Năm 2021 đã qua đi, với nhiều khó khăn, đặc biệt đại dịch Covid-19 gây thiệt hại nặng nề về sức khỏe, tính mạng của nhân dân, ảnh hưởng lớn tới kinh tế, xã hội của đất nước, trong đó có hoạt động của lực lượng vũ trang Quân khu 4. Mặc dầu vậy, quân và dân Quân khu 4 vẫn luôn kề vai sát cánh, chung sức đồng lòng lập nhiều thành tích, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Trong không khí mừng xuân Nhâm Dần, chào mừng ngày thành lập Đảng (3/2/1930 - 3/2/2022), Tạp chí Văn nghệ quân đội (VNQĐ) có cuộc trò chuyện với Trung tướng Nguyễn Doãn Anh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân khu 4 về những thành tựu và phương hướng hoạt động thời gian tới của lực lượng vũ trang Quân khu.
VNQĐ: Trong năm 2021, tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng quyết liệt. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 hoành hành gây thiệt hại nặng nề về mọi mặt trong đó đã ảnh hưởng không nhỏ tới các hoạt động của lực lượng vũ trang Quân khu. Trước tình hình đó, lực lượng vũ trang Quân khu đã xác định nhiệm vụ và thực hiện các mặt công tác như thế nào? Xin đồng chí khái quát những kết quả đã đạt được?
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Trước hết, thay mặt cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu 4, tôi xin cảm ơn Văn nghệ quân đội có cuộc trò chuyện đầu xuân với chúng tôi. Phải khẳng định ngay một điều rằng, mặc dầu gặp rất nhiều khó khăn, thử thách, mà khó khăn nhất là việc bùng phát của đại dịch Covid-19, nhưng năm 2021 là năm lực lượng vũ trang Quân khu đã lập được nhiều thành tích. Trước tiên, đó là quán triệt, thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ lệnh, mệnh lệnh về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Đảng năm 2021 của Bộ Quốc phòng và Quân khu. Từ nền tảng đó, đã góp phần giữ vững ổn định chính trị, an toàn trên địa bàn, tạo điều kiện tốt nhất để nhân dân, nhất là nhân dân nơi vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng ven biển phát triển sản xuất và nâng cao đời sống. Riêng với nhiệm vụ phòng chống dịch Covid-19, Quân khu coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Hiện nay, Quân khu đang duy trì trên 2.000 cán bộ, chiến sĩ phối hợp làm nhiệm vụ ở các chốt chặn giao thông, khu vực phong tỏa, khu vực cách li, đồng thời tăng cường lực lượng cho Quân khu 7 và bộ đội biên phòng trên toàn tuyến biên giới, góp phần ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh. Kể từ khi có dịch Covid-19 đến nay, lực lượng vũ trang Quân khu luôn chấp hành nghiêm các quy định về phòng chống dịch và phòng chống dịch hết sức hiệu quả, được lãnh đạo Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế đánh giá cao. Cụ thể:
Quân khu đã chủ động điều chỉnh một số cuộc diễn tập do ảnh hưởng của dịch Covid-19 như: diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh Nghệ An được lùi sang năm 2022; các cuộc diễn tập phòng chống cháy rừng; phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn... được chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ nên đều đạt các yêu cầu đề ra và đảm bảo an toàn tuyệt đối. Thực hiện quy định tổ chức quân số mới của Bộ, Quân khu đã chỉ đạo các cơ quan đơn vị soạn thảo biểu tổ chức biên chế đảm bảo tinh, gọn, mạnh, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ và dự bị động viên, bảo đảm số lượng, nâng cao chất lượng. Công tác tuyển quân của Quân khu năm 2021, không những đạt chỉ tiêu đề ra mà chất lượng lớp chiến sĩ mới còn cao hơn các năm trước.
Quân khu đã chỉ đạo, hướng dẫn tỉnh Quảng Trị thực hiện đề án “Xây dựng Hải đội dân quân thường trực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới”. Tổ chức công bố quyết định thành lập Hải đội, tiếp nhận 5 tàu ổn định biên chế, tổ chức huấn luyện và hoạt động theo kế hoạch.
Các mảng công tác khác như: xây dựng, triển khai chương trình hành động, thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội, Quân khu lần thứ XI đầy đủ, toàn diện. Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ mùa khô 2020-2021 được 175 hài cốt liệt sĩ ở nước bạn Lào và 116 hài cốt liệt sĩ trong nước. Các thân nhân gia đình liệt sĩ hết sức xúc động trước sự quan tâm của Quân đội, Quân khu...
VNQĐ: Đối với một quân khu lớn như Quân khu 4, với đặc thù có tới 6 tỉnh đều tiếp giáp biển và có biên giới trên đất liền nên các mặt công tác, nhất là việc đảm bảo hậu cần tài chính, cơ sở vật chất không dễ dàng. Xin đồng chí Tư lệnh chia sẻ?
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Nhiều tỉnh trên địa bàn Quân khu vừa giáp biển vừa có biên giới đường bộ. Nhiều tỉnh có diện tích rộng, cùng với hàng trăm ki lô mét đường biên giới như Thanh Hóa, Nghệ An. Có những vùng đầy đủ các loại địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu hết sức đặc thù. Ngay như ngư trường đánh bắt cá của các vùng dân ven biển Quân khu là rất lớn. Bởi vậy, công tác đảm bảo hậu cần, tài chính luôn phải bám sát các đặc thù đó để lực lượng vũ trang Quân khu vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, vừa hỗ trợ, giúp đỡ nhân dân một cách thiết thực nhất.
Ngay như việc bộ đội Quân khu giúp đỡ nhân dân phòng chống dịch cũng phải tính toán hết sức chu đáo, tỉ mỉ. Bản thân mình phải không bị nhiễm, mới có thể giúp được nhân dân. Các đoàn công tác, các lực lượng của Quân khu chi viện cho Quân khu 7 ở phía Nam và các chốt, trạm biên phòng của các tỉnh trên địa bàn đều thuần thục về công tác chuyên môn, tinh thần vững vàng, tấm lòng cao cả trong hỗ trợ phòng chống dịch, tuyên truyền các mặt công tác, tạo hình ảnh đẹp Bộ đội Cụ Hồ với nhân dân.
Với ý thức về việc “uống nước nhớ nguồn”, tôn trọng lịch sử và rút ra những bài học từ lịch sử, trong thời gian qua, Quân khu đã phối hợp với Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam tổ chức Hội thảo Kỉ niệm 50 năm Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào; Hội thảo 100 năm ngày sinh Chủ tịch nước Lê Đức Anh và 110 năm ngày sinh Đại tướng Võ Nguyên Giáp thành công tốt đẹp. Đây cũng là một dấu ấn văn hóa - lịch sử truyền thống tốt đẹp của lực lượng vũ trang Quân khu.
VNQĐ: Nhắc đến các hội thảo vừa nêu trên, từ thành tựu và ý nghĩa của nó, đã cho thế hệ trẻ hôm nay cái nhìn toàn diện hơn về những chiến công mang tầm vóc lịch sử và những nhân vật lịch sử đáng kính như Chủ tịch nước Lê Đức Anh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và những tấm gương chiến đấu hi sinh cao đẹp trong chiến thắng Đường 9 - Nam Lào. Xin đồng chí chia sẻ thêm về tác dụng của những cuộc hội thảo trên.
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Các cuộc hội thảo trên không chỉ là dịp để chúng tôi giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ mà còn nhằm xây dựng và củng cố vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng từ những chiến công, từ những đóng góp lớn lao của các nhân vật lịch sử, tiền bối cách mạng trong đó có hai vị Đại tướng của Quân đội ta là Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đại tướng Lê Đức Anh. Các nguồn tư liệu dồi dào từ các cuộc hội thảo trên chính là tài liệu quý để chúng ta nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, nhất là kinh nghiệm, nghệ thuật quân sự quý báu của các thế hệ đã trải qua các cuộc chiến tranh vệ quốc truyền thụ lại. Đó cũng là sự tươi mới khi mỗi người chiến sĩ được trang bị thêm kiến thức cho mình.
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh động viên thanh niên nhập ngũ. Ảnh: TL
VNQĐ: Đối với lực lượng vũ trang Quân khu 4, địa bàn đóng quân là nơi vừa dài vừa hẹp, nhiều khu vực miền núi có độ dốc lớn, địa hình hiểm trở, còn có nhiều sông, suối, hồ đập thủy điện nên tiềm ẩn nhiều rủi ro trước thiên tai khắc nghiệt. Trong thời gian qua, Quân khu 4 đã phải hứng chịu nhiều hậu quả của thiên tai, nhất là lũ lụt, cháy rừng... Xin đồng chí Tư lệnh chia sẻ về vấn đề này?
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Đúng là như vậy. Địa hình các tỉnh Quân khu 4 có đặc thù vừa là miền núi, vừa là đồng bằng, vừa là miền biển. Hệ thống đường sá khu vực miền núi nhiều nơi là độc đạo, dễ bị chia cắt. Trên địa bàn Quân khu có tới 73 sông lớn nhỏ, 103 hồ đập và 59 thủy điện lớn nhỏ nên tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mỗi khi tới mùa bão lũ.
Quân khu 4 có bờ biển dài 722km với 6 cảng biển và 27 bến cảng, là tuyến đường hàng hải quan trọng, huyết mạch của cả nước và quốc tế nên số lượng tàu thuyền hoạt động rất lớn. Khí hậu, thời tiết luôn khắc nghiệt. Mùa nắng nóng thường kéo dài gây khô hạn diện rộng. Mùa mưa với lưu lượng hàng năm rất lớn, phân bổ không đồng đều và thường xuyên chịu nhiều cơn bão, lũ lụt tàn phá dữ dội vào dải đất miền Trung. Mỗi khi có cơn bão ập vào thường gây mưa lụt trên diện rộng, lũ ống, lũ quét, sạt lở núi đã tàn phá cơ sở hạ tầng, giao thông bị chia cắt. Nhiều xã, huyện bị cô lập hoàn toàn, điển hình như Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế năm nào cũng gặp mối họa thiên tai, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản của nhân dân và lực lượng vũ trang. Một số cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hi sinh khi thực hiện nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình.
VNQĐ: Nhiều đồng chí hi sinh. Bộ đội hi sinh trong thời bình để cứu tính mạng và tài sản của nhân dân đã trở thành mệnh lệnh từ trái tim khiến chúng ta ai nấy đều vô cùng xúc động. Hình ảnh cán bộ, chiến sĩ hi sinh ở khu vực Thủy điện Rào Trăng 3 trong những ngày mưa bão đã gây xúc động tột cùng với toàn dân, toàn quân. Những tấm gương dũng cảm hi sinh cũng là bài học lớn để chúng ta có kế sách lâu dài khi giáp mặt với thiên tai khắc nghiệt. Để tưởng nhớ tới những đồng đội đã hi sinh, xin đồng chí Tư lệnh chia sẻ cảm xúc của mình!
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Phải thấy rằng, lực lượng vũ trang Quân khu 4 đã chịu nhiều thiệt thòi, mất mát, hi sinh trong công cuộc phòng chống thiên tai, nhất là trong các cơn bão lớn. Mặc dầu, xác định rõ những diễn biến phức tạp của thiên tai và bão lũ trên địa bàn, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu đã phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy, chính quyền các tỉnh trên địa bàn chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả để phòng chống, ứng phó, khắc phục hậu quả do mưa lũ và chỉ đạo công tác cứu hộ, cứu nạn, làm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản do thiên tai gây ra.
Nhưng đã là nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình” cũng là nhiệm vụ trọng tâm luôn chung sức đồng lòng với nhân dân nên mỗi khi các cơn bão ập đến, Quân khu đã chỉ đạo phải tăng cường các lực lượng trực tiếp xuống cơ sở điều động mọi phương tiện tham gia phòng chống, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả mưa lũ giúp nhân dân vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống. Sự cố ở khu vực Thủy điện Rào Trăng 3 dẫn đến 13 đồng chí hi sinh tại Trạm kiểm lâm Tiểu khu 67 là một thiệt thòi mất mát vô cùng to lớn của lực lượng vũ trang Quân khu. Các đồng chí trong đoàn công tác hôm đó đã vô cùng dũng cảm, kiên quyết vượt qua bão lũ để thực hiện nhiệm vụ được giao, nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”. Sự hi sinh của các anh đã là tấm gương, đã khơi dậy lòng quả cảm của người chiến sĩ, người quân nhân cách mạng. Lãnh đạo Quân khu đã chỉ đạo và phối hợp với các đơn vị, địa phương, gia đình an táng trang nghiêm, đúng nghi lễ với các đồng chí hi sinh. Đồng thời, đã huy động các nguồn lực để giúp đỡ, hỗ trợ nhân dân vượt qua khó khăn, đau thương mất mát, ổn định cuộc sống. Thông qua các việc làm cụ thể, thiết thực, hiệu quả của lực lượng vũ trang Quân khu, đã góp phần hỗ trợ, động viên thân nhân, gia đình liệt sĩ và nhân dân trong vùng bị thiệt hại do mưa lũ gây ra.
Các con số thống kê thời gian qua trong các kì mưa lũ đã lên tới trên 16 nghìn bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương với gần 1 nghìn phương tiện các loại tham gia công tác. Phối hợp với các địa phương di dời gần 54 nghìn hộ dân tới nơi an toàn, đặc biệt đã có giải pháp hiệu quả đưa 22 thuyền viên gặp nạn ở vùng biển Cửa Việt vào bờ an toàn, được Bộ Quốc phòng và các cơ quan chức năng đánh giá cao. Từ thực tiễn và kinh nghiệm, kể cả những bài học rút ra từ công tác phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn đã cho người chiến sĩ Quân khu vững vàng hơn, trưởng thành hơn, chung sức đồng lòng lập thành tích mới.
VNQĐ: Kể từ khi diễn ra đại dịch Covid-19, tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta nói chung, ở Quân khu 4 nói riêng gặp rất nhiều khó khăn. Các vùng kinh tế trọng điểm, các khu công nghiệp trên địa bàn Quân khu cũng phải đối mặt với các vấn đề lớn như sự ổn định để thu hút vốn đầu tư, nguồn lao động từ địa phương khi phần đông nhân lực lao động từ phía Nam trở về rất lớn. Điều đó đã và đang đặt ra những khó khăn thử thách gì với lãnh đạo Quân khu?
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Việc phát triển kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh luôn được Đảng ta, Nhà nước ta hết sức quan tâm. Đời sống nhân dân có ổn định, mỗi địa bàn đều phát huy được sức mạnh tổng thể của mình mới góp phần giải quyết tốt bài toán quốc phòng - an ninh bền vững. Đối với dân tộc Việt Nam, từ trước tới nay, nguồn tiềm lực quốc phòng vững mạnh nhất, gốc gác nhất vẫn là nguồn lực vô tận của nhân dân. Khi xảy ra những biến động khôn lường từ đại dịch Covid-19 đã đặt lên vai trọng trách của người chiến sĩ những nhiệm vụ mới nặng nề hơn nhưng cũng vẻ vang hơn. Quân khu đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố trên địa bàn phải bám sát vào các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, từ đó tham mưu công tác quân sự - quốc phòng kịp thời và hiệu quả, phù hợp với đặc thù, nguồn lực của mỗi địa phương. Một điều hết sức đáng ghi nhận là, lãnh đạo các địa phương đều hiểu tầm quan trọng của nhiệm vụ quân sự, quốc phòng gắn với phát triển kinh tế - xã hội. Chính từ sự đồng thuận, sự chung sức đồng lòng từ cơ sở tới các cấp huyện, tỉnh, Quân khu đã tạo sự chuyển động hài hòa, nhịp nhàng để tạo điều kiện tốt nhất thu hút các nguồn lực vào các khu kinh tế trọng điểm, khu công nghiệp, tạo ra những đầu tàu, trung tâm dẫn dắt phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn Quân khu.
VNQĐ: Trong tổng kết về truyền thống của lực lượng vũ trang Quân khu, đã nổi lên những nét tiêu biểu là: Tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì sự nghiệp cách mạng của dân tộc, có ý chí quyết chiến quyết thắng. Gắn bó máu thịt với nhân dân và tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng, đặc biệt gắn bó thủy chung với cách mạng Lào. Một câu hỏi của chúng tôi với đồng chí Tư lệnh: Trong thời gian qua, lực lượng vũ trang Quân khu đã có những hoạt động gì thể hiện tình đoàn kết Việt - Lào?
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Với chiều dài biên giới trên 1.200km với nước bạn Lào anh em, lực lượng vũ trang Quân khu 4 luôn được Đảng, Quân đội giao cho nhiệm vụ quan trọng là tham gia gìn giữ và phát huy, phát triển mối quan hệ đặc biệt Việt - Lào. Chúng ta phải thấy được rằng, không riêng gì lực lượng vũ trang Quân khu 4 mà chiến sĩ và nhân dân cả nước đều rất trân trọng tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt - Lào.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Việt - Lào hai nước chúng ta/ Tình sâu hơn nước Hồng Hà - Cửu Long".
Lời Bác Hồ cũng là tấm lòng của nhân dân các dân tộc Việt - Lào. Đó cũng là tấm lòng, ý chí và niềm tin của người chiến sĩ hai nước Việt - Lào. Vun đắp mối tình keo sơn đặc biệt cũng chính là thể hiện việc thực hiện lời dạy của Bác Hồ “giúp bạn tức là tự giúp mình”. Giúp bạn để nhân dân hai nước có được cuộc sống ấm no, bền vững và hạnh phúc. Thời gian gần đây, mặc dù phải tuân thủ những quy định trong phòng chống dịch Covid-19, song các đơn vị trong Quân khu, nhất là các đơn vị đứng chân trên địa bàn biên giới đã có nhiều chương trình đồng hành, giao lưu, giúp đỡ quân và dân nước bạn Lào anh em. Đặc biệt, các đội quy tập mộ liệt sĩ thực hiện nhiệm vụ trên nước bạn Lào đã nhận được sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của nhân dân Lào anh em. Máu xương của các liệt sĩ chính là thể hiện tinh thần giúp đỡ cao cả nhất, thiêng liêng nhất, thể hiện tinh thần đoàn kết, đùm bọc, cùng nhau xây dựng hòa bình của nhân dân hai nước Việt - Lào. Truyền thống đó, tình cảm đó, mỗi cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu luôn khắc cốt, ghi tâm.
VNQĐ: Đứng trước mùa xuân mới, khi đất trời đều bung nở sắc xuân, vạn vật sinh sôi, nụ hoa, chồi cây xôn xao khoe sắc, hẳn mỗi người chiến sĩ Quân khu 4 cũng có những ước mơ, phấn đấu thực hiện, tạo ra những thành quả mới mừng Đảng, mừng Xuân. Xin đồng chí Tư lệnh chia sẻ với bạn đọc về vấn đề này?
Trung tướng Nguyễn Doãn Anh: Một mùa xuân mới đang về, với biết bao ước ao, mong muốn những thành tựu mới để mừng Đảng, mừng Xuân, mừng đất nước đổi mới. Đối với lực lượng vũ trang Quân khu 4, chúng tôi luôn xác định với truyền thống vẻ vang của mình, với trí tuệ và niềm tin lớn đã được tôi luyện, rèn giũa trong suốt chặng đường vẻ vang của mình chắc chắn đã và đang kết tinh những điểm ưu tú nhất của người chiến sĩ để từ đó lập nên thành tích mới, tầm vóc mới.
Chúng tôi luôn xác định, năm 2022, tình hình thế giới, khu vực vẫn còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn, nhất là khi đại dịch Covid-19 đã gây ra những thiệt hại rất lớn cho nhân dân ta, trong đó có quân và dân Quân khu 4. Từ thực tiễn đó, nhiệm vụ xây dựng Quân đội nói chung và lực lượng vũ trang Quân khu 4 nói riêng tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới, cao hơn; các cấp ủy, chỉ huy, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, thống nhất, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, sâu sắc, để hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ. Theo tôi, đó phải là sức mạnh tổng hợp, là sự chung sức, đồng lòng của lực lượng vũ trang Quân khu 4, với quyết tâm cao nhất, lập thành tích nhiều nhất để mừng Đảng, mừng Xuân.
VNQĐ: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Tư lệnh đã có cuộc trò chuyện đầu xuân ấm áp này!
PV
VNQD