Được đánh giá là một trong những tiểu thuyết trinh thám hay nhất mọi thời đại, thành công mà Con gái của Thời gian đạt được chính nằm ở việc phá vỡ định kiến thông thường của tiểu thuyết trinh thám.
Ở đây, người đọc không có cơ hội theo dõi những cuộc càn quét của các thám tử hay trinh sát viên đối với những tên tội phạm nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Khác với những Sherlock Holmes hay Robert Langdon vốn dọc ngang khắp các phố phường, ngõ hẽm của thành phố, Alan Grant bị giam chân trên giường bệnh. Cũng vì vậy, anh không thể chủ động trong việc truy tìm những manh mối và dấu vết. Thế nhưng, ngay cả khi không có sự hạn chế về thể chất đó đi nữa, Alan cũng không thể trực tiếp tiếp cận chứng cứ của vụ án. Bởi lẽ, trong vụ án này, dù là nhân chứng hay vật chứng, tất cả đều bị chôn vùi bởi 600 năm lịch sử. Như vậy, chướng ngại mà Alan Grant gặp phải trong nhiệm vụ lần này không dừng lại ở nguyên nhân chủ quan của riêng anh mà còn bởi điều kiện khách quan không cho phép anh quay ngược thời gian về lại với nước Anh những năm 1400. Chính bài toán nan giải này đã thắt nút câu chuyện của Josephine Tey, trói chặt độc giả trong những bí ấn đầy cám dỗ để không ai có thể dừng theo dõi từng bước ngoặt trong hành trình phá án của Alan Grant.
Lấy cảm hứng từ vụ án oan của một nhân vật lịch sử, truyện được đặt tên theo câu châm ngôn nổi tiếng của Francis Bacon: “Sự thật là con gái của Thời gian, chứ không phải con gái của quyền lực.” Chính ở nhan đề đó, tác giả đã thể hiện tham vọng mãnh liệt của cô trong việc chinh phục thời gian và tìm ra sự thật, bất kể sự thật đó đã từng bị chôn vùi bởi quyền lực, sự dối trá và những nguỵ tín. Ở đây, Alan với thái độ quyết liệt của mình đã bộc lộ rõ sự hoài nghi đối với những kiến thức lịch sử đã ăn sâu bén rễ trong nhận thức của cả nhân loại trong hàng trăm năm. Sự hoài nghi đó thể hiện qua những lời chất vấn, qua sự kiên trì với những tài liệu cũ kĩ để tìm ra lỗ hổng của những ghi chép lịch sử. Để rồi, với kết quả cuối cùng, nhân vật của Josephine Tey không kiềm được mà thốt lên rằng: “Lịch sử là nhảm nhí!” Vì sao?
Xây dựng một cốt truyện hiện đại dựa trên một sự thật bị lịch sử đánh cắp, Josephine Tey không chỉ đánh đố thanh tra Alan với một vụ án nan giải mà còn thử thách chính mình trong việc tạo nên sức hút cho cốt truyện. Cuộc điều tra gặp hạn chế với không gian đã được khắc phục bằng thủ pháp kể chuyện khéo léo, linh hoạt của tác giả. Nếu như truyện trinh thám truyền thống lôi cuốn vì nhịp văn ráo riết và gấp gáp thì Con gái của Thời gian giữ chân người đọc bởi sự trì hoãn về thời gian. Những thắng lợi giả tạm của Alan Grant và cộng sự trong quá trình khám phá bí ẩn của lịch sử đã đánh lừa độc giả hết lần này đến lần khác, khiến cho câu chuyện thêm căng thẳng và hấp dẫn.
Với diễn biến gay cấn, lối dẫn dắt tinh tế của Josephine Tey, Con gái của Thời gian khép lại cùng lời nói dối bị vạch trần như một cảnh báo của tác giả rằng: Hãy cẩn thận với những sự thật được sắp đặt và kí ức thụ động của chính mình.
L.T
VNQD