Vào mỗi dịp cuối năm, khi con nước từ thượng nguồn sông Mekong đổ về Đồng bằng sông Cửu Long, những cánh đồng sau mùa gặt được thay thế bởi sóng nước mênh mông là lúc mùa len trâu bắt đầu. Đến Tây Nam bộ vào mùa này, ta không khó để gặp những đàn trâu nối đuôi nhau vượt qua cánh đồng ngập nước để tìm kiếm nguồn thức ăn tạo thành khung cảnh hết sức đặc biệt. Đàn trâu ngụp nặn trong nước, rong ruổi tự do, băng qua nhiều vùng đất đến khi con nước rút hết, lúc đàn trâu trở về nhà cũng là lúc mùa vụ mới chuẩn bị bắt đầu.
Mùa len trâu là bức tranh thiên nhiên vô cùng đặc biệt của mùa nước nổi miền Tây Nam bộ.
Hàng năm, vào mùa nước nổi, nước dâng cao, người và trâu không có chỗ ở nên phải di cư lên chỗ cao ráo nhiều cỏ xanh tốt hơn. Chỉ Tây Nam bộ mới có tục len trâu, đó là do người dân phải suy nghĩ ra phương kế để tồn tại được qua mùa lũ. Cho tới bây giờ, người ta không biết nghề len trâu có từ khi nào. Tuy len trâu là nghề vất vả, rong ruổi nay đây mai đó, vật vạ ở ngoài đồng ruộng cả mấy tháng trời nhưng người dân vẫn coi đó là cái thú, là văn hóa đặc trưng của vùng sông nước. Đoàn len trâu cứ vậy phà phà băng qua những đồng nước. Đàn trâu bì bõm tiến về phía trước, theo con đầu đàn. Khi tới được một vạt đất cao giữa cánh đồng nước nổi mênh mông. Đoàn len trâu thường dựng chòi làm chỗ ăn ngủ giữa đồng. Mỗi khi đến vùng đất mới, những người len trâu lại có thêm bạn bè. Con trâu là tài sản quý của người nông dân, nên người dân vùng Tây Nam bộ đối đãi với trâu rất chu đáo, người có thể ngủ sao cũng được nhưng trâu phải được đốt rơm hun khói để tránh muỗi. Khi nước đã rút hết, cũng là khi mùa len trâu kết thúc. Cánh đồng giờ đây hiện ra với khung cảnh yên bình. Những chú trâu nhẩn nha gặm cỏ trên ruộng lúa trơ gốc rạ, đó đây làn khói đốt đồng lan tỏa không gian tĩnh tại sau mùa lũ. Ngày nay, cơ giới hóa đã len lỏi vào tận những cánh đồng, và giới trẻ cũng không còn mặn mà với nghề khó nhọc này, không biết mùa len trâu sẽ còn tồn tại trong thời gian bao lâu. Nhưng đ
ối với nhiều người dân miền Tây Nam Bộ dù cuộc sống có thay đổi nhưng mùa len trâu vẫn mãi là một một bức tranh quê hương đặc biệt, là một phần kí ức không bao giờ quên.Tổ chức trang: VŨ THÀNH DUY
Thực hiện: LÊ ĐÌNH MINH
VNQD