Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian của tác giả Ocean Vuong không chỉ là best seller của New York Times và càn quét hàng loạt giải thưởng lớn nhỏ mà tại Việt Nam, cuốn sách còn được đông đảo bạn đọc đón nhận và tái bản ngay sau vài tuần phát hành.
Nhân dịp phát hành bản dịch tiếng Việt của tiểu thuyết Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian (On Earth we're briefly gorgeous), tác giả Ocean Vuong đã có buổi giao lưu với độc giả Việt Nam về cuốn sách thông qua nền tảng Zoom do Nhã Nam tổ chức.
Trong buổi trò chuyện này, Ocean Vuong đã có nhiều chia sẻ về sự ra đời của tác phẩm cũng như những câu chuyện liên quan đến con đường văn chương và trở thành một nghệ sĩ của anh.
Ocean Vuong chia sẻ, anh cảm thấy rất hài lòng về bản dịch tiếng Việt, hi vọng cuốn sách được sống trong bất kì ngôn ngữ nào, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch đang diễn ra. Ocean Vuong muốn sáng tạo nên vẻ đẹp của ngôn ngữ dù trong hoàn cảnh nào. Là nhà văn phải làm cái gì mới, trang giấy trắng là cơ hội tự do. Cuốn sách này là một người Việt Nam nói chuyện với một người Việt Nam khác chứ nó không đơn thuần là cuộc trò chuyện giữa mẹ và con, giữa tác giả và độc giả.
Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian được viết dưới hình thức bức thư của một người con gửi cho mẹ của mình, điều này giúp cho những con chữ được phát huy năng lực của nó. Nhờ hình thức bức thư mà tác giả cảm thấy linh hoạt với trình tự về thời gian, bối cảnh và cách tự sự. Ocean Vuong tập trung vào việc xây dựng nên sự gần gũi gợi mở cho bạn đọc và công chúng tiếp nhận. “Người Mĩ khi đọc thì có thể nhìn nhận được văn hoá của Việt Nam mình, nơi mà hai mẹ con có một chốn riêng thuộc về”, tác giả nhấn mạnh.
Không hề có ý định viết tự truyện, Ocean Vuong không muốn dùng gia đình mình để kể cuốn sách, không muốn thương mại hoá nó. Anh nghĩ rằng khán giả của mình sẽ nghĩ đó là một câu chuyện thật một trăm phần trăm, nhưng mà nó không đơn giản như vậy. “Tôi muốn mình là một người nghệ sĩ thực thụ trước đã. Tôi muốn sáng tạo bằng chính sự tưởng tượng của mình. Những nhân vật mà tôi viết hoàn toàn xuất phát từ sự tò mò của mình. Tôi nghĩ tiểu thuyết là một nghệ thuật cho tôi cơ hội để bày tỏ nên lí tưởng của mình. Tôi chỉ có một cuộc đời để sống, nhân vật thì có hơn rất nhiều như thế”.
Nói về cảm hứng và nỗi buồn của nhà văn, Ocean Vuong bày tỏ, giống như việc đi chùa chúng ta phải cởi giày ra, mỗi lần viết anh cũng cởi giày trong cái hộp của mình, mình phải tôn trọng cái việc làm của mình, tôn trọng ngôn ngữ. Nỗi buồn là một sự trả giá rất rẻ. Ocean Vuong quan niệm một người nghệ sĩ phải biết sự thật là chúng ta không thể khước từ đối diện với nỗi đau của mình. Bởi vì không có bóng tối thì sẽ không bao giờ có ánh sáng, nghệ thuật sẽ thắp sáng lên bóng tối đó. Sống trong một gia đình mà anh chứng kiến được nỗi cực khổ của mọi người, đó là cảm hứng của anh để anh không lãng phí nỗi buồn ở đâu đó mà tận dụng để sống mỗi ngày, để thấy tự tại với những công trình, tác phẩm của mình, nỗi buồn của mình một cách sâu sắc nhất. Ocean Vuong khuyên chúng ta nên chú trọng đến những vẻ đẹp gần gũi, xung quanh mình.
Nhà văn Ocean Vuong tham gia buổi trò chuyện cùng với tiến sĩ văn học Đào Lê Na và phiên dịch viên Minh Hậu.
Chiêm nghiệm về công việc sáng tác, Ocean Vuong cho rằng, điều quan trọng của người viết là làm cho độc giả cảm thấy bất ngờ. Một người viết thành công phải có khả năng khống chế kì vọng của độc giả bằng cách riêng của mình để cho câu chuyện được tinh khiết nhất. Anh bắt đầu viết bằng sự hoài nghi về các kĩ thuật viết có sẵn và sự tò mò về mọi thứ. Chúng ta có những đề tài để viết giống nhau nhưng sự sáng tạo và tưởng tượng sẽ khiến cho chúng ta không giống bất cứ ai cả. Một đứa bé được hình thành như thế nào thì sáng tác cũng như thế. Cần những chất liệu, ý tưởng, và từ từ được dung dưỡng bởi tác giả. Từ từ rồi những ý tưởng sẽ ra đời theo cách của riêng nó. Không nên quá khắt khe về cấu trúc, dàn ý, kĩ thuật… Bản thân sáng tác là đi khám phá những ý tưởng mới, là hành trình mà chúng ta khám phá ra nhiều tưởng tượng của mình. Thêm một điều quý giá nữa được Ocean Vuong chia sẻ với những bạn viết trẻ: “Thư viện là nơi mà những ý tưởng của tôi được sinh ra, tôi đọc và khám phá những bất ngờ riêng cho mình, tôi nghĩ đó là cách thành công với tôi. Tôi nghĩ một người làm nghệ thuật nên đến thư viện”.
Nhà thơ, nhà văn người Mĩ gốc Việt Ocean Vuong đã trở thành một hiện tượng gây chú ý khi tập thơ đầu tay của anh, Trời đêm những vết thương xuyên thấu (Night sky with exit wounds) được độc giả trên khắp thế giới đón nhận, liên tục được xướng tên tại những lễ trao giải danh giá nhất. Cùng với đó, cuốn tiếu thuyết đầu tay của Vuong, On Earth we're briefly gorgeous, vừa xuất bản đã ngay lập tức lọt vào danh sách bestseller của New York Times và trở thành cuốn sách đáng mong đợi nhất năm 2019 từ giới phê bình.
KIM NHUNG
VNQD