Kể về hành trình nói lên sự thật của hai nhà khoa học thiên văn do Leonardo DiCaprio và Jennifer Lawrence thủ vai, trong việc cảnh báo một ngôi sao chổi khổng lồ đang lao thẳng vào Trái đất trong khoảng 6 tháng tới; đạo diễn Adam Mckay đã đảo ngược tình thế, vừa châm biếm, giễu nhại; nhưng cũng đầy hiện thực và sâu cay về một nước Mĩ đầy chia rẽ của ngày hiện tại. Bị nhân đánh giá Cà chua thối trên trang phê bình phim Rotten Tomatoes, nhưng thông điệp mà Don’t look up chuyển tải lại nhận được sự quan tâm đáng kể. Nó đã nhận được gần 150 triệu giờ xem trên Netflix chỉ sau một tuần phát hành.
Dàn diễn viên của Don't Look Up.
Quy tụ những cái tên mà thoạt nghe đã bảo chứng cho sự thành công, Don’t look up là bữa tiệc mãn nhãn với dàn sao hạng A mà mọi đạo diễn có lẽ đều ao ước cho phim của mình. Từ huyền thoại Meryl Streep cho đến lớp kế cận như Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Cate Blanchett… và cả lứa nghệ sĩ mà gen Z mến mộ như Timothée Chalamet và Ariana Grande. Bộ phim của đạo diễn Adam Mckay có thể không mang đến danh tiếng cho các diễn viên tham gia, nhưng thông điệp mà nó để lại là cực kì sâu sắc.
BỐI CẢNH HẬU TẬN THẾ
Vẫn trung thành với hướng đi làm phim dark comedy (hài kịch đen), đạo diễn Adam Mckay một lần nữa mang đến những ẩn ý đằng sau nụ cười. Khái niệm phim hậu tận thế có thể là thế nào với công chúng? Liệu rằng phải đầy kĩ xảo như siêu phẩm 2012 hay nhiều tranh đấu như Snowpiercer? Có thể nói Don’t look up đã tạo ra một chuẩn mực mới khiến cho người xem phải suy nghĩ về trách nhiệm của mình, đầy thực tế và cũng rõ ràng.
Kể về hành trình nói lên sự thật của hai nhà khoa học thiên văn do Leonardo DiCaprio và Jennifer Lawrence thủ vai, trong việc cảnh báo một ngôi sao chổi khổng lồ đang lao thẳng vào Trái đất trong khoảng 6 tháng tới; đạo diễn Adam Mckay đã đảo ngược tình thế, vừa châm biếm, giễu nhại; nhưng cũng đầy hiện thực và sâu cay về một nước Mĩ đầy chia rẽ của ngày hiện tại.
Giả định lật ngược kết quả cuộc bầu cử 2016 để nước Mĩ có nữ tổng thống đầu tiên, huyền thoại Meryl Streep sánh vai Janie Orlean đương vật lộn trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kì. Khi hay tin sắp có một thảm họa tiệt diệt, bà chỉ bình chân như vại, tại văn phòng tổng thống vẫn tổ chức tiệc sinh nhật bình thường và việc cần làm theo chỉ đạo chỉ là “ngồi yên và đánh giá”. Điều này có phần tương đồng với “người đàn ông tóc vàng” khi đứng trước “dịch cúm Trung Quốc” mà chỉ coi đó là không đáng lo, để rồi nước Mĩ sau đó chìm trong cơn khủng hoảng y tế.
Khi những bê bối cá nhân loang ra, để cứu vớt tỉ lệ tín nhiệm xuống thấp kỉ lục, bà ta quyết định thực hiện kế hoạch giải cứu Trái đất với mục đích duy nhất là giữ lại chiếc ghế tổng thống. Đáng nói, hành động của vị nữ tổng thống giả tưởng này không hề xa lạ, khi trong lịch sử cũng có một sứ mệnh tương tự - hành động chiếm lại bán đảo Falkland của Anh từ tay Argentina của “bà đầm thép” Margaret Thatcher.
Cùng với NASA, họ quyết định làm lệch quỹ đạo sao chổi, thế nhưng bất ngờ thay một vị tỉ phú xuất hiện (lại là một thương nhân nữa!?), và cũng là người gây quỹ vận động tranh cử lớn nhất cho Orlean, đề bạt một kế hoạch khác, nhằm khai thác nguồn khoáng sản từ ngôi sao chổi này cho các linh kiện điện tử đang dần cạn kiệt. Với một kế hoạch có phần không tưởng và lấy tiền bạc làm hướng đi chính mà bỏ qua những tính toán logic và hợp khoa học, liệu dự án sẽ thành công hay thất bại? Và rằng có “siêu anh hùng” hay một “phép lạ” nào đó ở sau cuối như siêu vũ trụ của Marvel không?
THÔNG ĐIỆP ĐẰNG SAU NỤ CƯỜI
Don’t look up có thể thấy là sự châm biếm một cách sâu cay nước Mĩ trong thời đại chia rẽ. Nếu cuộc bầu cử hai năm trước cho thấy một sự chia đôi sâu sắc giữa hai Đảng phái, thì bộ phim này cũng cho thấy điều đó, giữa một bên “Nhìn lên” sao chổi - nhận thức nguy cơ, và một bên “Không nhìn lên” - tận hưởng nguồn lợi khoáng sản mà có thể là rất giàu có, để ai cũng có nhà riêng để ở, ai cũng là một “tiểu tỉ phú” sống cảnh xa hoa. Sự kình chống của hai nhóm người cuối cùng cũng bị dập tắt bởi những người có tiền và thừa quyền lực.
Đạo diễn Adam Mckay cho thấy sự trung dung của mình và không gài cắm bất cứ ý chí cá nhân nào vào đây. Màu áo của nữ tổng thống luôn được luân chuyển hai màu giữa đỏ và lam - hai màu đại diện cho hai Đảng đối lập của nước Mĩ, và dường như họ cùng nhau “thông đồng” cho quyết định có phần điên loạn của nữ tổng thống.
Huyền thoại Meryl Streep có màn thể hiện gây cười trong phim.
Sự tiếm quyền và kiểm soát của truyền thông cũng được khắc họa rõ ràng trong đây. Trước thông tin Trái đất có thể tuyệt diệt, họ thay vì quan tâm đến tính mạng của bản thân mình, thì ngược lại, lại quan tâm hơn đến vụ chia tay của các nghệ sĩ tai tiếng. Khi nhân vật Dibiasky nổi đóa vì chương trình mà cô tham gia không coi điều đó quan trọng, những meme (hình chế) biểu cảm của cô xuất hiện khắp mạng xã hội, như một nhân vật phản diện và nói những điều không tưởng.
Có một chi tiết rất đáng lưu tâm trong hành động đầu phim khi vị Tướng lĩnh quân đội thu tiền của những thành viên trong nhóm thiên văn tại Nhà trắng về bữa trưa mà đáng nhẽ ra miễn phí. Nhân vật Dibiasky đã không ngừng tự hỏi động cơ của hành động này, để cuối cùng cô cũng hiểu rằng khi ai đó có quyền lực, họ sẽ bám víu và vin vào đó để thu được nhiều thứ nhất có thể, dẫu chỉ là một - hai dollar và không đáng gì.
*
Là tác phẩm gây phân cực nhất của mùa Oscar 2022, khi là bộ phim duy nhất sở hữu đánh giá Cà chua thối trên trang phê bình phim Rotten Tomatoes. Thế nhưng, chỉ trong tuần đầu phát hành, nó đã trở thành bộ phim có tổng số giờ xem cao nhất, gần 150 triệu giờ trên Netflix. Dù không có những khoảnh khắc đáng nhớ cho các diễn viên phô trương tài năng diễn xuất, hay sở hữu được tượng vàng Oscar; thế nhưng nó lại truyền đến được một thông điệp vô cùng mới mẻ và nhiều cảm hứng mà bất cứ bộ phim hậu tận thế nào trước đây cũng thèm muốn.
NGÔ MINH
VNQD