. VŨ CÔNG CHIẾN
Kể lại chuyện này, xin nghiêng mình trước anh linh các đồng đội đã ngã xuống trước ngày toàn thắng. Các anh giờ đang yên nghỉ trong Nghĩa trang An Nhơn Tây - Củ Chi, trắng một góc nghĩa trang...
**************
Ngày 26/4/1975, nhận lệnh mở Chiến dịch Hồ Chí Minh, năm cánh quân cùng tiến vào Sài Gòn, sào huyệt cuối cùng của địch. Không nói rõ nhưng ai cũng hiểu đây là chiến dịch quyết chiến để đi đến toàn thắng.
Sư đoàn 320A trong đội hình Quân đoàn 3 nhận nhiệm vụ tiêu diệt căn cứ Đồng Dù. Đây là trận đánh quan trọng trên hướng tây bắc Sài Gòn. Trung đoàn 9 chúng tôi được giao nhiệm vụ tạo cửa mở trên hướng nam đánh vào căn cứ. Tiểu đoàn 2 làm chủ công mở cửa. Sẽ có 4 xe tăng T54 phối thuộc với tiểu đoàn. Trên một bãi đất bằng ven căn cứ Củ Chi, từ cán bộ trung đội trở lên được tập trung nghe lệnh. Trung đoàn trưởng Nguyễn Ấn trực tiếp cầm gậy chỉ sơ đồ căn cứ Đồng Dù được vẽ trên đất để giao nhiệm vụ. Đây là căn cứ rất lớn, rộng tới gần tám cây số vuông nhưng không có thời gian tổ chức trinh sát trước vì lúc này quân giải phóng đang ở thế áp đảo, tiến công với tinh thần “thần tốc, táo bạo”.
Suốt ngày 28, chúng tôi tập trung làm công tác chuẩn bị. Mỗi người viết tên, đơn vị và quê quán của mình vào một tờ giấy rồi cho vào túi nylon cất nơi túi áo ngực. Ai hi sinh hay bị thương cứ nằm lại, sẽ có du kích địa phương giải quyết, còn đơn vị cứ tiến. Quân ta đang đà chiến thắng, dọc miền Trung mỗi ngày giải phóng một tỉnh, tinh thần chiến đấu của bộ đội đang lên rất cao.
Minh họa: Bùi Quang Đức
Tầm chín giờ tối đơn vị xuất phát. Du kích Củ Chi và trinh sát dẫn đường. Ra khỏi nơi trú quân một đoạn bắt đầu là trảng trống. Đêm không trăng nhưng không gian sáng ửng lên nhờ những đèn đô thị và khu cư dân phía xa. Đường bằng, người sau bám người trước đi rất dễ. Vượt qua một cánh rừng cao su, chợt thấy bừng lên một vùng không gian rộng mênh mông. Căn cứ Đồng Dù hiện ra choáng ngợp ngay trước mắt. Ánh điện sáng dọc hàng rào trong căn cứ như những cột đèn đường. Ngay thẳng hướng chúng tôi có một cái chòi gác cao đến 15m có mắc đèn pha rọi sáng cả một không gian rộng, nhìn rõ cả những lớp hàng rào bao quanh. Cảm giác của tôi khi ấy trào dâng rất lạ. Cứ như đi đánh trận giả ấy.
Đại đội 5 bố trí áp sát hàng rào, làm nhiệm vụ mở cửa. Đại đội 6 chúng tôi triển khai phía sau, cách các lô cốt địch gần 300m. Đất thịt pha cát, đã qua vài cơn mưa đầu mùa nên rất mềm. Chỉ chừng nửa tiếng, mỗi chúng tôi đã đào xong công sự, thực chất chỉ là những cái hố cá nhân. Vì là bãi đất trống nên phía trước không được vun cao đất, chỉ đắp một quầng đất lùm lùm lên một chút làm vật che đỡ. Đào xong hầm vẫn còn rất sớm, chúng tôi thoải mái nằm dài ra trên đất ngửa mặt nhìn trời đêm…
Trời sáng dần. Đèn pha trên chòi cao vẫn sáng. Chúng tôi nhìn rõ một tên lính gác.
5 giờ sáng.
Một vài tiếng đề pa phía xa. Những quả đạn pháo xoèn xoẹt bay qua đầu chúng tôi. Trong căn cứ bừng lên những chớp sáng nhòa mắt cùng tiếng nổ rầm trời. Hỏa lực các loại của trung đoàn đã đồng loạt khai hỏa. Tôi nhìn rõ một trái đạn DKZ bắn trúng cái ống đèn pha khiến nó tắt ngóm. Phát DKZ thứ hai nện đúng cái chòi cao có tên lính gác, cả cái chòi vỡ tung ra. Lại nhìn rõ tên lính đổi gác đang tụt phía dưới buông tay nhào luôn xuống đất.
Từ khi tham gia chiến đấu chưa khi nào tôi thấy một màn uy hiếp hỏa lực của ta kinh khiếp như thế. Pháo cối của trung đoàn, sư đoàn, pháo tầm xa và hỏa tiễn H12 của mặt trận… cấp tập nện. Tôi nhoài người nhô cao hẳn khỏi mặt đất quan sát, lúc ấy thật hệt như xem phim vậy.
Sau chừng vài phút, tiếng 12,7mm phía trước bắt đầu pành pành rộ lên. Trời chưa sáng hẳn nên còn nhìn rõ các đường đạn vạch lên nhằng nhịt trong không gian. Tiếng pháo vừa ngớt, công binh xung phong. Hai lớp rào ngoài cùng đã được công binh trung đoàn cắt phá trong đêm, sau đó đặt mìn định hướng ở bốn lớp rào tiếp theo, có liên kết và nổ đồng thời khi có lệnh. Còn hai lớp rào trong cùng, chiến sĩ của Đại đội 5 đem bộc phá lên đánh.
Lúc này súng địch đủ các loại cũng bắt đầu bắn mạnh ra.
Vài chục phút trôi qua. Như các trận đánh cứ điểm thông thường thì cửa mở đã thông, pháo bắt đầu bắn chuyển làn vào trong, còn hỏa lực bộ binh tại chỗ thì bắn xối xả đợt hai để bộ đội xung phong. Thê đội 2 cũng nhổm lên để bám theo vượt qua đầu cầu đánh thọc vào tung thâm.
Vậy mà vẫn chưa thấy gì.
Pháo cấp trên bắn vào sâu bên trong thưa dần. Cứ điểm này quá lớn, mấy chục phút bắn pháo không đủ áp đảo. Ngay cả tiếng súng trên hướng cửa mở phía tây bắc của Trung đoàn 48 chúng tôi cũng chẳng nghe thấy. Hỏa lực tại chỗ của trung đoàn cũng đã nhạt dần. Tiếng 12,7mm thưa thớt kèm theo tiếng bộc phá nổ loãng toẹt trong không gian mênh mông. Âm thanh thống soái bây giờ chủ yếu là tiếng cối và M72 của địch đều đặn nã ra khu cửa mở, thi thoảng xen một tràng đại liên vãi đạn ra rèn rẹt.
Thời gian cứ trôi. Chúng tôi hiểu rằng Đại đội 5 chưa mở xong hàng rào, có thể do tổn thất lớn hoặc thiếu bộc phá. Theo kế hoạch, Đại đội 6 của tôi sẽ phải tiếp tục phá rào. Với hơn chục ống bộc phá trong tay, chắc chúng tôi cũng sẽ lâm cảnh như đơn vị bạn. Bộ binh đem bộc phá ống lên đánh hàng rào mà không có chi viện hỏa lực thật mạnh thì không khác gì những bia di động chậm.
Chừng 8 giờ sáng mới nghe tiếng xe tăng nổ phành phạch ở hướng khu rừng cao su sau lưng chúng tôi. Một chiếc, hai chiếc… rồi bốn chiếc xe tăng xuất hiện. Vượt qua phía trước mặt chúng tôi, cả 4 chiếc tăng T54 đã sắp hàng dọc thẳng hướng cửa mở. Nếu mọi sự tốt đẹp thì đúng như hiệp đồng, những chiếc xe tăng sẽ rồ máy, tăng tốc, vừa chạy vừa nã pháo và 12,7mm, còn chúng tôi cũng bật dậy bám sát, vượt qua mấy trăm mét rồi bung ra đánh cận chiến với bộ binh địch. Thế mà đến giờ chúng tôi vẫn không thấy có lệnh gì.
Tiến được thêm vài chục mét, nã được vài phát pháo thì cả 4 chiếc xe tăng bỗng lùi lại rồi xoay ngang chắn ngay trước mặt chúng tôi. Đang khi lúng túng, chiếc tăng đi đầu bị pháo địch bắn cháy. Một chiếc khác vừa xoay ngang chếch trước hầm tôi vài chục mét cũng trúng đạn pháo, đứt xích. Từ một chỗ nào đó dưới gầm xe, 4 người lính tăng lóp ngóp chui ra rồi lom khom chạy thẳng về hầm chúng tôi.
Tôi hỏi một người lính tăng: “Sao chưa vào mà các ông đã quay lui?” Người lính bảo: “Tử sĩ nằm ngổn ngang chật cửa mở thì vào sao được? Chẹt nát các ông à?”
Rồi mấy người lính tăng vừa khom người vừa chạy trở lại. Hai chiếc xe tăng kia cũng đã lùi chạy sâu vào khuất trong rừng cao su…
Thời gian trôi. Chẳng ai phổ biến tình hình, chẳng ai ra lệnh gì và chúng tôi vẫn ngồi trong hầm chờ đợi.
Chợt thấy súng nổ rộ lên phía bên kia rừng cao su. Toàn tiếng súng bộ binh. Nghe rõ tiếng B40, B41, M79 và xung lực AK. Uỳnh oàng chừng hai chục phút thì thấy lính ta ào ào xông ra, tiến về phía chúng tôi.
Té ra là lính Tiểu đoàn 1 Trung đoàn 9, là quân dự bị cho Tiểu đoàn 2. Đang ở phía sau, phát hiện thấy xe địch chạy rầm rầm, hóa ra có một đơn vị địch bị ta đánh mạnh phải rút chạy từ Trảng Bàng về, định hội quân với bọn trong căn cứ Đồng Dù, lính Tiểu đoàn 1 quay ngược lại thành đội hình phục kích, đánh luôn. Đang hoảng loạn tháo chạy, bị đánh vỗ mặt bất ngờ, cả đám quân địch tan ngay. Lính Tiểu đoàn thừa thắng vượt luôn qua rừng cao su chi viện cho chúng tôi.
Tình hình trở nên bất lợi cho ta. Địch điều một chiếc tăng M48 ra bít hướng cửa mở. Quan sát mãi chúng tôi cũng đã hiểu ra rằng cái căn cứ này được xây dựng rất bài bản. Bao quanh toàn bộ căn cứ phía trong hàng rào là một con đê đất cao chừng mét rưỡi. Trong con đê đó chúng xây lô cốt và các công sự. Bên trong đê đất có một con đường quai chạy sát cạnh. Ngoài các loại DKZ và cối từ công sự địch bắn ra, chiếc tăng M48 cũng như một lô cốt di động với pháo bắn thẳng rất mạnh. Tất cả các cụm hỏa lực chi viện tại chỗ của trung đoàn chúng tôi trên cửa mở phải thu súng tụt xuống hầm. Chỗ nào còn nhô lên hoặc lộ ra là bị pháo địch dầm nát. Lính hỏa lực của Trung đoàn 9 cũng hi sinh nhiều.
Chưa có trận đánh nào chúng tôi lâm vào cảnh bí rì như thế. Đến gần trưa trời bỗng đổ mưa rất to, nước tràn vào hầm rất nhanh, người ướt lẹp nhẹp. Rồi mưa lại đột ngột dừng, trời trong veo. Đất thịt pha cát nên thấm rất nhanh. Lại phải sửa lại hầm vì mưa đã làm đất cát trôi xuống rất nhiều.
Qua nửa ngày trời chúng tôi bị giam chân chết dí. Đánh đấm kiểu này chán thật. Rồi tiểu đoàn lệnh cho Đại đội 6 cử người bò lên cửa mở cứu thương binh Đại đội 5. Một trung đội bò lên, thoài loài trên mặt đất như những con thạch sùng. Địch quan sát thấy và chúng nổ súng mãnh liệt. Chưa lên tới cửa mở mà trung đội đã bị hi sinh quá nửa. Tiểu đoàn đành chấp nhận thu lệnh, để bộ đội nằm tại chỗ, chờ thời cơ. Lúc này chỉ trừ đại đội tôi còn chút hỏa lực cá nhân, còn các đơn vị khác trên cửa mở cũng hết cả đạn rồi mà không thể nào tiếp tế. Đại đội 7 thì nằm tít sau, nhưng chúng tôi còn nằm đây thì chúng nó cũng chưa thể lên được.
Mệt mỏi, nhất là về tinh thần. Người cứ nôn nao, bồn chồn. Không thấy no, cũng không thấy đói. Nhưng vẫn phải lấy cơm ra ăn. Trệu trạo nhai, cố nuốt. Tinh thần anh em trong trung đội đã có phần giảm rồi. Chỉ huy đại đội cũng lo. Chính trị viên cũng nằm dí một chỗ, chẳng thể bò qua lại mà động viên chiến sĩ.
Đầu giờ chiều, một khẩu đội DKZ82 còn sót lại trên cửa mở của trung đoàn đã dũng cảm bất ngờ bắn cháy chiếc xe tăng M48.
Đến khoảng 2 giờ rưỡi, phía con đường chạy ngang qua cổng chính căn cứ bỗng rộ lên tiếng xe tăng. Hóa ra theo kế hoạch của trên, trong lúc Sư 320A đánh Đồng Dù chưa dứt điểm, Sư 10 đã được lệnh cùng xe tăng thẳng đường cái tiến vào Sài Gòn, bỏ qua các vị trí của địch bên đường. Cả đoàn xe pháo của ta ầm ầm kéo qua ngay trước cổng căn cứ Đồng Dù đã đánh một đòn tâm lí mạnh.
Thấy địch trong căn cứ có dấu hiệu hoảng loạn nhốn nháo, tiểu đoàn chớp thời cơ lệnh cho bộ đội xung phong. Tôi lập tức dẫn trung đội vọt lên. Phía cứ điểm địch chỉ có một vài loạt đạn bắn thẳng yếu ớt rồi im bặt. Chúng tôi nhằm hướng cửa mở lao vào. Nửa phía trong cửa mở dài hơn trăm mét là cảnh tượng khó quên, xác bộ đội nằm la liệt trong đủ tư thế.
Tại khu vực bố trí hỏa lực của trung đoàn, cảnh tượng cũng gần như vậy. Sát bờ đất của căn cứ, tử sĩ nhiều hơn. Tôi nhận ra cả anh Khung, một trung đội trưởng cứng trong đại đội tôi vừa mới được điều qua C5 làm đại đội phó tháng trước, nằm ngửa người cạnh một hố pháo.
Cả một hàng rào bãi mạ cao 40cm có độ rộng tới 5m hầu như còn nguyên. Trong lòng hàng rào này thấy lô nhô dăm ba chiếc râu mìn. Tôi phải nhắc anh em đi theo đúng bước chân mình, rồi bước thấp bước cao như kiểu tiềm nhập vượt qua khu hàng rào. Bọn địch không bắn ra phát nào nữa. Lác đác trên mặt các công sự phía trong thấy có dù trắng phất lên. Khi chúng tôi vào gần thì dù trắng nhiều hơn. Chỉ còn toàn lính, chắc tụi sĩ quan đã chạy hết.
Chúng tôi vượt qua con đường vành đai tiến thẳng vào. Ngay trong căn cứ, địch cũng phân khu và ngăn cách nhau bằng những hàng rào kẽm gai đơn. Chúng tôi cứ theo hướng trung tâm tiến thẳng. Gặp rào phân khu, tôi cho dùng bộc phá ống đánh thông rồi vượt qua. Hầu như chúng tôi không còn phải chiến đấu. Các hỏa lực B40, B41 và M79 không bắn thêm được phát nào. Chỉ có AK thỉnh thoảng bắn thị uy vài loạt. Một đôi chỗ thấy cửa hầm sâu, gọi hàng vài tiếng không thấy gì, chúng tôi quăng thủ pháo vào rồi vượt qua nơi khác.
Vượt qua vài phân khu cỡ dăm trăm mét, chúng tôi hội quân được với lính Trung đoàn 48 từ phía tây bắc kéo lại. Chúng tôi cùng ngồi xuống nghe cấp trên phổ biến nhanh: Chuẩn tướng Lý Tòng Bá, Tư lệnh Sư 25 Việt Nam Cộng hòa bị du kích địa phương bắt sống hồi chiều khi đang cùng một số sĩ quan thân cận trốn ra ruộng khoai bên ngoài căn cứ Đồng Dù.
Tối đó đại đội tôi nghỉ quây lại cạnh một khu gia binh trong căn cứ Đồng Dù, chuẩn bị hôm sau tiến vào Sài Gòn.
V.C.C
VNQD