Sau thành công lớn của phim hoạt hình đoạt giải Oscar – Coco, “Nhà Chuột” dường như đã nhận thấy “con gà đẻ trứng vàng” mới bên cạnh mảng chuyển thể phim live action gần đây, đó là hướng khai thác về các nền văn hóa đậm đà bản sắc. Nếu Coco tưng bừng với lễ hội người chết, thì bộ phim thứ 60 và là mới nhất – Encanto (Vùng đất kì diệu) là cuộc khám phá đất nước Colombia đa dạng văn hóa.
Bộ phim kể về gia tộc Madrigal cùng những biến động trong đời sống của họ. Từ cái chết của người ông, ngọn lửa huyền diệu không bao giờ mất đi đã làm nên vùng đất mới - nơi nhà Madrigal với các phép thuật đặc biệt giúp bảo trợ cho cộng đồng gần bên và làm giàu thêm cho vùng đất đó. Đó có thể là khả năng hô mưa gọi gió, tài lẻ biến hình, sức mạnh cơ bắp hay hoa cỏ bao quanh và nói chuyện với muông thú…
Mỗi đứa trẻ trong gia tộc khi đến một độ tuổi nhất định sẽ tìm thấy năng lực của mình qua một cách cửa, thế nhưng Mirabel - “con cừu đen” của gia đình mình, lại không sở hữu một năng lực nào, và người cậu Bruno với biệt tài viễn kiến, đã nhìn thấy cô bé rồi đây sẽ gắn liền trước sự sụp đổ hay phục hưng khó có thể biết trước. Và khi nhận thấy năng lực của các thành viên trong gia tộc đang trên đà biến mất, Mirabel lên đường để giữ mãi ngọn nến huyền diệu.
THÀNH CÔNG LỚN
Vẫn đang được trình chiếu trên khắp các rạp chiếu phim, Encanto cuốn hút người xem không chỉ bởi câu chuyện nhân văn và đầy ấm áp về tình cảm gia đình như những đặc trưng thường thấy của Disney, mà còn bởi việc chọn lựa một bối cảnh rất đắt giá và có nhiều “đất” để khai thác bên cạnh mạch truyện chính.
Bối cảnh đất nước Colombia có thể nói là còn xa lạ với đa số khán giả đại chúng. Nếu Coco có lễ hội người chết đặc biệt, thì Encanto tuy không sở hữu bối cảnh gây ghi nhớ, thế nhưng các nhà làm phim cũng đã khéo léo lồng ghép môn thể thao truyền thống Trejo, trang phục hay các cảnh sắc thiên nhiên có thật trong hiện tại. Đó là dòng nước năm màu của sông Caño Cristales hay các dấu chỉ liên quan về khả năng sức mạnh được tiên đoán qua các họa tiết trên trang phục nhân vật.
Các nhân vật của Encanto.
Sự thành công của Encanto dễ thấy đi theo thành công trước đó của Coco, khi khai thác được mối quan hệ về tình cảm gia đình. Nếu ở Coco là cậu bé và người ông vốn bị hiểu lầm của mình, thì ở Encanto cũng là cuộc truy lùng bí mật của Mirabel với số phận vốn được định trước để giữ mãi ngọn lửa huyền bí.
Bên cạnh các đặc trưng kể trên, thì phần nhạc phim cũng là một điểm nhấn lớn, tạo nên sự thành công của bộ phim, như trường hợp mà Frozen với Let It Go đã tạo ra được trước đó. Theo đó, bài hát nổi bật We Don’t Talk About Bruno hiện tại đang làm mưa làm gió trên khắp các bảng xếp hạng âm nhạc. Bài hát đứng đầu bảng xếp hạng Billboard Hot 200 nhiều tuần liên tiếp, là bài hát có doanh số cao nhất năm 2022 tính đến hiện tại.
Nó cũng chặn đứng hay đang đe dọa đà tiến của các siêu sao nhạc pop nổi bật như The Weeknd hay “họa mi nước Anh” Adele để trở thành quán quân. Đáng nói trước đó chỉ có duy nhất bài hát A Whole New World trong phim Aladin và cây đèn thần là làm được điều này. Sự thành công của Encanto được cộng hưởng từ nhiều yếu tố bên lề, và có thể nói là một tình huống rất đặc biệt và chưa từng có tiền lệ trước đây trong các bộ phim hoạt hình.
Nội dung về phép thuật của Encanto cũng gợi nhắc đến nền văn chương hiện thực - huyền ảo của khu vực Mỹ Latin nói chung, và Colombia nói riêng. Là quê hương nhà văn đoạt giải Nobel Văn chương Gabriel Garcia Marquéz, rất nhiều chi tiết huyền bí trong bộ phim gợi nhắc đến các tác phẩm như Ngôi nhà của những hồn ma từ Isabel Allende trong chi tiết người chú Bruno có tài viễn kiến hay ngôi nhà tự bản thân có thể hành động; hay chính Maquéz với những biến cố gia tộc không thể lường trước.
NHỮNG HẠN CHẾ ĐÁNG TIẾC
Bên cạnh những thế mạnh trên, thì Encanto cũng có những khuyết điểm đáng tiếc. Một trong số đó là khâu kịch bản khá trôi và điểm nhấn chưa thật đậm. Qúa trình Mirabel lên đường tìm lại sức mạnh không có quá nhiều chướng ngại, bên cạnh đó bối cảnh cũng không chuyển tiếp quá nhiều, đôi khi khiến người xem bị nhàm và thấy khung hình bị co cụm lại trong một nơi chốn duy nhất, dễ gợi nhớ đến thể loại sitcom hơn là hoạt hình.
Tiếp theo, kịch bản của phim thiếu hẳn sự bất ngờ. Biệt tài thấy trước tương lai của Bruno vừa là điểm mạnh, nhưng cũng đồng thời là một yếu điểm, khi người xem đã được cung cấp sẵn diễn tiến câu chuyện qua góc nhìn của nhân vật này. Tuy vẫn có yếu tố bất ngờ ở phía sau cuối, thế nhưng không phải là sự “vỡ òa” mà những người xem vẫn thường mong muốn.
Phép thuật là một trong nhiều yếu tố gợi nhớ đến nền văn chương hiện thực kì ảo.
Thứ ba, cốt truyện của Encanto cũng không rõ ràng với sự xuất hiện của các nhân vật trong vai ác, làm giảm đi sự thúc đẩy trong động cơ mà các nhân vật hành động. Thông thường hiệu ứng đòn bẩy giữa các nhân vật là thứ giúp người xem có một góc nhìn nhất định cũng như một chuẩn cố định để đồng cảm, và ở Encanto do không có chuẩn mực này, điều đó khiến cho bộ phim không tạo được cú twist thật sự đối với khán giả.
Nhạc phim tuy có sự thành công bất ngờ của bài hát We don’t talk about Bruno, thế nhưng nhìn chung phần còn lại thật sự chưa “kích” được cảm xúc của khán giả. Yếu tố dân gian Colombia trong phần âm thanh là khá yếu, nếu so với Mexico của phim Coco trước đó. Bộ phim cũng không đẩy được cảm xúc ở nơi dòng sông năm màu, nơi người bà trải lòng với Mirabel, như hiệu ứng mà Remember Me đã từng làm được ở Coco.
*
Trở thành bộ phim đoạt giải Phim hoạt hình hay nhất của giải Quả Cầu Vàng 2022, Encanto có đầy đủ yếu tố để chạm đến cảm xúc người xem, mặc cho những nhược điểm vẫn còn tồn tại. “Nhà Chuột” Disney ngày càng cho thấy khả năng của mình khi sản xuất ra những bộ phim đa dạng bản sắc và đều hướng về những cảm xúc chân thật. Với những yếu tố như trên, một chiến thắng ở Oscar năm nay là rất có khả năng cho Encanto.
NGÔ MINH
VNQD