Với mong muốn tìm kiếm những gương mặt tài năng và góp phần chắp cánh cho nghệ thuật truyện tranh Việt Nam, cuộc thi Sáng tác Truyện tranh lần thứ nhất đã chính thức diễn ra từ tháng 6 đến tháng 11 năm 2024. Cuộc thi nhanh chóng thu hút hơn 100 tác phẩm gửi về từ khắp mọi miền đất nước, phản ánh sức sống mãnh liệt và tiềm năng sáng tạo dồi dào của truyện tranh Việt.
Các tác phẩm dự thi phong phú về chủ đề, đa dạng trong phong cách thể hiện, là minh chứng sinh động cho sức sáng tạo không giới hạn và lòng nhiệt huyết của các tác giả ở mọi lứa tuổi. Từ những câu chuyện đời thường đến các lát cắt giàu chất tưởng tượng, mỗi tác phẩm như một làn gió mới thổi vào thị trường truyện tranh Việt Nam, vốn đang từng bước chuyển mình và khẳng định bản sắc riêng. Không dừng lại ở giá trị giải trí, nhiều tác phẩm còn gửi gắm những thông điệp nhân văn sâu sắc, phản ánh đời sống xã hội, văn hóa truyền thống cũng như hơi thở hiện đại qua góc nhìn độc đáo của từng cây bút. Chính sự kết hợp giữa chiều sâu nội dung và sự mới mẻ trong hình thức thể hiện đã tạo nên dấu ấn riêng cho mùa thi đầu tiên.
Bà Rachida Dati, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp cùng đoàn đại biểu Pháp thăm Nhà
sách Kim Đồng.
Sáng 27/5/2025 tại Hà Nội, Viện Pháp tại Việt Nam và Nhà Xuất bản Kim Đồng tổ chức trao giải thưởng cuộc thi Sáng tác truyện tranh lần thứ nhất (2024). Chương trình có sự hiện diện của Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp Rachida Dati.
Phát biểu tại lễ trao giải, bà Rachida Dati khẳng định vai trò thiết yếu của văn hóa trong việc kết nối các dân tộc và vun đắp mối quan hệ hợp tác bền vững giữa các quốc gia. Theo bà, Cuộc thi Sáng tác Truyện tranh lần thứ nhất là một dấu mốc nổi bật trong chuỗi hoạt động của Dự án khu vực về công nghiệp văn hóa và sáng tạo, thể hiện cam kết chung trong việc phát triển các hình thức nghệ thuật có khả năng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Bà nhấn mạnh, sức mạnh đặc biệt của truyện tranh nằm ở khả năng tiếp cận rộng rãi, dễ dàng chạm tới trái tim mọi đối tượng, như một hình thức văn hóa đại chúng gần gũi, sinh động và giàu tính biểu đạt. Với vai trò là "nghệ thuật thứ 9", truyện tranh thường là cánh cửa đầu tiên đưa công chúng đến gần hơn với thế giới văn hóa nghệ thuật, mở ra hành trình khám phá và đồng cảm qua hình ảnh và câu chuyện. Từ những thành công bước đầu của cuộc thi, bà Rachida Dati cho biết, vào cuối năm nay, Liên hoan Truyện tranh sẽ lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội. Đây không chỉ là sự kiện văn hóa quan trọng nhằm tôn vinh loại hình nghệ thuật đại chúng giàu sức sống, mà còn là dịp đặc biệt để kết nối các tài năng sáng tác truyện tranh tại Việt Nam với cộng đồng nghệ sĩ Pháp, góp phần thúc đẩy đối thoại văn hóa và hợp tác nghệ thuật giữa hai quốc gia.
Đồng hành và cầm cân nảy mực cho cuộc thi là hội đồng Ban Giám khảo gồm những tên tuổi uy tín đến từ Pháp và Việt Nam: Clément Baloup, Maxime Péroz, Tạ Huy Long và Nguyễn Thành Phong. Bằng con mắt nghề nghiệp tinh tường và sự trân trọng dành cho từng nét vẽ, từng câu chuyện, họ đã chọn ra những tác phẩm xuất sắc nhất để trao giải cho một mùa thi đầy cảm hứng và hứa hẹn những bước đi dài hơi cho truyện tranh Việt Nam.
Bà Rachida Dati nhấn mạnh, sức mạnh đặc biệt của truyện tranh nằm ở khả năng tiếp cận rộng rãi, dễ dàng chạm tới trái tim mọi đối tượng, như một hình thức văn hóa đại chúng gần gũi, sinh động và giàu tính biểu đạt.
Tác phẩm Bài văn về trứng vịt lộn của tác giả Trần Khắc Khoan đã được trao giải Nhất. Tác phẩm kể về nghề bán trứng vịt lộn của mẹ đến từ một cậu nhóc đã có tác động mạnh mẽ với một người họa sĩ, làm sống lại trong lòng anh kí ức về cha mình. Theo họa sĩ Tạ Huy Long, tác phẩm được đánh giá cao nhờ vào “cách thể hiện chuyên nghiệp trong lối kể, cách triển khai đề tài, nhịp điệu câu chuyện”. Tác giả Trần Khắc Khoan mang đến câu chuyện gần gũi với đời sống hiện tại, kết nối được cả độc giả trẻ và những người trưởng thành thấy được mình trong đó. Tác giả Trần Khắc Khoan đã nhận được một chuyến đi đến Liên hoan truyện tranh Angoulême, Pháp vào tháng 1 năm 2025. Đây là một cơ hội vô cùng quý báu để các họa sĩ Việt Nam giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ các nhà làm truyện tranh hàng đầu thế giới.
Giải Nhì được trao cho tác giả Cao Hoàng Anh Thư với tác phẩm Bút chì đỏ. Tác phẩm kể về một chuyến phiêu lưu đến thế giới kì diệu nhờ vào quyền năng của chiếc bút chì đỏ, gắn liền nhiều yếu tố văn hóa đậm nét Việt Nam. Giải Ba được trao cho tác giả Trần Thảo Nguyên với tác phẩm Lockdown xứ người. Tác phẩm là một ghi chép về thời kì Covid-19 đầy khó khăn nơi xứ người nhưng lại giúp ta trưởng thành lên rất nhiều. 02 Giải Khuyến khích dành cho hai nhóm tác giả là Ngô Thị Ngọc Anh, Vương Nhiên Khang với tác phẩm Tiệm thuê truyện; và nhóm tác giả Nguyễn Hải Nam, Đỗ Đình Cương với tác phẩm Bọ/ Finding Evergreen.
Bà Nguyễn Phạm Duy Trang - Bí thư TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ
tịch Hội đồng Đội Trung ương (phải) và Bà Rachida Dati, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp (trái)
tặng hoa tác giả Trần Khắc Khoan - Giải Nhất Cuộc thi sáng tác truyện tranh lần thứ nhất.
Tại lễ trao giải, tác giả Trần Khắc Khoan chia sẻ về lựa chọn đặc biệt của mình khi viết về câu chuyện xoay quanh món trứng vịt lộn với mong muốn truyền tải thông điệp về sự khác biệt văn hóa. Anh cho biết, đây là món ăn vô cùng quen thuộc trong đời sống hàng ngày của người Việt, nhưng với không ít người phương Tây, nó lại trở thành điều gì đó đáng sợ. Từ sự đối lập ấy, anh trăn trở, khi bản sắc văn hóa của mình khác biệt với phần còn lại của thế giới, liệu chúng ta có đủ can đảm để chấp nhận, trân trọng và "ôm lấy" sự khác biệt đó? Và ở chiều ngược lại, liệu những ai đến từ một nền văn hóa khác có sẵn lòng học cách tôn trọng những điều xa lạ, những điều vốn không thuộc về họ một cách đúng mực hay không? Qua hình ảnh một món ăn tưởng như nhỏ bé và bình dị, tác phẩm của Trần Khắc Khoan đã chạm đến một chủ đề lớn, lòng bao dung văn hóa, nền tảng để các dân tộc hiểu nhau và cùng tồn tại trong thế giới đa sắc màu.
Tiếp nối thành công của cuộc thi, Cuộc thi Sáng tác truyện tranh lần thứ hai (2025) hiện đang tiếp nhận bài dự thi đến hết tháng 6 năm 2025. Cuộc thi không chỉ là cơ hội để các tác giả, họa sĩ truyện tranh thể hiện tài năng, mà còn đóng góp xây dựng cộng đồng sáng tác truyện tranh và phát triển dòng sách nghệ thuật này tại Việt Nam.
Cùng với sự hỗ trợ của Viện Pháp tại Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng đã xuất bản các tác phẩm đoạt giải, giới thiệu đến đông đảo bạn đọc qua hai tập truyện Bài văn về trứng vịt lộn và tuyển tập Bút chì đỏ, Lockdown xứ người & Tiệm thuê truyện.
HOÀI PHƯƠNG
VNQD