Kỉ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hà Lan bạn đọc Việt Nam có dịp tìm hiểu về đất nước hoa tulip qua một cuốn sách khá thú vị Vương quốc Hà Lan - Những từ khóa làm nên sự thành công và độc đáo. Thú vị bởi tác giả của nó là một người có nhiều trải nghiệm, am hiểu văn hóa Hà Lan cùng những góc nhìn độc đáo về đất nước này, bởi ông từng có những năm tháng gắn bó với Hà Lan trên vai trò Đại sứ Việt Nam.
Bức tranh về con người và đất nước Hà Lan
Vương quốc Hà Lan - Những từ khóa làm nên sự thành công và độc đáo chỉ là cuốn sách nhỏ nhưng nó giống như một bức tranh với nhiều mảnh ghép phản ảnh con người và cuộc sống muôn màu, muôn mặt của “đất nước hoa tulip”. Cuốn sách ghi lại những cảm nhận về những điều đáng quý của người dân Hà Lan mà tác giả- cựu Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan trải nghiệm trong thời gian làm việc ở nơi này. Các vấn đề được xếp theo thứ tự ABC, mỗi mục là một vấn đề, khái niệm hay thực tế cuộc sống… để minh họa cho những nét đặc sắc của Hà Lan.
Cuốn sách Vương quốc Hà Lan - Những từ khóa làm nên sự thành công và độc đáo do Nhà xuất bản Trẻ ấn hành.
Đúng như tên gọi Vương quốc Hà Lan - Những từ khóa làm nên sự thành công và độc đáo các mục trong cuốn sách được xếp theo thứ tự 20 chữ cái tiếng Anh như những từ khóa để mở vào một câu chuyện mà tác giả muốn kể: Adaptation (Thích ứng), Balance (Cân bằng), Circular Economy (Kinh tế tuần hoàn)... Đây là những từ khóa có tính chất gợi mở để tác giả nói về những cảm nhận, thông tin và kiến thức về việc Hà Lan đã làm nên những thành tựu khoa học, kĩ thuật cũng như những nét đặc trưng văn hóa, xã hội của "đất nước hoa tulip".
Chẳng hạn ở mục “B00K - SÁCH” tác giả viết: “Ở Hà Lan, hàng hóa, dịch vụ thường đắt đỏ hơn mặt bằng châu Âu. Tuy nhiên, có một thứ được ưu đãi đặc biệt: sách. Người Hà Lan yêu sách, văn hóa đọc có lịch sử lâu đời. Ngoài phố, người ta hay gặp các tủ sách mini của các gia đình được treo ngay trên tường, ngay lối đi trên vỉa hè hay trên cột vừa tầm nhìn, trông giống chuồng chim bồ câu, đựng khoảng trên dưới 30 cuốn. Gia đình đọc xong sách mà muốn chia sẻ thì để vào đó. Nhà nào chưa hay không có tủ sách mini cũng có thể bỏ sách đã đọc vào đó. Ai muốn cứ việc mang về đọc. Trả hay không cũng không quan trọng. Các thư viện siêu nhỏ kiểu này lúc nào cũng có sách”. Chỉ bằng một quan sát như vậy tác giả đã cung cấp cho bạn đọc một nét văn hóa Hà Lan gắn với việc đọc sách rất đời thường và cũng rất sâu sắc.
Thư viện mini miễn phí tại Hà Lan. Ảnh: Hình ảnh minh họa từ cuốn sách
Còn với từ khóa “BALANCE - CÂN BẰNG” tác giả kể câu chuyện về việc bảo tồn thiên nhiên trong không gian đô thị: “Không gian xanh của Hà Lan rất đặc trưng: rất ít thấy bàn tay chăm sóc, cắt tỉa. Cây cỏ, hoa mọc tự nhiên trong vườn, ven đường, dọc kênh, lụi tàn khi đông về và bừng xanh khi xuân sang. Họ cho rằng cần để vậy để tạo thành một hệ sinh thái an toàn cho chim muông, các loại sinh vật hoang dã không sợ hãi, bỏ chạy vì đô thị hóa. Đây cũng là một cách tạo ra sự cân bằng trong thiên nhiên, giữa con người - thực vật - động vật”. Ví dụ về sự cân bằng ấy đã gợi nhiều suy nghĩ về triết lí sống, quan niệm về những giá trị bền vững của người Hà Lan để chúng ta nhìn lại con đường phát triển của đất nước và nhân mình.
Đoàn diễu hành trên bộ tại một lễ hội hoa ở Hà Lan. Ảnh: Ảnh minh họa từ cuốn sách.
Ông Cees van Baar, Đại sứ Vương quốc Hà Lan tại Việt Nam đã có lời giới thiệu về cuốn sách một cách trân trọng: “Làm thế nào để hiểu rõ hơn về đất nước của chính bạn? Hãy để một người nước ngoài kể cho bạn câu chuyện về những cuộc gặp gỡ, về những gì người đó đọc được trên báo chí, về những trải nghiệm và đặc biệt những gì trên đất nước của bạn làm người đó ngạc nhiên. Đó chính là những gì người đồng cấp đáng kính của tôi, ông Phạm Việt Anh, cựu đại sứ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại Vương quốc Hà Lan đã làm”.
Ông Cees van Baar, Đại sứ Vương quốc Hà Lan tại Việt Nam phát biểu tại lễ ra mắt cuốn sách tại Hà Nội. Ảnh: Minh Thu
Ông Cees van Baar cũng nhấn mạnh, đối với độc giả người Việt, cuốn sách sẽ là lời giới thiệu về Hà Lan - đất nước có mối quan hệ hơn 400 năm với Việt Nam. Bởi vậy, Vương quốc Hà Lan - Những từ khóa làm nên sự thành công và độc đáo là cuốn sách thiết thực và có nhiều thông tin hữu ích cho những ai có dự định du học, định cư, hợp tác làm ăn… tại Vương quốc Hà Lan, rất khác biệt với những sách hướng dẫn du lịch chung chung. Những so sánh về các tương đồng về địa lí, điều kiện tự nhiên và cách vượt qua những giới hạn của Hà Lan trong liên tưởng, đối sánh với Việt Nam cũng sẽ khiến bạn đọc dễ tiếp cận hơn những câu chuyện về một đất nước có thể mới nhập môn tìm hiểu nhưng sẽ không hề xa lạ.
Cách mảnh đất thấp khó nhọc trở thành một quốc gia thịnh vượng
Ông Phạm Việt Anh mở đầu cuốn sách bằng một trích dẫn khá cuốn hút: “Chúa tạo ra thế giới, còn người Hà Lan tạo ra đất nước Hà Lan”. Câu nói này không rõ của ai, có từ bao giờ, nhưng hay được nhắc tới khi nói về Hà Lan. Nó ẩn chứa những điều kì diệu tạo nên một đất nước, một dân tộc, một nền văn hóa.
Tác giả cuốn sách thừa nhận: “Với tôi, Hà Lan luôn thôi thúc khám phá, không phải vì sự bí hiểm hay những góc khuất thú vị. Ngược lại, tất cả đã bày ra trước mắt, càng quan sát kĩ, càng tìm hiểu sâu thì càng khám phá ra những điều thú vị, không chỉ để thỏa mãn nhu cầu “biết”, mà còn đem lại sự gợi mở và khát vọng học tập. Càng tìm hiểu kĩ, liên kết các sự việc càng thấy rõ sự sâu sắc, toàn diện, trí thông minh, sắc sảo, tính thực tế trong cách nghĩ, cách làm của người Hà Lan thật đáng khâm phục và cần học tập. Toàn bộ những nỗ lực, kiến thức, kinh nghiệm của người Hà Lan được đúc kết qua nhiều thế kỷ, truyền qua nhiều thế hệ chỉ phục vụ một mục tiêu duy nhất là thích nghi, tồn tại trước thiên nhiên hà khắc, những biến cố lịch sử để vươn xa, vươn cao bằng con đường riêng của mình”.
Tác giả Phạm Việt Anh và ông Daniel Coenraad Stork, Tổng lãnh sự Hà Lan tại TP. Hồ Chí Minh, trên kênh đào tại Amsterdam. Ảnh:
Toàn bộ diện tích Hà Lan thấp hơn mực nước biển, nơi thấp nhất dưới mực nước biển đến gần 7 mét, 2/3 diện tích đất nước thuộc diện dễ ngập lụt. Bởi thế, hệ thống đê biển của Hà Lan nổi tiếng thế giới. Hàng thế kỉ tìm kiếm sự cân bằng, khiến việc này đã trở thành triết lí sống của người Hà Lan. “Nước sông phải thông ra biển. Đất thấp hơn sông thì tìm cách tát nước ra sông chứ không sống chung với nước. Việc tìm kiếm sự cân bằng là việc hàng ngày. Sự cân bằng không còn theo nghĩa đen, mà là sự cân bằng trong cuộc sống hàng ngày thuận theo nghịch cảnh. Sức người không thắng nước thì mượn sức gió để bơm nước thường xuyên, dùng lực thiên nhiên cân bằng lại với thiên nhiên”. Cách để Hà Lan vượt qua nghịch cảnh là như vậy.
Bởi thế, đất nước Hà Lan hiện lên qua cuốn sách thật mới mẻ với rất nhiều câu chuyện từ thực tế cuộc sống. Mảnh đất thấp khó nhọc Hà Lan - Netherlands đã sinh ra những nhà bác học vĩ đại, những phát minh khoa học (kính hiển vi, kính viễn vọng, sơn dầu và toan), những danh họa tài ba như Rembrandt van Rijn hay Vincent van Gogh… Dân tộc này cũng sản sinh những thế hệ doanh nhân chinh phục thị trường thế giới từ thế kỉ XVI, tạo ra thị trường chứng khoán, công ti cổ phần. Người Hà Lan cũng tạo ra những bước ngoặt trong công nghệ số với những phát minh vĩ đại về băng từ, CD, VCD, wifi, chíp bán dẫn siêu việt…
Từ những quan sát, trải nghiệm thực tế tác giả xâu chuỗi lại với mong muốn giúp bạn đọc cảm nhận rõ hơn cách tư duy, ý chí và những nỗ lực không ngưng nghỉ của những con người đã biết chung lưng đấu cật, tát nước ra sông tìm đất sống và đưa Hà Lan trở thành một quốc gia thịnh vượng.
Dãy nhà nổi dọc kênh và phố - sự cân bằng ngay giữa thiên nhiên. Ảnh: Ảnh minh họa từ cuốn sách.
Thị trưởng thành phố La Haye Jan van Zanen cũng là Chủ tịch Liên minh các Thành phố và Chính quyền địa phương (United Cities and Local governments) tại Hà Lan thì chia sẻ về cuốn sách: “Trong những chuyến công tác, tôi đã trực tiếp cảm nhận được tầm quan trọng của việc hiểu biết về văn hoá và phong tục, tập quán của một đất nước. Bạn khó có thể tìm thấy những điều này trong những hướng dẫn du lịch phổ biến, vốn thường tập trung vào các địa điểm thu hút khách du lịch và các thông tin cần thiết cho du khách. Để thật sự hiểu một đất nước và con người ở đó là một vấn đề hoàn toàn khác. Với tôi, ngài Phạm Việt Anh không chỉ là người quan tâm đến vấn đề này, mà còn có một cái nhìn đầy cởi mở và chân thật đối với đất nước và con người Hà Lan”.
Ông Phạm Việt Anh sinh năm 1963 tại Hà Nội,. Ông học Đại học Tổng hợp Hà Nội cũ, tốt nghiệp ngành Tiếng Pháp, Khoa Ngữ Văn nước ngoài năm 1985 và ngành Lịch sử năm 1994; ông cũng tốt nghiệp Trường Hành chính công quốc tế tại Cộng hòa Pháp năm 1996. Làm việc trong ngành ngoại giao, từng giữ nhiều vị trí khác nhau, ông giữ vị trí Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan từ năm 2020 đến năm 2023.
THIỆN NGUYỄN
VNQD