Với những trải nghiệm và thành tựu trong sáng tạo nghệ thuật của mình, nhà thơ Giáng Vân đưa ra quan niệm: những gì quan trọng bao giờ cũng tìm một cách nói giản dị. Một thông điệp bằng cách nói giản dị luôn có khả năng đi thẳng, trực tiếp đến người tiếp nhận nó. Vân - 2021 là triển lãm tranh cá nhân lần thứ ba của Giáng Vân, tên của triển lãm được chị lựa chọn từ chính quan niệm về sự giản dị trong nghệ thuật.
Chiều 23/10/2012 triển lãm Vân - 2021 đã được khai mạc. Giáng Vân muốn thông qua cái tựa đề đơn giản này để nói rằng hội họa này là Giáng Vân của năm 2021, là kết quả của cái hành trình Giáng Vân đã đi tới đó. “Triển lãm này để trình ra một cái tôi của thời điểm này. Là cái tôi đã đi qua rất nhiều thứ để đến đây như vậy”.
Giáng Vân tại triển lãm Vân - 2021
Với 45 bức tranh, trong đó một nửa vẽ trên toan bằng acrylic và sơn dầu, một nửa là mực tàu và acrylic trên giấy dó, Giáng Vân mang đến cho người xem một sự chững chạc và cũng đầy ngẫu hứng.
Gây ấn tượng với những bức tranh có gam màu trầm như tranh vẽ phố, tranh vẽ chân dung, Giáng Vân cho thấy sự tinh tế đặc biệt trong sự pha trộn, phối màu để từ đó toát lên được cái không khí mà chị muốn truyền tải. Phố của Giáng Vân không có sự xuất hiện của con người, nhưng chúng ta có thể cảm nhận được sự hiện diện ấy qua những trạng thái mà tác phẩm tạo nên. Phố không hiện diện đơn thuần là phố mà ai cũng thấy, đó là phố trong hình dung của chị. Phố trong tranh Giáng Vân vừa trĩu nặng những suy tư, vừa nháng lên những vệt sáng của tình yêu, hi vọng. Tranh chân dung của chị không sa vào chi tiết đường nét mà tập trung làm toát lên thần thái của nhân vật, vì vậy người xem có thể nhìn ra được biểu cảm, sự sinh động qua những tác phẩm.
Tác phẩm Các trạng thái của thành phố (2), mực tàu và acrylic trên giấy dó, 40x58cm.
Bất ngờ và ấn tượng có lẽ phải kể đến những bức tranh Giáng Vân vẽ trên giấy dó. Đây là chất liệu chị mới làm quen nhưng đã tạo được dấu ấn với người xem. Vẽ trên giấy dó sẽ có những độ khó nhất định như nét vẽ phải dứt khoát và phải làm chủ được độ loang. Giáng Vân đã biến cái khó ấy thành điểm mạnh của mình bởi những bức tranh giấy dó của chị mang lại cảm giác đầy ngẫu hứng, thăng hoa. Có những bức người xem như còn cảm thấy dấu vết của cảm xúc vẫn còn vương vấn, bảng lảng trong từng nét vẽ, độ loang; có những bức lại gây xao xuyến bởi sự mơ hồ thảng hoặc mà không khí của bức tranh tạo nên.
Nhà thơ, hoạ sĩ Trần Nhương nói về hội hoạ của Giáng Vân: “Giáng Vân là người say mê hội hoạ, qua các lần triển lãm chị đang từng bước đi tới sự hàn lâm của mĩ thuật. Tranh chị có nét hồn nhiên, nữ tính rất riêng. Mảng giấy dó của chị rất đẹp, cùng với mảng chân dung, đây là thế mạnh của chị. Song song với thi ca, tôi nghĩ là Giáng Vân sẽ làm nên sự ấn tượng riêng trong hội hoạ”.
Những bức tranh vẽ chân dung của Giáng Vân được người xem yêu thích.
Giáng Vân được biết đến là nhà thơ đương đại với các tác phẩm ghi dấu ấn vào quá trình đổi mới thơ Việt. Không thể không nhắc đến các tập thơ Trên những ngày buồn (Giải thưởng Văn học nghệ thuật 1991-1995 của Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội), Đường gió (Giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội 2013)… Với Giáng Vân, ngồi trước trang giấy hay ngồi trước tấm toan để bắt đầu cho một tác phẩm mới đều khó như nhau nhưng khi đã vượt qua được thì chị như người bị dẫn dắt. Với thơ chị đi theo sự dẫn dắt vô hình của ngôn từ, âm thanh và nhịp điệu; với hội hoạ thì màu sắc dắt chị đi.
Chính thức bước chân vào hội hoạ năm 2017 khi đã gần 60 tuổi, Giáng Vân vẽ bằng sự say mê, đắm đuối. Chị chứng minh, trong nghệ thuật mọi khám phá, sáng tạo đều là mới mẻ, nghiêm túc. Giáng Vân vẽ mọi đề tài mà chị cảm thấy mình có thể gọi ra được vẻ đẹp, chiều sâu, suy ngẫm: phong cảnh, tĩnh vật, chân dung… Đúng như quan niệm của chị về sự giản dị, tranh của Giáng Vân không nhiều màu sắc nhưng vẫn đủ để gợi nên cái phong phú, sinh động của đời sống; không cầu kì trong đường nét nhưng vẫn toát lên những tầng vỉa của thông điệp; không tham các chi tiết nhưng vẫn đủ gợi mở được những hình dung…
Tác phẩm Cánh đồng mặt trời (2), acrylic trên toan, 80x100cm
Với Vân - 2021 Giáng Vân bước vào hội hoạ bằng sự quyết liệt, nghiêm cẩn, chị không giấu giếm suy nghĩ “đây là dấu mốc mà tôi không muốn coi mình là một kẻ nghiệp dư trong hội họa nữa”.
Triển lãm sẽ kéo dài đến 27/10/2021 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội.
HOÀI PHƯƠNG
VNQD