Lễ hội điêu khắc của Henry Moore dự kiến ​​sẽ phá vỡ kỉ lục đấu giá

Tác phẩm gây tranh cãi của Henry Moore sẽ được Sotheby's bán với ước tính từ 30 triệu đô la đến 40 triệu đô la. Kỉ lục đấu giá hiện tại được nắm giữ bởi một ấn bản khác của Hình nằm nghiêng, được bán với giá 24,7 triệu bảng vào năm 2016, trong khi ước tính bán được từ 15 triệu bảng - 20 triệu bảng.

Hình nằm nghiêng của Henry Moore: Lễ hội. Ảnh: Sotheby's

Tác phẩm Hình nằm nghiêng này được dán nhãn là “quái dị”, là tác phẩm nghệ thuật tồi tệ đến mức nó đáng bị can thiệp, không được trưng bày. Tuy vậy, nhiều người lại công nhận đó là một tác phẩm của thiên tài và Henry Moore coi đây là một trong những tác phẩm tuyệt vời và quan trọng nhất của ông, là tác phẩm đầu tiên “trong đó tôi đã thành công trong việc tạo ra hình thức và không gian điêu khắc không thể tách rời”.

Tác phẩm dự kiến ​​sẽ phá vỡ kỉ lục đấu giá với giá ước tính khoảng 30 triệu - 40 triệu USD (27,2 triệu - 36,2 triệu bảng), mức cao nhất dành cho một tác phẩm của Henry Moore hoặc bất kì tác phẩm nào của nhà điêu khắc người Anh. Kỉ lục đấu giá hiện tại được nắm giữ bởi một ấn bản khác của Hình nằm nghiêng, được bán với giá 24,7 triệu bảng vào năm 2016, trong khi ước tính bán được từ 15 triệu bảng - 20 triệu bảng.

Henry Moore, lúc bấy giờ là một trong những nhà điêu khắc nổi tiếng nhất thế giới, đã được Hội đồng Nghệ thuật ủy nhiệm để thực hiện một tác phẩm cho Lễ hội của Anh ở London năm 1951. Tượng đồng bán trừu tượng Hình nằm nghiêng của Henry Moore đã khiến mọi người dừng bước khi nó lần đầu tiên được trưng bày tại một trung tâm của Lễ hội Anh. Điều đó thật đáng ngạc nhiên và đáng lo ngại. Nhiều người ngưỡng mộ nó. Một số cảm thấy thú vị và một số người lại cảm thấy ghét nó.

Oliver Barker, chủ tịch Sotheby's Europe, cho biết: 'Đây là một tác phẩm rất sáng tạo, hoàn toàn phù hợp với tâm trạng của London thời hậu chiến.' Ảnh: Sotheby’s

Tác phẩm được một số người coi là sự thể hiện li kì về sự bất chấp và kiên cường của người Anh sau chiến tranh thế giới thứ hai. Nhiều người ngắm tác phẩm đã bị sốc, cho rằng tư tưởng của Henry Moore bị chiếm đóng bởi những hình ảnh về nỗi kinh hoàng tại các trại tập trung của Đức Quốc xã hoặc hậu quả từ quả bom hạt nhân ở Hiroshima, Nhật Bản.

Cũng có ít phản ứng cao cả hơn, có lẽ được tóm tắt bởi phim hoạt hình Fougasse về tác phẩm điêu khắc của Henry Moore cho Punch vào năm 1951 kèm chú thích: “Điều đó làm tôi nhớ, bạn thân mến - bạn có nhớ bánh mì kẹp không?”

Một số người ghét nó một cách kịch liệt. Đó là khi hội đồng thành phố Leeds đồng ý nhận tác phẩm của Henry Moore – con trai của người thợ mỏ được sinh ra ở thị trấn Castleford nước Anh, từng theo học tại Trường Nghệ thuật Leeds - dưới dạng cho mượn dài hạn. Khi đó, một cơn bão phản đối bùng phát. Một người viết thư gửi từ Yorkshire Post đã hỏi: "Phải chăng Leeds luôn là bãi rác cho mọi điều kì quái có thể được thực hiện bởi các họa sĩ và nhà điêu khắc?". Một người khác, viết từ Old Vicarage ở Wetherby, cho biết tác phẩm điêu khắc dường như đại diện cho “một hình dạng con người trong giai đoạn phân hủy nặng đã bị mổ bụng, chặt đầu một phần và bị cắt đứt cả hai chân… Tôi biết rằng Phòng trưng bày Nghệ thuật Leeds đã chấp nhận nó. Tôi tin tưởng họ sẽ có sự can thiệp vào nó một cách rõ ràng.”... Những quan điểm đó đã được lặp lại bởi họa sĩ ghét chủ nghĩa hiện đại Sir Alfred Munnings, cựu chủ tịch của Học viện Hoàng gia, đã gọi tác phẩm là một “sự quái dị”.

Chính Henry Moore sinh thời nhận ra rằng tác phẩm này sẽ là một cột mốc trong sự nghiệp của ông và đã làm việc với nhà sản xuất phim John Read của BBC để ghi lại quá trình này. Ảnh: Henry Moore - internet.

Henry Moore từ chối tham gia vào cuộc tranh cãi. “Tôi nghĩ rằng bản thân nghệ sĩ tham gia vào những tranh cãi này là sai lầm,” ông nói. “Thời gian sẽ tự giải quyết những tranh cãi trên. Nếu tôi tham gia vào các cuộc tranh cãi, tôi sẽ không bao giờ hoàn thành được bất kì công việc nào”.

Vào năm 1953, bức tượng Hình nằm nghiêng bị phá hoại với màu sơn xanh. Sau đó, tượng được khôi phục lại. Nó được đưa ra khỏi khu trưng bày của thành phố Leeds vào năm 1956, Phòng trưng bày Nghệ thuật Hiện đại Quốc gia Scotland ở Edinburgh mượn vào năm 1961 và được Phòng trưng bày này đưa vào bộ sưu tập của mình vào năm 1969. Từ đó, bức tượng vẫn ở đó, bình yên cho đến ngày nay.

Tác phẩm điêu khắc thạch cao ban đầu của Hình nằm nghiêng nằm trong bộ sưu tập của Tate và các phôi khác nằm trong bộ sưu tập bảo tàng bao gồm Musée National d'Art Moderne ở Paris.

Hình nằm nghiêng được Sotheby's bán là một ấn bản trong số bảy ấn bản được gia đình Henry Moore lưu giữ, trong đó một ấn bản đã đi khắp thế giới khi nó được cho mượn tại một cuộc triển lãm lớn của Hội đồng Anh vào những năm 1950. Còn ấn bản này đã từng được bán tư nhân vào những năm 1970 và tại triển lãm tới đây vào ngày 14/11 tại New York, sẽ là lần đầu tiên bức tượng xuất hiện trong một cuộc đấu giá công khai.

Oliver Barker, chủ tịch của Sotheby's Europe, cho biết tác phẩm này nằm trong top những tác phẩm điêu khắc của thế kỉ 20. Ông nói: “Đó là một tác phẩm rất sáng tạo, hoàn toàn phù hợp với tâm trạng của London thời hậu chiến”.

Nhận ra tác phẩm không được lòng mọi người, nhưng ông nhận định: “Tất cả nghệ thuật vĩ đại thường chia rẽ đám đông. Bạn hãy nghĩ về Guernica của Pablo Picasso, tác phẩm đã gây tranh rất lớn ngay khi vừa ra mắt. Tất cả các nghệ thuật tuyệt vời đều khiêu khích. Kể từ đó nó ngày càng trở nên nổi tiếng hơn.

Có điều gì đó rất cấp tiến về tác phẩm điêu khắc này. Thường thì với một tác phẩm điêu khắc, sẽ có một khoảnh khắc yếu, một góc độ cụ thể bạn quan sát thấy hơi non và chưa thực sự hiệu quả về mặt nghệ thuật. Nhưng bức tượng này, không có một khoảnh khắc nào yếu, không có một góc độ nào thiếu hiệu quả. Đó là điều tuyệt vời trên toàn cầu”.

BÌNH NGUYÊN dịch