Cậu Nhợi
Tưởng nhớ cậu Hoàng Văn Nhợi -
Bộ đội Nam tiến chống Pháp, 1946.
Phương Nam mặt trận miền Đông
đoàn quân Nam tiến... cậu không trở về
quê nhà xanh sóng triền đê
sông Ninh còn vọng lời thề tòng quân
Bảy mươi năm giậu cúc tần
mẹ, dì khuất bóng, người thân vắng nhà
nghĩa trang nào ngút cỏ hoa
chuyện xưa chắp nối người già nhớ quên
Thu Sơn(1) chi đội còn tên
sân ga Nam Định người lên thẳng hàng
tuổi trai mười tám hiên ngang
bao nhiêu ánh mắt rộn ràng, cậu ơi!
Hoa trao tay vẫy miệng cười
Vọng Cung chuông khánh bao lời tiễn đưa
bảy mươi năm... chuyến tàu xưa
Dốc Xây rầm rập bóng cờ đoàn quân
Cậu đi... Bính Tuất đầu xuân
dậy trời Gia Định, Hải Vân, Rù Rì
chiến trường có giặc là đi
muối mè cơm vắt hiểm nguy đối đầu
Biết hỏi ai, biết tìm đâu
trảng xa đất đỏ rừng sâu suối đèo
mũ nan vệ quốc lá reo
cậu băng qua phút hiểm nghèo nào đây?
Nén hương thơm cháu cầm tay
hướng miền rực cháy chân mây ráng trời
chiều nghiêng cánh én xa vời
khấn thầm cậu với bao người ra đi...
--------
1. Chi đội Thu Sơn: tên đơn vị bộ đội Nam tiến gồm các đại đội quân tình nguyện ba tỉnh Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình vào Nam đánh giặc Pháp ở Nam Bộ, đầu năm Bính Tuất, 1946.
Chưa khắc vào bia
Tưởng niệm 111 nhà giáo trong 29 đoàn giáo viên miền Bắc đi B từ năm 1961 đến năm 1974 - cùng 510 nhà giáo miền Nam anh dũng hi sinh trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1)
Xuyên rừng già Trường Sơn đầy ba lô sách vở
áo màu cỏ úa mũ tai bèo
các nhà giáo đi B
vùng giải phóng, vùng ven súng nổ
các em thơ các má trông chờ
Dốc Quảng Đức máy bay thù quần đảo
đạn xé cây ngàn bom văng đá sắc
giữa mịt mù chiều chiến trường xa
nghĩa trang dã chiến: ba mươi sáu gò mối đùn
còn lại một người đứng khóc
Có nơi đâu trên trái đất đồng nghiệp ơi
nhà giáo hai miền mười bốn năm chiến trận
khuất sau lửa bom bên cửa hầm trú ẩn
những mái trường lá trung quân lá dừa lợp tạm
ấm áp giọng thầy cô tiếng trẻ học bài
Kìa ngọn bút vút cao nền mây trang sách mở
bia tưởng niệm đồi 82 Tây Ninh
tinh anh về hội tụ
sáng dòng tên các nhà giáo quên mình
hoa thắm triền đồi hoa bay trong trời xanh
Và hoa tím trên vàm sông chín cửa
hoa trinh trắng miền khói sương bất tử
vọng ngàn xa tiếng gọi lên đường
bao khát vọng một ngày về
chưa khắc vào bia...
--------
1. Tư liệu trích từ cuốn Nỗi niềm thương nhớ, Ban Liên lạc Truyền thống - Tiểu ban Giáo dục Miền Nam - NXB Giáo dục, 2004; và tập sách Kỉ niệm 40 năm Đoàn Giáo dục - Y tế vượt Trường Sơn (1969- 2009) - Nguyễn Gia Huấn, Phạm Thanh Liêm, Ban Liên lạc Truyền thống Đoàn 69 biên soạn, NXB Giáo dục, 2010.
VNQD