Về bà
Ngày xưa con hay đòi về bà
Chạy ngang nhà sàn
Nghe tiếng lạch tạch từ sàn dát
Nghe tiếng rầm rầm từ sàn gỗ
Bà chỉ nhắc chạy chơi thì chơi, đừng ngồi gần cửa sổ
Chỗ ngồi cửa giữa là của ông mày
Về bà
Bếp lửa quây quần
Bà nướng trứng giàn trên, vùi khoai sàn dưới
Giấc ngủ tối khuya có hình quả trứng
Thơm nức, tròn đầy những chuyện ngày xưa
Này Hà Rầm, Hà Rạc
Này ông nắng, bà mưa
Cả thế giới tuổi thơ nuôi giấc mơ hạt đỗ
Giấc mơ nảy mầm
Giấc mơ vỡ vỏ
Như lũ gà con bà nuôi lớn từng đàn
Về bà
Ông mắng yêu: “Sao không bảo về ông
Cây mận, cây hồng toàn tao trồng cả đấy
Cái giàn hoa gùn bà mày làm bánh
Đến cả bà mày cũng vẫn của tao!”
Lũ trẻ con cười nói ào ào
Rồi quên ngay, lại mót đồi, mót bãi
Dây đài hái(1) ông trồng tay nối tay vươn mãi
Nối hoa trái của rừng đến với tuổi thơ con
Về bà
Tuổi thơ có làn da nắng non
Có mái tóc nắng đen
Có bàn tay nắng đỏ
Có cả con bọ voi trên cây nhãn cổ
Con mửn rơm(2) kéo đàn kéo lũ
Hoa cỏ tím trong vườn lẵng nhẵng bám theo
Chúng cứ nhắc về bà
Dù ông không còn
Rồi cũng không còn cả dáng bà đâu nữa
Tay thang đừng(3) bạc phơ
Cửa sổ trên lạnh lẽo
Chỉ có gian thờ nghi ngút khói bay...
--------
1. Một loại quả như quả đào tiên.
2. Con bọ sống trong rơm khô gây ngứa ngáy khó chịu khi tiếp xúc.
3. Thang lên xuống của nhà sàn.
Mùa lạc tiên
Dây lạc tiên ngó bờ rào leo vào leo ra
Quả lạc tiên đói cồn cào hạt chỗ nào cũng thiếu
Như lòng anh thiếu em
Như tình anh ngóng chờ
Vườn chanh nhà em quả to quả nhỏ
Quả chín vàng rụng đỏ từ lâu
Có phải anh sợ gai chanh làm đau
Sợ quả chanh chua không để đâu cho hết
Như nhà em giàu tình người ta không thiết
Như nhà em nghèo bạc người ta biết không chơi
Dây lạc tiên ngó bờ rào leo vào leo ra
Quả lạc tiên đói cồn cào hạt chỗ nào cũng thiếu
Em cứ lấy lí do to lí do nhỏ
Tình anh chín vàng rụng đỏ mặt sân
Cầu thang nhà em người già chọn dấu chân
Anh chờ em như dây lạc tiên cồn cào đói hạt
Cái trăng chín nở ra cái trăng non
Tình anh còn, lo gì thiếu vắng
Em chỉ sợ cái trăng chưa chín chưa biết buồn
Cái cây chưa lớn chưa biết quả
Câu khắp cọi đầu sàn dang dở
Trăng sắp về rằm
Ai thổi dỉ dèn(1) hát đối em theo?
--------
1. Một loại sáo của người Tày.
Hạt
Hạt cây nằm trong lòng bàn tay
Cái cây thì không như thế
Giống như em trước khi rời khỏi nhà bố mẹ
Chẳng lo cái nương rỗng hạt, cạn mầm
Hạt nỗi buồn thì nằm ở lòng
Cái cười không như thế
Khi em rời khỏi nhà bố mẹ
Cái hạt buồn nảy như hạt ngô
Cái lá buồn tốt như cỏ dế
Cái cười không như thế
Cứ lặn ngược vào lòng thành hạt thối hạt sâu
Có cái gì trong lòng bàn tay em?
Là cái dao đi rừng
Là dây lanh cuộn chặt
Còn có hạt nước mắt
Cứ bám chặt ống tay áo làm dâu
Hạt cây nằm ở lòng bàn tay không đau
Nhưng hạt phải nảy mầm trong đất
Đất núi cao thì chặt
Phải làm sao để nở một cành hoa?
VNQD