Kéo vợ
Cho anh kéo em một lần
Ở với nhau ba ngày cho biết
Uống với nhau ba bát chưa hết
Nói với nhau về chuyện buồng trong
Anh là con dê phải lòng
Cứ đi vòng đi vòng theo em không dứt
Cho đến khi nào mặt trời đỏ chót
Mặt trời rụng hạt cũng kệ
Mặt trăng nảy mầm cũng kệ
Theo em đến khi cùng nhau đứng lại
Đến khi buổi sáng đôi dê gặp nhau
Anh đi qua ruộng lúa nhà em
Thấy hoa lúa trắng tinh
Thấy đàn ong rì rào kể chuyện
Hoa lúa là bông trăng nhỏ
Bông trăng sáng thật là sáng
Thơm thật là thơm
Ngọt thật là ngọt
Anh nghĩ tới đêm trăng lễ hội
Ngực em sáng như trăng
Cho anh kéo em thêm lần nữa
Cho bố mẹ biết em là cô gái ngoan
Cho cả jào(1) biết em là cô gái quý
Ở với nhau ba ngày tròn lễ
Ở với nhau lấy vía cả đời
Ta nhận lời chúc từ đất từ trời
Sống dài như sông không bao giờ cạn
Sống một bước lên trời với nhau(2)
Người già dặn đeo hai nhẫn tròn trên một ngón tay(3)
Đeo khu chê(4) to thật to chạm hình xoắn ốc
Ở với nhau ba ngày cho biết
Con gà đã cào móng vào váy thì vía đã về(5)
Người Mông kéo vợ chỉ kéo người yêu thôi
Biết nhau thì ở cả đời
Biết nhau rồi nói chuyện buồng trong
Ta như đôi dê phải lòng
Cứ đi tìm buổi sáng.
---------
1. Đơn vị một làng, bản của người Mông.
2. Lời chúc trong đám cưới người Mông.
3. Trai, gái Mông có vợ, có chồng thường đeo hai nhẫn tròn trên một ngón tay.
4. Vòng cổ của cô gái Mông, vòng càng to chứng tỏ càng khỏe mạnh, chăm chỉ.
5. Thủ tục khi cô gái được “kéo” về nhà chàng trai.
Lúa non
Người Mông ở trên cao
Sương mù rào lối xuống
Chí(1) vào rừng chặt ống bương lớn
Làm cây nhị thổi mùa đông
Làm cây nhị thổi mùa hè
Làm cây nhị kéo về mùa nắng tan sương
Thế mà người ta vẫn bán lúa non
Vẫn bắt gà, làm bánh dày sắm mâm lễ lớn
Người Mông nói nhẹ ở đâu cũng nghe thấy
Cái kênhx(2) nói to ở đâu cũng nghe thấy
Sao đàn bà Mông nói mà không ai nghe?
Mùa này lúa còn non
Mùa này sương bắt đầu nhiều...
Nả(3) không nói gì
Tiếng nói của nả ở trong mắt thôi
Bao nhiêu mùa sương ở đầy mắt nả
Nả lặng lẽ lên đồi nhổ cây lá ngón
Đôi tay phồng rộp
Nả sợ có ngày em đi tìm...
Mùa cây lúa trổ bông
Mùa đòng đòng cúi xuống
Em lấy kèn lá thổi đêm
Em lấy kèn môi thổi ngày
Anh nghe thấy lòng này đợi em anh nhé!
--------
1. Bố.
2. Còn được gọi là khèn Mông.
3. Mẹ.
VNQD