạc Chuyên đạo diễn và viết kịch bản là bộ phim đầu tiên về chiến tranh do tư nhân bỏ vốn thực hiện theo hướng xã hội hoá. Doanh nhân Nguyễn Thành Nam, hiện làm việc tại Tập đoàn FPT, cùng một số cá nhân khác góp kinh phí để làm bộ phim nói rằng: “Chúng tôi, là tôi và những người bạn, muốn góp phần làm một cái gì đó có ý nghĩa nhân kỉ niệm 50 năm hòa bình, thống nhất đất nước. Và dự án phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối của Bùi Thạc Chuyên được chọn như là “một cái gì đó” để cùng nhau làm. Mục tiêu lớn nhất của chúng tôi với dự án này là góp phần làm cho giới trẻ quan tâm, tìm hiểu và suy ngẫm về chiến tranh Việt Nam đồng thời giới thiệu cho những người Mĩ một góc nhìn về chiến tranh Việt Nam khác với Hollywood. Và nếu bộ phim thành công về mặt thương mại thì sẽ tạo hứng thú tiếp cho các nhà đầu tư đối với phim về đề tài chiến tranh cách mạng”.
Giải thích lí do vì sao lại chọn đạo diễn Bùi Thạc Chuyên để thực hiện bộ phim này, doanh nhân Nguyễn Thành Nam thẳng thắn cho rằng đó là “duyên”. Anh nói: “Chắc có duyên với Chuyên. Từ năm 2014, khi chúng tôi gặp nhau trong một dự án kĩ thuật, định “số hóa” địa đạo Củ chi, cho khách tham quan hiểu rõ hơn về kì tích này của cuộc chiến. Dự án không được phê duyệt. Nhưng từ lúc đó Chuyên đã nói nhất định phải làm một phim truyện về địa đạo Củ Chi. Rồi cũng quên đi mất… Cho đến năm 2023, bạn tôi, Đinh Hoa ở Galaxy rủ: “Nam ơi, có lẽ chúng mình nên làm một cái gì đó cho dịp 50 năm thống nhất đất nước”. Vốn là dân làm phim, nên bạn đã chọn dự án của Bùi Thạc Chuyên. Thế là làm thôi. ”. Nguyễn Thành Nam cũng tránh hai từ "đầu tư" để nói về việc bỏ tiền làm bộ phim nhiều ý nghĩa chính trị và lịch sử này.
Kịch bản phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối chọn một thời gian ngắn, với khung cảnh tập trung vào một không gian hẹp là một đường hầm địa đạo. Bối cảnh vào năm 1967, khi chiến tranh Việt Nam ngày càng khốc liệt, đội du kích 21 người do Bảy Theo chỉ huy tại căn cứ Bình An Đông trở thành mục tiêu “tìm và diệt” số 1 của quân đội Mĩ vì họ nhận nhiệm vụ bằng mọi giá phải bảo vệ một nhóm thông tin tình báo chiến lược mới đến ẩn náu, truyền tin tại căn cứ. Từ đó mọi diễn biến và xung đột diễn ra, qua đó thấy được sự khốc liệt của cuộc chiến, cũng như những phẩm chất anh hùng của những du kích Củ Chi “đất thép”.
Tái hiện chân thực, sinh động đời sống trong lòng địa đạo Củ Chi
Bộ phim được hoàn thành sau 12 tháng khởi quay (phim khởi quay vào cuối tháng 2 năm 2024) và 12 tháng chuẩn bị trước đó. Các nhà sản xuất phim đã dành nhiều thời gian để chuẩn bị bối cảnh kĩ lưỡng cho bộ phim, trong đó có việc tái hiện những cảnh bên ngoài địa đạo như cảnh chiến đấu khốc liệt trên mặt đất, bên bờ sông và trên sông tại phim trường Hòa Phú của Đài truyền hình TP. Hồ Chí Minh (HTV). Đồng thời, họ cũng đã dành nhiều thời gian tìm hiểu và nghiên cứu, tạo nên một lòng địa đạo tại hai phim trường lớn của HK Film để có thể quay được những thước phim diễn tả được cả cảnh sinh hoạt đời thường và những pha chiến đấu gay cấn, sinh tử của những du kích Củ Chi với lính “chuột chũi” Mĩ dưới lòng địa đạo trong những đợt càn quét khốc liệt.
Những người làm phim khẳng định rằng đây là lần đầu tiên, một phim truyện Việt Nam huy động được nhiều vũ khí hạng nặng mà Mĩ đã dùng trong cuộc chiến tranh ở miền Nam Việt Nam thời đó như xe tăng M-48 Patton, xe bọc thép tấn công M113ACAV, máy bay trực thăng UH-1 Iroquois, giang thuyền Patrol Craft Fast (PCF), tàu đổ bộ cỡ nhỏ LCM-8 cùng các loại vũ khí khí tài quân sự khác. Nhờ thế, những pha đọ sức giữa xe tăng, tàu chiến, vũ khí hạng nặng giữa đội quân nhà nghề của Mĩ và những du kích Củ Chi “chân trần chí thép” thuyết phục và lôi cuốn người xem.
Đoàn làm phim chia sẻ về Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối với báo giới.
Chia sẻ với báo giới, những thành viên đoàn làm phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối đã kể về những trải nghiệm trong quá trình làm phim. Đạo diễn hình ảnh kiêm quay phim Nguyễn K’Linh nói về những khó khăn trong quá trình quay phim dưới lòng địa đạo, khi mà không có đường ray để đặt máy quay và buộc phải ôm máy quay phim nặng trĩu, lom khom đi lùi từng bước theo hành động diễn xuất của diễn viên.
Phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối có sự góp mặt của diễn viên Thái Hòa, người được mệnh danh là “ông hoàng phòng vé” vào vai nhân vật chính Bảy Theo. Khi được hỏi cảm tưởng diễn trong phim như thế nào, Thái Hòa trả lời ngắn gọn: “Tôi không diễn xuất trong phim mà tôi sống”. NSƯT Cao Minh với xuất thân là ca sĩ của dòng nhạc đỏ vào vai chú Sáu, một lãnh đạo cách mạng thì cho biết anh đã khóc nhiều lần trong quá trình làm phim vì xúc động. Các diễn viên điện ảnh trẻ có nghề như Quang Tuấn, Hồ Thu Anh, Diễm Hằng Lamoon… nhắc đến những kỉ niệm không thể nào quên khi xả thân để nhập vai trong một bối cảnh quay rất khốc liệt. Không chỉ là hóa trang bị thương, quay cảnh cháy nổ, ngập nước trong địa đạo, mà còn có những cảnh tập luyện, bơi, lặn trên sông. Để đảm nhận được tròn vai du kích Củ Chi thời đó, các diễn viên đã phải siết cân và trải qua hai tháng huấn luyện khắc nghiệt tại thao trường về chính trị và nghiệp vụ quân sự với sự hỗ trợ của các sĩ quan thuộc Bộ Tư lệnh TP. Hồ Chí Minh.
Làm phim với tình cảm và lòng tự hào
Các nhà sản xuất cũng cho biết bộ phim huy động hàng ngàn diễn viên quần chúng người Việt và nhiều nước tham gia. Họ đóng vai sĩ quan, lính Mĩ, phiên dịch… Đặc biệt sự góp mặt của các chuyên gia nước ngoài đến từ Pháp, Thái Lan, Mĩ… trong các lĩnh vực âm nhạc, hiệu ứng khói lửa, hóa trang, dựng phim… khiến cho bộ phim được thực hiện chuyên nghiệp nhất có thể.
Anh hùng LLVTND Tô Văn Đực trong vai trò cố vấn cho bộ phim.
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên khẳng định ý định làm phim của anh xuất phát từ sự kính phục và cảm phục những du kích Củ Chi và anh viết kịch bản với niềm tin rằng nhất định bản thân mình sẽ thực hiện được bộ phim này. Trả lời cho băn khoăn của một nhà báo rằng liệu bộ phim có xây dựng theo khuynh hướng một chiều, tôn vinh những chiến sĩ cách mạng Việt Nam và hạ thấp kẻ thù, khiến cho chiến thắng của chúng ta sẽ kém phần thuyết phục, bởi vì kẻ thù càng tài giỏi, vũ khí của chúng càng hiện đại, chúng ta vẫn là người chiến thắng thì khi ấy mới thật sự vẻ vang, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên trả lời ngắn gọn rằng anh viết kịch bản với tình cảm và lòng tự hào.
Một ý kiến thắc mắc rằng liệu bộ phim đã thật sự tái hiện chân thực hoàn cảnh chiến đấu ở địa đạo Củ Chi chưa, được Anh hùng LLVTND Tô Văn Đực có mặt trong buổi gặp gỡ báo chí với tư cách là một nhân chứng lịch sử từng có nhiều năm chiến đấu trong lòng địa đạo Củ Chi, thẳng thắn trả lời: “Đoàn làm phim nhờ tôi làm cố vấn và tôi đã cố gắng giúp đỡ. Tôi từng trải qua 9 năm sống dưới lòng địa đạo và mơ ước của tôi là một ngày kia được lên mặt đất để uống một ấm trà giữa ban ngày. Vì thế, tôi rất xúc động khi chứng kiến quá trình thực hiện bộ phim này. Tất nhiên bộ phim không thể nào tái hiện hoàn toàn chân thực bởi sự khốc liệt thời đó còn hơn cả trong phim rất nhiều. Hay cách xưng hô, nói chuyện cũng có cái chưa giống. Nhưng điều quan trọng nhất là tinh thần mà bộ phim chuyển tải thì đã làm rất tốt rồi”.
Dự kiến phim sẽ ra mắt công chúng vào đầu tháng 4 năm 2025, trước dịp kỉ niệm 50 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
KỲ HOÀNG
VNQD