Mới đây các nhà khoa học đã tiết lộ công trình mới nhất của mình về phần cứng có thể cung cấp các loại thông tin cơ bản, tưởng chừng quen thuộc với sách điện tử, nhưng sẽ là lần đầu tiên áp dụng cho sách giấy truyền thống.
Chúng ta đã có sách điện tử, sách nói và tất nhiên là sách in truyền thống, và câu hỏi là liệu sẽ sớm có một loại sách công nghệ cao khác chứ? Cái gọi là “sách thực tế tăng cường” - hay nói theo những người sáng tạo là “a-books” - là một bước tiến để đến gần hơn với việc sản xuất sách công nghệ cao đại trà sau một dự án kéo dài 6 năm của các nhà nghiên cứu tại Đại học Surrey.
Trong khi độc giả của sách điện tử đã quen với việc sử dụng các tính năng bổ sung như từ điển, đánh dấu trang tự động, trích dẫn quote, tìm kiếm từ khoá… thì sách truyền thống vẫn còn xa lạ với những điều này. Theo đó, sách thực tế tăng cường cho phép người dùng vuốt ngón tay theo từng dòng chữ, sau đó nội dung được chọn sẽ hiển thị trên điện thoại, máy tính xách tay hoặc TV thông minh của họ.
“Trọng tâm thương mại của công nghệ này được biết là có thể hữu ích với sách hướng dẫn du lịch và sách giáo dục, nhưng cũng có thể áp dụng trong các tiểu thuyết”, Radu Sporea, giảng viên cao cấp tại Viện Công nghệ tiên tiến của Đại học Surrey, cho biết.
Minh chứng về công dụng này là độc giả có thể lướt ngón tay trên tên nhân vật, sau đó các tình tiết có liên quan đến họ trong các phần trước của cuốn sách, hoặc quy mô hơn là các tập khác của cùng bộ truyện... sẽ được hiện lên.
Sản phẩm thử nghiệm về công nghệ mới.
Và nếu như bạn đang đọc bộ truyện kiểu như Trò chơi vương quyền (hoặc một tác phẩm gây đau đầu cao như Chiến tranh và Hoà bình của Lev Tolstoy với hàng tá nhân vật, hoặc Trăm năm cô đơn của Gabriel Garcia Marquez với hàng đống tên những nhân vật y hệt như nhau) và hoàn toàn quên hết những tình tiết trước đó, thì sách thực tế tăng cường sẽ giúp đỡ bạn. Đó là khi bạn quá lười biếng để mà Google hoặc chỉ đơn giản là không muốn cố gắng tạo ra bất kì kí ức nào từ các manh mối ngữ cảnh.
Tiến sĩ Radu Sporea cũng cho biết thêm: “Cách chúng ta đọc văn bản đã thay đổi rất nhiều trong thời gian qua, với rất nhiều lựa chọn không chỉ có mỗi sách giấy. Nhiều giải pháp điện tử hiện đang được phát triển, bao gồm thiết bị đọc sách điện tử và thiết bị thông minh, nhưng chưa có giải pháp kết hợp hai nền tảng trên ở quy mô thương mại. Nên sách tăng cường, hay a-books có thể là tương lai của nhiều thể loại sách giúp người đọc hiểu sâu hơn về chủ đề mà cuốn sách trình bày và nhận được nhiều thông tin hơn qua các phương tiện kĩ thuật số mà không làm hỏng trải nghiệm đọc sách giấy.”
Ông cũng nói thêm: “Mặc dù những tính năng này thường có sẵn cho sách điện tử, nhưng thách thức đặt ra cho chúng tôi là phải tìm ra cách điều chỉnh công nghệ cho một cuốn sách truyền thống mà không làm hỏng trải nghiệm khi đọc sách giấy”.
“Rõ ràng là sách có rất nhiều sức hấp dẫn đối với cái mà chúng ta có thể gọi là trải nghiệm khi đọc từng trang sách một. Thực tế là chúng nằm trên giấy và ta sẽ xử lí chúng theo một cách nhất định, nhưng điểm hạn chế là những thông tin này mang tính chất tĩnh, và không thể triển khai thêm nó. Thách thức là làm thế nào để tích hợp thông tin “một cách liền mạch” mà không “phá vỡ trải nghiệm đọc của độc giả”.
Việc tăng hiệu suất điện năng cũng như sử dụng giấy dẫn điện in sẵn là một số tính năng mới cho phép sách tăng cường của Surrey có thể được bán ở quy mô công nghiệp. Không có dây dẫn, sách thực tế tăng cường cho phép người dùng kích hoạt nội dung kĩ thuật số bằng một cử chỉ đơn giản (chẳng hạn như vuốt ngón tay trên một nội dung hoặc là lật trang), sau đó thông tin liên quan sẽ được hiển thị trên một thiết bị gần đó.
Pin mặt trời có thể được đặt vào các trang sách.
Nhóm nghiên cứu cũng vừa tiết lộ thế hệ thứ ba của cuốn sách trên, bao gồm một số tính năng được tích hợp thêm như sử dụng loại mực đặc biệt phản ứng với ánh sáng tự nhiên, từ đó tự động kích hoạt khi ta lật một trang sách. Tuy nhiên tính năng này lại không khả thi bên ngoài phòng thí nghiệm vì “không có đủ sự bảo vệ sách khỏi oxy và độ ẩm trong khí quyển”, Sporea nói.
Giải pháp mới nhất là “cấy” các tấm pin mặt trời siêu mỏng vào trong đường nối nằm giữa hai trang sách. Nhóm nghiên cứu hiện cũng đang làm việc để phát triển loại giấy này sao cho bớt “khó sử dụng và dày” hơn, Sporea nói.
Dự án này tính cho đến nay đã được hỗ trợ khoảng 900.000 bảng Anh trong chương trình tài trợ của chính phủ, và nhóm nghiên cứu hi vọng sẽ nhận được thêm nhiều sự quan tâm của các doanh nghiệp sách để giúp công nghệ phát triển cũng như hoàn thiện hơn nữa.
Sản phẩm thực tế theo định hướng này sắp sửa ra mắt là cuốn Climate Domesday, sẽ được triển lãm vào cuối năm nay tại Anh và Úc. Nó có thể phát video và âm thanh trên màn hình gần nhất, liên quan đến những nội dung mà người đọc tuỳ chọn.
THUẬN NGÔ Dịch theo nhiều nguồn
VNQD