Đúng như tên gọi của cuốn sách, Vũ Khoan - tâm tình gửi lại là những tâm tình của Phó Thủ tướng Vũ Khoan gửi lại cho dân tộc, đất nước nói chung và lớp kế cận của ngành ngoại giao cũng như với thế hệ trẻ của đất nước nói riêng những tâm huyết, di sản cả một đời ông cống hiến.
Sáng 21/04/2024, Nhà xuất bản Hội Nhà văn phối hợp với Công ty Văn hóa và Truyền thông Liên Việt tổ chức lễ ra mắt cuốn sách Vũ Khoan - tâm tình gửi lại. Cuốn sách do gia đình và đồng nghiệp của Phó Thủ tướng Vũ Khoan tổ chức bản thảo và thực hiện sau khi ông qua đời (tháng 6/2023). Cuốn sách tập hợp các bài báo, bài viết và phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Khoan trong khoảng thời gian từ năm 2015 - 2023.
Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và những người yêu mến Phó Thủ tướng Vũ Khoan có mặt tại buổi ra mắt giới thiệu sách.
Tại buổi ra mắt cuốn sách, ông Bùi Thanh Sơn, Ủy viên TƯ Đảng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao đã có những chia sẻ xúc động về Phó Thủ tướng Vũ Khoan: "Tôi vào nghề ngoại giao được các thế hệ đi trước dìu dắt, trong đó có người tôi không thể quên đó là đồng chí Vũ Khoan. Tôi cũng may mắn được đọc bản thảo cuốn sách này. Cuốn sách khái quát được ba tính cách, đặc điểm của ông Vũ Khoan, đó là nhân - trí - dũng. Tôi ấn tượng với những điều này về ông từ khi tôi bước vào ngành. Lúc đó ông đã là Thứ trưởng nhưng rất gần gũi với chúng tôi. Tiếp xúc với ông tôi học được rất nhiều điều. Qua những tiếp xúc đó, nhân cách của ông toát lên, từ những chỉ dẫn hướng dẫn rất chân tình, chân thành, từ khi tôi chưa biết gì. Mỗi lần trao đổi với ông, tôi nhận ra những suy nghĩ tâm tình của ông luôn quan tâm, hướng đến người trẻ, mong muốn bồi dưỡng cho người trẻ…”
Phó Thủ tướng Vũ Khoan luôn được các cán bộ ngành ngoại giao xem như một người thầy lớn. Ông quan niệm, đối với ngoại giao, nền tảng vững chắc nhất phải là nghiên cứu. Và ông đã trao truyền lại điều đó cho các thế hệ ngoại giao sau mình. Ông cũng nhấn mạnh, quan trọng hơn là phương pháp nghiên cứu. Cuốn sách cũng khái quát lại được vị trí quan trọng và cái tầm của ông trong công tác nghiên cứu. Văn phong của ông trong các bài viết, bài nói, bài phát biểu... rất trí tuệ, sâu sắc mà dí dỏm, phù hợp với hoàn cảnh từng nơi, từng cuộc... Sự am hiểu của ông cũng không chỉ trong ngành ngoại giao mà lan tỏa trong tất cả các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, xây dựng Đảng... Ông là nhà lãnh đạo dám nghĩ, dám làm, gương mẫu. Nếu nói những tâm tình ông gửi lại thì dường như còn chưa hết, mà đó là kho tri thức vô giá cho hoạt động ngoại giao của Việt Nam.
Cũng tại buổi lễ ra mắt sách, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều bày tỏ: “Tôi không bao giờ nghĩ rằng có một ngày mình lại được kí giấy phép để ra mắt sách của một người “lớn” như thế này. Phó Thủ tướng Vũ Khoan lớn lao trong sự nghiệp, trong nhân cách sống của ông. Tôi vô cùng ấn tượng tên của cuốn sách, bởi qua đó cho thấy ông không gửi lại sự dạy dỗ, giáo huấn mà là gửi lại những tự sự, những gì vang dội trong con người ông. Ông là một chính trị gia, một nhà ngoại giao, một nhân chứng lịch sử, và đặc biệt, ông là một nhà văn hóa. Văn hóa trong chính trị, trong ngoại giao, trong kinh tế... Ông là một nhân chứng cho những sự kiện, những thay đổi lớn lao của dân tộc, là người bên cạnh những lãnh tụ của đất nước, và góp phần định hướng cho những hướng đi của đất nước ta. Ông để lại những gì gan ruột nhất, chân thành nhất, trí tuệ nhất cho chúng ta. Qua đây, các nhà ngoại giao cũng để lại một cuốn sách, không chỉ là kinh nghiệm ngoại giao, mà là kinh nghiệm sống, kinh nghiệm của dân tộc.
Cuốn sách gồm có hai phần. Phần thứ nhất, “Ngoại giao Việt Nam và Thế giới” - phản ánh những suy nghĩ của Phó Thủ tướng về quá trình triển khai đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước thông qua một số tác phẩm báo chí, bài viết. Những nội dung này cũng thể hiện tình cảm gắn bó của Phó Thủ tướng với ngành ngoại giao và công tác đối ngoại. Đây còn là những lời nhắn gửi chân tình của một người đi trước gửi tới những lớp tiếp nối trong công tác đối ngoại và xây dựng ngành ngoại giao tiên tiến, hiện đại. Phần thứ hai, “Khát vọng Việt Nam: cơ hội và thách thức trong cục diện thế giới mới,” đề cập tới nhiều vấn đề nổi lên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước nói chung, ngành đối ngoại nói riêng. Thông qua đó, Phó Thủ tướng trao cho người đọc, cho các thế hệ tương lai những tâm tư, những nguyện vọng, những thông điệp của mình về tương lai.
Thay mặt những người thực hiện cuốn sách, Đại sứ Nguyễn Đức Hùng đã có những chia sẻ sâu sắc về việc ý tưởng và quá trình hình thành nên cuốn sách. Một là, khởi nguồn vì tình cảm quý mến và mong muốn tri ân Phó Thủ tướng Vũ Khoan của những cộng sự của ông ở các cơ quan ông đã công tác; nhiều người dù lứa tuổi khác nhau nhưng vẫn kính trọng phẩm chất, phong thái, tính cách của ông, cả trong trí thức cũng như trong đời thường; để bạn đọc muốn tìm hiểu sâu hơn những suy nghĩ trăn trở của ông về dân tộc, đất nước, những tình cảm rất tự nhiên và chính đáng ấy mang lại nhiều giá trị cho xã hội hôm nay. Hai là, ý tưởng làm gì đó thật thiết thực để tri ân Phó Thủ tướng Vũ Khoan, sau khi ông từ giã cõi đời. Mong muốn được tham khảo, tra cứu một cách có hệ thống những gì ông để lại. Mong muốn này may mắn nhận được sự chia sẻ, đồng tình, đồng cảm của gia đình Phó Thủ tướng. Ba là, cần phải khẳng định tình cảm mến mộ dành cho người trẻ, tâm huyết với thế hệ trẻ của ông. Các bạn trẻ luôn tìm thấy ở ông một người thầy tận tâm, một người bạn lớn. Ông luôn tìm thấy ở người trẻ khát khao cống hiến và động lực lớn lao... Điều đó khích lệ những người cộng sự phải làm một cuốn sách phần nào thể hiện được những gì mà cuộc đời Phó Thủ tướng đã làm, đã gửi gắm...
Cuốn sách không thể không ra đời, không thể không xuất hiện bởi rất nhiều tình cảm, rất nhiều thôi thúc ấy. Những tâm tình Phó Thủ tướng Vũ Khoan gửi lại được trình bày trong cuốn sách mang đến cho bạn đọc sự thân gần, mới mẻ, tươi mát, bền vững. Qua đó bạn đọc cũng thấy được nhiều đức tính ở vị nguyên thủ này, như là giản dị, kiên trì, năng lực, vừa có tâm, vừa có tầm. Ông luôn sẵn sàng lắng nghe tất cả mọi người và cũng rất kiên định trong những quyết sách. Thế hệ của ông trong đó có ông đã chịu thiệt thòi để khai mở những con đường mới đầy khó khăn nhưng mang lại lợi ích cho dân tộc.
Gia đình Phó Thủ tướng Vũ Khoan nhận sách do Nhà xuất bản Hội Nhà văn và đơn vị làm sách trao tặng.
Phó Thủ tướng Vũ Khoan cũng là một nhà báo suất sắc với những bài viết sắc sảo nhưng nhẹ nhàng, uyển chuyển, không đao to búa lớn nhưng vô cùng thấm thía. Trước khi đặt bút viết gì ông đều vô cùng cẩn trọng, tìm hiểu kỹ lưỡng. Bởi vậy ông có những tác phẩm báo chí vô cùng xuất sắc để những người làm báo hôm nay phải học tập, noi theo.
Nhà văn Đỗ Bích Thúy đã đọc rất kĩ lưỡng và say mê cuốn sách này, chị chia sẻ: Phó Thủ tướng Vũ Khoan viết về bản thân mình rất giản dị, khiêm nhường và cho thấy sự học tập suốt đời qua chính những bài viết, những câu chuyện ông kể. Cuốn sách cực kì thu hút bởi được ông viết bằng văn phong rất hóm hỉnh và cứ viết một đoạn ông lại rút ra một bài học gì đó. Qua đây để chúng ta rút ra được bài học cho chính mình là để làm tốt mọi việc chúng ta phải không ngừng học tập. Cũng qua những câu chuyện ông kể, có thể thấy ông là người có những phản xạ vô cùng tinh nhạy, tài hoa, cao tay của người làm ngoại giao. Tố chất, kỹ năng đó giúp ông tạo nên nhiều dấu ấn trong nghề nghiệp. Ông luôn làm việc và học tập một cách liên tục, cập nhật liên tục cho đến những ngày cuối đời, để biết từng ngày một đều trôi qua rất ý nghĩa…
Cũng trong cuốn sách là những bài viết về Phó Thủ tướng Vũ Khoan với những tình cảm kính trọng, biết ơn, trân quý mà bạn bè, đồng nghiệp viết về ông. Qua đó đã khắc họa một cách chân thực và tình cảm chân dung ông - một tâm hồn cao đẹp, một trí tuệ minh mẫn và một đời sống bình dị - tấm gương sáng cho lớp lớp thế hệ noi theo.
THU HÀ
VNQD