Trẻ em sẽ cùng tham gia vào hội đồng giám khảo, góp tiếng nói vào một trong những giải thưởng văn học danh giá nhất thế giới.
Một giải thưởng - nhiều sứ mệnh
Logo giải thưởng Booker dành cho thiếu nhi. Ảnh: Quỹ giải thưởng Booker.
Trong một bước đi đầy táo bạo và nhân văn, Quỹ Giải thưởng Booker vừa công bố sự ra đời của Giải thưởng Booker dành cho Trẻ em - một hạng mục hoàn toàn mới, trao 50.000 bảng Anh cho tác phẩm hư cấu xuất sắc nhất viết cho độc giả từ 8 đến 12 tuổi. Giải thưởng sẽ chính thức ra mắt vào năm 2026, và người chiến thắng đầu tiên dự kiến được công bố đầu năm 2027.
Điểm đặc biệt khiến giới văn học xôn xao chính là cơ chế chấm giải: trẻ em sẽ ngồi cùng bàn với người lớn trong hội đồng giám khảo - lần đầu tiên trong lịch sử Booker. Nhà văn đoạt giải thưởng thiếu nhi Frank Cottrell-Boyce được chọn làm chủ tịch ban giám khảo đầu tiên, cùng hai giám khảo người lớn khác. Sau đó, ba giám khảo nhí sẽ được tuyển chọn để cùng quyết định người chiến thắng cuối cùng.
Nhà văn thiếu nhi xuất sắc Frank Cottrell-Boyce. Ảnh: David Bebber
“Giải thưởng Booker dành cho trẻ em sẽ cho các em biết rằng tiếng nói của mình rất quan trọng,” Cottrell-Boyce chia sẻ. “Mọi đứa trẻ đều xứng đáng được tận hưởng niềm vui vô biên mà một cuốn sách tuyệt vời mang lại. Bằng cách mời các em tham gia giám khảo và tặng hàng ngàn bản sách được đề cử, chúng tôi muốn giúp các em khám phá thế giới đọc sách theo cách riêng của mình.”
Cùng với việc vinh danh tác phẩm văn học thiếu nhi đương đại, Quỹ Booker cam kết trao tặng 30.000 bản sách lọt vào vòng chung khảo và đoạt giải mỗi năm cho trẻ em, phối hợp cùng các tổ chức như National Literacy Trust, The Reading Agency và Children’s Book Project.
Sáng kiến này được đưa ra trong bối cảnh tỉ lệ đọc sách giải trí của trẻ em Anh chạm mức thấp nhất trong hai thập kỉ.
Bà Gaby Wood, Giám đốc điều hành Quỹ Booker.
Theo bà Gaby Wood, Giám đốc điều hành Quỹ Booker, đây là “nỗ lực tham vọng nhất trong 20 năm qua” kể từ khi Giải Booker Quốc tế ra đời năm 2005. “Giải thưởng này không chỉ tìm kiếm những tác phẩm kinh điển tương lai cho thiếu nhi,” bà nói, “mà còn là một can thiệp xã hội để khơi dậy tình yêu đọc sách và gieo hạt giống cho thế hệ độc giả trọn đời.”
Sự ủng hộ từ giới văn học
Thông báo ra mắt giải thưởng đã nhận được sự hoan nghênh nồng nhiệt từ các tên tuổi lớn trong văn học thiếu nhi như Malorie Blackman, Jacqueline Wilson, Michael Morpurgo, Cressida Cowell, và Joseph Coelho.
Wilson gọi đây là “một cú hích lớn cho văn học thiếu nhi”, trong khi Morpurgo khẳng định: “Tin tuyệt vời cho trẻ em và cho sách.”
Coelho, đương kim Thi sĩ Trẻ của Anh, nhận định giải thưởng này “đặt văn học thiếu nhi ngang hàng với văn học người lớn – điều mà lâu nay đáng ra nên có.”
Giải thưởng Booker dành cho Trẻ em được tổ chức hợp tác với Quỹ AKO, một tổ chức từ thiện tập trung vào giáo dục, nghệ thuật và khí hậu. Ông Philip Lawford, Giám đốc điều hành Quỹ AKO, nhấn mạnh:
“Đọc sách vì niềm vui có mối liên hệ trực tiếp với thành tích học tập và khả năng vận động xã hội. Chúng tôi tự hào được góp phần truyền cảm hứng và trao quyền cho những độc giả trẻ tuổi.”
Trẻ em cũng sẽ có cơ hội tham gia định hình giải thưởng thông qua các buổi tư vấn cùng tổ chức nghiên cứu thanh thiếu niên Beano Brain. Các xu hướng đọc của trẻ sẽ được National Literacy Trust theo dõi dài hạn nhằm đánh giá tác động thực tế của giải thưởng.
“Mục tiêu của chúng tôi là đưa sách thiếu nhi vào trung tâm đời sống văn hóa, nơi chúng thực sự thuộc về,” Wood nói thêm. “Chúng tôi tin rằng mỗi đứa trẻ đều xứng đáng tìm thấy trong sách một người bạn, một câu chuyện, hay một thế giới mà chúng có thể gọi là của riêng mình.”
Giải thưởng Booker ra đời từ năm 1969 từ lâu đã là biểu tượng của sự xuất sắc trong văn học hư cấu viết bằng tiếng Anh. Giờ đây, với phiên bản dành cho trẻ em, Booker không chỉ tôn vinh người viết, mà còn trao quyền cho những độc giả nhỏ tuổi - những người sẽ quyết định tương lai của văn chương mai sau.
MINH KIÊN dịch theo The Guardian
VNQD