Đoàn công tác của chúng tôi cập cảng đảo Trần khi trời đã nhá nhem tối. Tất cả lên xe về Trạm ra đa 480. Đây sẽ là nơi chúng tôi dừng chân nghỉ lại đêm nay. Chúng tôi sẽ có một ngày lưu lại hòn đảo cực Bắc này đón một cái tết sớm cùng bộ đội và nhân dân trên đảo.
Khi chiếc xe 16 chỗ của Đồn Biên phòng đảo Trần từ cầu cảng vượt con đường xuyên đảo đưa chúng tôi đến sân Trạm 485 thì trời đã tối hẳn, dù thế, anh em trong trạm vẫn tập trung tại sân trạm chờ đón đoàn. Mọi người nhanh chóng vào hội trường làm việc theo chương trình đã định. Chuẩn Đô đốc, Tư lệnh Vùng 1 Hải quân Nguyễn Viết Khánh rút ngắn các thủ tục chào hỏi, báo cáo sao cho ngắn gọn nhất. Trạm trưởng Trạm ra đa 480, Thiếu tá Vũ Quang Luân báo cáo nhanh về tình hình trực sẵn sàng chiến đấu trong dịp tết Quý Mão. Theo đó, Trạm đã tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện các chỉ thị sẵn sàng chiến đấu trong dịp tết nguyên đán Quý Mão của Tư lệnh Vùng, Tư lệnh Quân chủng về việc tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới cũng như nhiệm vụ trực tết. Quán triệt tinh thần giữ gìn kỉ luật, Trạm đã làm công tác tư tưởng, xây dựng tâm lí cho bộ đội, nhất là các chiến sĩ trẻ, yên tâm công tác, coi đảo là nhà, anh em đồng đội là anh em ruột thịt để đón một cái tết sum vầy, đoàn kết, kỉ luật và luôn đảm bảo sẵn sàng chiến đấu, phối hợp cùng các lực lượng đóng quân trên đảo thực hiện nhiệm vụ.
Chuẩn Đô đốc, Tư lệnh Vùng 1 Hải quân Nguyễn Viết Khánh trao quà tết cho bộ đội Trạm 480 đóng quân trên đảo Trần. Ảnh: Tuấn Trần
Không khí đón tết tại Trạm 480 đã rộn rã, ngoài hiên, những chậu cúc vàng đã điểm những bông hoa mùa xuân, trong phòng đón xuân, mâm ngũ quả và mai đào đã khoe sắc. Giữa khoảng sân trước nhà chỉ huy Trạm, một đống củi to đã được dựng sẵn, vì theo kế hoạch, tối nay sẽ có một buổi giao lưu lửa trại. Sau bữa cơm tối, khi tiếng loa mời các vị khách có mặt giao lưu văn nghệ của Thượng uý Hà Văn Linh, Trợ lí quần chúng Lữ đoàn 170, Vùng 1 Hải quân vang lên rộn ràng thúc giục, chúng tôi có mặt thì bộ đội và nhân dân trên đảo đã có mặt đông đủ. Đại diện các đơn vị như Tiểu đoàn bảo vệ đảo, Trạm hải đăng Đảo Trần, Đồn Biên phòng Đảo Trần, Tiểu đoàn công binh 881… cùng nhau quây quần quanh khoảng sân rộng. Ngọn lửa được thắp lên sau một số tiết mục văn nghệ. Ánh lửa thắp sáng những ánh mắt hân hoan trong đêm cuối năm lặng gió.
Đêm lửa trại trên đảo Trần với sự tham gia của Thượng toạ Thích Thanh Lịch. Ảnh: NXT
Thật cảm động và đôi chút bất ngờ khi tham gia đêm lửa trại có một vị khách khoác áo nâu sòng. Ông là Hoà thượng Thích Thanh Lịch, Phó trưởng ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, cũng là người phụ trách xây dựng chùa Đảo Trần. Hoà cùng bộ đội và nhân dân, nhà sư đã cùng kết nối vòng tay kết đoàn thân ái quanh ngọn lửa hồng.
Đêm lửa trại nối vòng tay lớn trên đảo Trần. Ảnh: Nam Trần
Hân hoan nhất trong đêm lửa trại là các chiến sĩ. Binh nhất Nguyễn Văn Triều là một trong những quân nhân vừa từ đất liền ra đảo nhận nhiệm vụ buổi sáng nay. Khuôn mặt rạng ngời của tuổi đôi mươi, Triều và lứa chiến sĩ mới nhanh chóng hoà vào không khí trẻ trung, vui tươi của đêm giao lưu văn nghệ. Sinh năm 2003, chàng trai quê Hải Hậu, Nam Định là người đầu tiên trong dòng họ nhập ngũ và trở thành bộ đội vào tháng 2 năm 2022. Hiện Triều là chiến sĩ tại Tiểu đoàn 881, Lữ 131 công binh Hải quân. Triều tâm sự, khi nhận nhiệm vụ ra đảo anh có chút bất ngờ xen lẫn hồi hộp. Không ngại khó khăn gian khổ Triều đã hình dung cuộc sống nơi đảo xa ắt có nhiều thiếu thốn, thế nhưng, khi đặt chân lên đảo Trần, Nguyễn Văn Triều có đôi chút ngỡ ngàng khi chỉ ngày đầu tiên đến đảo đã được tham gia buổi giao lưu lửa trại, anh nói rằng không ngờ ở đảo lại có một đêm văn nghệ sôi động đến vậy.
Trong những điệu nhảy quanh ánh lửa bập bùng tôi nhận ra Thượng uý CN Đỗ Văn Chanh, người ngồi gần mình trong bữa cơm tối và đã trò chuyện cùng. Chanh cũng là một trong những nam ca sĩ “cây nhà lá vườn” của Trạm 480 trong các tiết mục đồng ca một số bài hát truyền thống của bộ đội hải quân lúc bắt đầu đêm lửa trại. Xong “nhiệm vụ chính trị” bây giờ thì Chanh đang vui tự do, nhảy theo nhạc một cách ngẫu hứng. Nhận ra tôi đang giơ điện thoại chụp ảnh, anh nháy mắt cười giải thích, “chả mấy khi được vui, cho em nhảy với mọi người tí anh ạ”. Xung quanh Chanh là các cô giáo dạy học tại điểm trường liên cấp Đảo Trần và các em nhỏ trong số các hộ gia đình sinh sống tại khu dân cư trên đảo. Gương mặt ai nấy bắt ánh lửa trở nên ngời sáng và nồng ấm. Cái se lạnh của biển như được xua tan, chỉ còn sự kết nối thân tình. Chanh đã từng 4 lần ra công tác tại Quần đảo Trường Sa, mỗi lần là một đảo khác, đến giờ mới về “neo đậu” tại đảo Trần, còn vợ con anh vẫn ở quê Kinh Môn, Hải Dương. Những cái tết xa nhà đã trở nên quen thuộc với những người lính đảo như Chanh.
Thượng uý Đỗ Văn Chanh trong phút ngẫu hứng. Ảnh: NXT
Những người lính đã có tuổi trong đoàn công tác với mấy chục năm gắn bó với biển đảo cũng hoà cùng các trò chơi, điệu nhảy tập thể giữa biển khơi. Những mái đầu điểm bạc cùng những mái đầu xanh cùng hoà nhịp trong lời ca tiếng hát. Đại tá Lê Tiến Hậu, Phó Tham mưu trưởng Vùng 1; Đại tá Vũ Công Hoà, Phó Chủ nhiệm Chính trị Vùng 1; Đại tá Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng phòng Hậu cần Vùng 1 trong thành phần đoàn công tác của Bộ Tư lệnh Vùng 1 Hải quân cũng hoà mình cùng cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên đảo bên ánh lửa bập bùng. Nhìn các anh như trẻ lại những năm tháng thanh xuân đầu đời quân ngũ.
Trong ánh lửa hồng, sau màn chúc mừng sinh nhật những người có ngày sinh trong tháng 1, không khí đã đôi chút lắng lại. Khi những thanh củi đã hoá thân thành than hồng đượm, những bắp ngô được xiên que nướng toả mùi thơm gần gũi và thân thuộc. Tôi đứng hỏi chuyện Nguyễn Văn Triều. Khác với vẻ tinh nghịch còn đôi nét trẻ con khi tham gia các màn múa hát, trò chơi tập thể, Triều tỏ ra chín chắn và sâu sắc. Anh tâm sự, đặc thù của bộ đội công binh là lao động nặng nhọc, vất vả, dù máy móc trang bị đã hiện đại và đầy đủ hơn xưa nhưng có những phần việc không thể thay thế con người. Triều bảo, “em tự hào khi được là một người lính công binh hải quân”. Nhìn vào ánh mắt của chàng trai tròn hai mươi tuổi, tôi tin đó là những lời nói chân thành.
Binh nhất Nguyễn Văn Triều (phải) cùng đồng đội tham gia đêm văn nghệ lửa trại trong ngày đầu tiên đặt chân lên đảo. Ảnh: NXT
Sáng hôm sau, chúng tôi cùng Chuẩn Đô đốc, Tư lệnh Vùng 1 Hải quân Nguyễn Viết Khánh đến thăm và chúc tết các đơn vị trên đảo, sau đó lên thăm ngôi chùa đang được xây dựng ở địa điểm không thể đẹp hơn tại đảo Trần. Ngôi chùa được khởi công xây dựng cuối năm 2022 có tên Trúc Lâm, được thiết kế theo lối kiến trúc truyền thống mang nét văn hóa Bắc bộ, sử dụng kết cấu bằng gỗ lim, lợp ngói mũi hài truyền thống, hoa văn hoạ tiết trang trí mô phỏng nét văn hoá thời Lý - Trần. Thượng toạ Thích Thanh Lịch là trụ trì, đồng thời cũng là Trưởng Ban quản lí dự án chùa Trúc Lâm đảo Trần, kêu gọi xây dựng chùa từ nguồn xã hội hoá. Thượng toạ giới thiệu, chùa được quy hoạch trên diện tích 4 héc ta, chia ra thành các phân khu Tam bảo điện thờ Phật, Tổ đường thờ Trúc Lâm Tam Tổ được xây dựng trên cao, dưới chân núi là đền thờ Anh hùng Dân tộc Trần Hưng Đạo và các bộ tướng thời Trần, cùng với đó là nhà Tăng, nhà khách... Từng viên gạch lát nền, từng viên ngói lợp mái ở chùa đều được đặt riêng, có in hình Quốc hiệu Việt Nam. Trước vịnh nước xanh ngắt nhìn ra Vịnh Bắc Bộ sẽ là nơi dự kiến dựng bức tượng Hưng Đạo đại vương. Một vùng biển bao la của đất nước sẽ ôm trọn trong tầm mắt của ngài.
Thượng toạ Thích Thanh Lịch giới thiệu về khu vực sẽ đặt tượng Trần Hưng Đạo tại đảo Trần. Ảnh: NXT
Ba năm trước, tôi từng có mặt tại đảo Trần. Khi ấy đảo còn chưa có điện lưới kéo ở đất liền ra, dù rằng đã có chương trình đưa các hộ dân ra sinh sống. Đến nay, với sự quan tâm đặc biệt của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Quảng Ninh dành cho vùng biển đảo Đông Bắc, đảo Trần (thuộc xã đảo Thanh Lân của huyện đảo Cô Tô) đã được thắp sáng. Các công trình giao thông, công trình dân sinh, công trình tâm linh trên đảo được củng cố và mở rộng, xây mới, đem đến một sức sống mới cho hòn đảo xa xôi nơi cực Bắc trên biển Đông Bắc. Tôi đã cảm nhận thấy ở đây một sức vóc Việt Nam, một dáng hình văn hiến của Tổ quốc.
Từng viên ngói mang dáng hình Tổ quốc. Ảnh: NXT
Mùa xuân đến, núi non biển trời Đông Bắc như khoác lên mình chiếc áo mới của những sắc màu. Và ở nơi góc biển chân trời xa xôi ấy, đảo Trần vẫn vững vàng nơi đầu sóng, đón những luồng gió xuân mang hi vọng về một năm mưa gió thuận hoà, sóng yên biển lặng, lòng người an yên. Các chiến sĩ trẻ trong đêm giao lưu lửa trại, ngày mai có những người sẽ rời đảo về đất liền xuất ngũ, có những người từ đất liền mới ra và ở lại với đảo. Tối qua, đêm lửa trại đã như một chớp lửa lấp lánh ghi một nét đẹp vào kí ức của những người lính các thế hệ. Bây giờ thì họ đã mỗi người mỗi việc theo chức trách, nhiệm vụ trong không khí khẩn trương của những ngày áp tết.
Cầu cảng dọc âu tầu đảo Trần ngày áp tết. Ảnh: NXT
Con tàu 285 của Hải đội 113, Lữ đoàn 170 Hải quân đưa chúng tôi rời cầu cảng đảo Trần trở về đất liền. Ba hồi còi kéo lên chào đảo. Những người lính hải quân đứng nghiêm trang hướng về đảo nhỏ đồng loạt giơ tay chào như một nghi lễ. Trên điểm cao nhất của đảo Trần, và trên những con tàu của hải quân, biên phòng, cảnh sát biển Việt Nam, cờ Tổ quốc phấp phới bay trong gió như những chỉ dấu của mùa xuân nơi vùng biển Đông Bắc.
THÀNH SA
VNQD