Những ngày gần đây, cộng đồng yêu sách trên TikTok và Instagram dường như chỉ bàn về một chủ đề duy nhất: cuốn sách rất được mong chờ của một tác giả vừa được ra mắt.
Cuốn sách đã trở thành hiện tượng xuất bản mới nhất của NXB Penguin.
Một nhà sáng tạo nội dung thậm chí còn nói: “Tôi mong đến ngày này còn hơn ngày cưới của mình”. Đi kèm với câu nói đó là cuốn tiểu thuyết dày 1.040 trang, đánh dấu kỉ lục là tác phẩm được đặt trước nhiều nhất của NXB Penguin trong năm 2025, và đã kí được hợp đồng chuyển thể điện ảnh trị giá hàng triệu đô la. Làm thế nào mà một tác giả lần đầu ra mắt lại có khởi đầu ngoạn mục đến vậy? Thực ra, người đứng sau cuốn tiểu thuyết fantasy đen tối đồ sộ Alchemised không hề là một “tân binh vô danh”. Theo đó, Sen Lin Yu, 34 tuổi, bắt đầu nghiệp viết bằng tác phẩm fanfiction Harry Potter nổi tiếng trong thời kì đại dịch và từng thu hút hơn 20 triệu lượt tải về. Tác phẩm lần này vốn là tiểu thuyết Dramione (Draco và Hermione) được lấy cảm hứng từ Chuyện người tùy nữ của Atwood, nay được viết lại (loại bỏ mọi yếu tố vi phạm bản quyền) để được xuất bản chính thức dưới tên Alchemised. Nếu không biết nguồn gốc của nó, độc giả khó mà nhận ra phiên bản mới này từng là “bản nhái” thế giới phù thủy Hogwarts, trong khi bản mới đã mang đến một vũ trụ và hệ thống phép thuật hoàn toàn khác biệt.
Vừa được phát hành vào tuần trước, Alchemised mở đầu bằng cảnh Helena Marino - một tù nhân chiến tranh - bị giam trong dinh thự hoang tàn của Kaine Ferron, người bạn học cũ được giao nhiệm vụ truy tìm kí ức đã mất của cô. Trong thế giới của giả kim thuật và thuật hồi sinh, bộ ba tiểu thuyết theo dõi mối quan hệ rối rắm, ám ảnh giữa hai người, đồng thời khai thác đề tài chấn thương chiến tranh và ranh giới thiện ác. Vì vậy, thể loại “dark fantasy” mà nó được phân loại vào hoàn toàn không quá khó hiểu. Cụ thể, trang web của Sen liệt kê tới 12 cảnh báo nội dung về tác phẩm này, bao gồm thí nghiệm trên người, tra tấn y khoa, thuyết ưu sinh, ăn thịt người và thậm chí là ái tử thi.
Dù Alchemised thường được xếp vào thể loại “romantasy” (kì ảo – lãng mạn), nhưng Sen (người phi nhị nguyên giới, sử dụng đại từ they/them) nói rằng mình “chưa từng nghĩ về tác phẩm này như một truyện tình”. Sen cho biết bản thân không đọc nhiều tiểu thuyết tình cảm, vì thể loại này thường hướng đến sự lí tưởng hóa. Nhìn rộng ra hơn, tác giả cho biết sự nhầm lẫn giữa các tiểu thể loại fantasy phản ánh quan niệm hẹp hòi về fanfiction hiện nay, vốn thường bị gắn liền với yếu tố gợi dục. Sen nói: “Người ta có xu hướng lấy những phần gây sốc nhất rồi phóng đại lên, hoặc xem fanfiction là thứ nực cười, cho rằng người viết fanfic là không sáng tạo.” Sen chỉ ra sự mâu thuẫn: những tiểu thuyết kể lại thần thoại Hy Lạp như Circe, The Silence of the Girls hay Trường ca Achilles lại không hề bị chỉ trích là đạo ý tưởng dù về bản chất chúng không khác gì những cuốn fanfic. Sen khẳng định “Sự bất nhất đó khiến tôi thấy buồn cười. Bất cứ điều gì gắn với phụ nữ hay cộng đồng LGBTQ+ thì thường bị soi mói, phán xét hơn; trong khi nếu đàn ông viết một kiểu bóng đá mang màu fantasy thì chẳng ai bảo: ‘Ồ, mấy cầu thủ tưởng tượng của anh dễ thương ghê’, sau đó họ coi trọng nó, quan tâm nó, thậm chị còn bàn bạc nghiêm túc ở chỗ làm nữa.”
Nữ tác giả biến fanfic thành thương vụ triệu đô.
Sen luôn bị cuốn hút bởi thể loại kì ảo ngay từ rất nhỏ, nhưng lại lớn lên trong một gia đình bảo thủ và “rất sùng đạo” ở vùng Tây Bắc nước Mĩ, nơi fantasy bị nhìn bằng con mắt hoài nghi. Cô chỉ được phép đọc tác phẩm của những tác giả Thiên Chúa giáo như Biên niên sử Narnia hay Chúa tể của những chiếc nhẫn, còn các dòng fantasy khác thì “không bao giờ có trong nhà”.
Tác giả cho biết mình từng trì hoãn việc viết vì nghĩ cần thêm nhiều “trải nghiệm sống”, nhưng những năm cuối của tuổi hai mươi sau khi có hai con, Sen nhận ra mình có thể “chết già trước khi có được trải nghiệm”. Từ đây, Sen bắt đầu viết Manacled trên ứng dụng ghi chú trong điện thoại khi con mình chìm vào giấc ngủ trưa. Điều hấp dẫn trong thể loại fanfiction là nó cho phép người sáng tạo đăng bài dưới bút danh, nhưng cũng đồng thời có sự ràng buộc: “Nếu tôi nói sẽ đăng chương mới vào thứ năm, thì tôi sẽ làm mọi cách để hoàn thành đúng hẹn vì đã hứa với độc giả của mình”.
Sen bắt đầu viết lại Manacled vào dịp Giáng sinh 2022. Khi sắp hoàn tất, tác giả này được một đại lí văn học tiếp cận. Việc loại bỏ hoàn toàn yếu tố của Harry Potter và Chuyện người tùy nữ là “không hề dễ dàng”. Sen cho biết “tôi thà bị bắn còn hơn phải sửa những gì đã viết”. Trên Tumblr, tác giả này ví quá trình ấy như “ghép hai bức tranh 5.000 mảnh để tạo ra một bức tranh mới vừa khớp vừa có ý nghĩa và không khuyến khích ai thử. Bên cạnh đó, còn phải dựng lại toàn bộ hệ thống chữa trị và y học mới. Điều đó thật sự ám ảnh.”
Chiến tranh là chủ đề lớn trong sách, một phần lấy cảm hứng từ câu chuyện của gia đình Sen. Lớn lên trong nền giáo dục “nghiêm túc”, Sen được nghe từ sớm những tường thuật một chiều về Thế chiến II và vai trò của nước Mĩ “vĩ đại”. Dù sinh trưởng trong cộng đồng “da trắng”, nhưng Sen lại mang nửa dòng máu Nhật. Cây viết này tiết lộ: “Mẹ tôi và toàn bộ gia đình bên ngoại từng bị đưa vào trại tập trung trong Thế chiến II chỉ vì họ là người Nhật.” Vì vậy điều Sen muốn làm là soi chiếu những phần lịch sử “bị lược bỏ để tạo ra ranh giới giữa thiện và ác.”
Sen chịu ảnh hưởng từ các tác phẩm lịch sử nữ quyền như Chiến tranh không có khuôn mặt phụ nữ của Svetlana Alexievich, ghi chép lời kể của phụ nữ Liên Xô trong chiến tranh và Who Cooked Adam Smith’s Dinner? của Katrine Kielos. Nhà văn cho biết: “Trong lực lượng Kháng chiến mà nhân vật Helena tham gia, có rất nhiều phụ nữ. Không nhiều người cầm súng, nhưng họ ở khắp nơi: chăm sóc thương binh, kéo người bị thương khỏi tiền tuyến, vận hành đài liên lạc, giặt giũ, vá quân phục, nấu ăn… những công việc âm thầm không bao giờ dứt.”
Tác giả nói thêm: “Tôi rất hứng thú với yếu tố xã hội học trong truyện. Xã hội tác động đến nhân vật này như thế nào? Họ có những kì vọng gì? Những lí tưởng tôn giáo nào ảnh hưởng đến điều này? Tất cả điều đó đều tác động đến cách mọi người tương tác, niềm tin và hành vi của họ. Vì vậy, tôi thực sự muốn xây dựng thế giới trong Paladia có nhiều yếu tố đó. Tôi đã nghiên cứu rất nhiều về thuật giả kim, bắt nguồn từ triết học Hy Lạp. Điều đó phần nào củng cố những ý tưởng ban đầu về chủ đề này, rồi sau đó là cách chúng du nhập vào Trung Đông, rồi được diễn giải lại và du nhập trở lại châu Âu.
Nhiều người hâm mộ cho biết bản thân “vô cùng phấn khích” khi Manacled được tái sinh thành một tác phẩm xuất bản chính thống. Trước ngày Alchemised ra mắt, Sen nói mình cảm thấy như “chai champagne sắp bung nắp vậy”. Giờ đây, người yêu thích cô đang đắm mình trong câu chuyện tình yêu đầy sóng gió ấy. Theo đó, nhiều người sáng tạo nội dung trên mạng xã hội TikTok chia sẻ trải nghiệm cùng một khuôn mẫu: ban đầu là hình ảnh họ tươi cười cầm lấy cuốn sách cùng dòng trạng thái “đây là tôi trước khi đọc Alchemised”, rồi chuyển sang đoạn video khóc nức nở. “Tôi cảm thấy một nỗi mất mát chưa từng có,” một người nói: “Tôi không biết làm sao để vượt qua được cuốn sách này đây”.
NGÔ THUẬN PHÁT dịch từ The Guardian
VNQD