Một bức thư ngỏ có chữ kí của hơn 50 tác giả gồm Zadie Smith, Ali Smith và Katherine Rundell kêu gọi thay đổi nhà tài trợ Baillie Gifford vì kinh doanh nguyên liệu hóa thạch.
Theo đó nhà tài trợ chính cho lễ hội văn học Edinburgh dự kiến khai mạc vào ngày 12 tháng 8 tại Anh là công ti đầu tư Baillie Gifford. Dựa trên tính toán của hãng truyền thông The Ferret, công ti này đã đầu tư tới 5 tỉ bảng Anh vào các tập đoàn thu lợi từ nhiên liệu hóa thạch. Do đó một bức thư ngỏ đã được gửi đến chủ tịch sự kiện, cáo buộc nhà tài trợ đã “kiếm một nguồn lợi nhuận khổng lồ từ thảm họa toàn cầu, và các tổ chức văn hóa như lễ hội sách Edinburgh nên có phản ứng trước những việc làm nguy hại này”.
Bức thư cũng đã được kí bởi nhà báo kiêm tác giả Gary Younge và tiểu thuyết gia Jessie Burton, yêu cầu Baillie Gifford ngừng đầu tư vào các công ti nhiên liệu hóa thạch. Nếu họ không làm như vậy, tập thể tác giả sẽ kêu gọi tìm nhà tài trợ thay thế cho năm sau. Điều này xảy ra sau khi nhà hoạt động khí hậu Greta Thunberg rút khỏi sự xuất hiện theo lịch trình riêng vào đầu tháng này với các cáo buộc tương tự.
Trong một tuyên bố được đưa ra, Thunberg cho biết: “Là một nhà hoạt động khí hậu, tôi không thể tham dự một sự kiện được nhận tài trợ từ Baillie Gifford, nơi đã đầu tư rất nhiều vào ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch. Nỗ lực ‘tẩy trắng’ của công ti trên, bao gồm tài trợ cho các sự kiện văn hóa, cho phép họ nhận được sự khuyến khích để tiếp tục các hoạt động tàn phá môi trường của mình. Tôi không thể và không muốn được liên kết với các sự kiện chấp nhận loại tài trợ này.”
Zadie Smith, Ali Smith và Katherine Rundell kêu gọi thay đổi nhà tài trợ.
Theo đó Baillie Gifford là một đối tác đầu tư độc lập có trụ sở tại Edinburgh được thành lập vào năm 1908. Công ti hỗ trợ một số sáng kiến trong thế giới văn học, bao gồm tài trợ cho một số lễ hội sách lớn nhất của Vương quốc Anh, bao gồm Hay, Cheltenham cũng như Edinburgh. Nó cũng tài trợ cho giải thưởng phi hư cấu uy tín nhất của Vương quốc Anh, giải thưởng Baillie Gifford.
Tác giả Yara Rodrigues Fowler, người được vinh danh là một trong những tiểu thuyết gia trẻ người Anh xuất sắc nhất của Granta vào tháng 4, nói rằng “giữa tình trạng biến đổi khí hậu, Baillie Gifford hiện đang đầu tư gần 5 tỉ bảng Anh vào nguyên nhân của cuộc khủng hoảng môi trường. Lễ hội sách quốc tế Edinburgh cho phép họ tài trợ cho các sự kiện văn hóa, từ đó mang lại danh tiếng xã hội để tiếp tục phá hủy ngôi nhà duy nhất của chúng ta,” cô nói thêm. “Hội sách phải áp dụng chính sách tài trợ có đạo đức và bác bỏ Baillie Gifford làm nhà tài trợ vào năm tới nếu họ không chấm dứt những khoản đầu tư chết người này.”
Guy Gunaratne, tác giả của cuốn Mister, Mister, cũng đã lặp lại những lo ngại này. Ông nói: “Trong những năm gần đây, lễ hội đã đi một chặng đường dài trong việc tạo ra điều kiện cho các cuộc trò chuyện về khí hậu và công lí môi trường, với sự góp mặt của một số tác giả nổi bật nhất hiện đang viết về vấn đề này. Để những cuộc trò chuyện có sức tác động, ta cần phải có thông điệp rõ ràng gửi tới các nhà tài trợ.”
Greta Thunberg dự kiến sẽ thảo luận tại lễ hội sách Edinburgh nhưng đã hủy bỏ phút cuối vì nhà tài trợ.
Đáp lại bức thư, Nick Barley, giám đốc lễ hội, đã cảm ơn các tác giả về bức thư này. “Chúng tôi thừa nhận những sự lo ngại về tác động tàn phá của việc khai thác nhiên liệu hóa thạch đối với khí hậu. Với tư cách cá nhân và tổ chức từ thiện, chúng tôi hoàn toàn đồng ý. Vì những lí do này, chúng tôi sẽ suy nghĩ thêm về thông điệp này một cách cẩn thận.”
Ông cũng nói thêm: “Chúng tôi hi vọng có thêm thời gian để xem về vấn đề này. Giống như tất cả các tổ chức nghệ thuật ở Vương quốc Anh, chúng tôi sẽ không có đủ kinh phí duy trì hoạt động nếu không có sự tài trợ tư nhân. Chúng tôi cũng đã xem xét rất kĩ công việc của Baillie Gifford, và đối với chúng tôi, dường như họ cũng có sự đầu tư vào các công ti đang tìm cách giải quyết khủng hoảng khí hậu.”
Dẫu vậy ngay từ ban đầu, các nhà tổ chức đã hi vọng rằng sự xuất hiện của Thunberg cùng với những người đoạt giải Booker và các nhà lãnh đạo chính trị, sẽ giúp đẩy lùi sự sụt giảm nghiêm trọng về doanh thu bán vé so với năm ngoái. Barley, người đang phụ trách lễ hội cuối cùng của mình sau 14 năm phụ trách, cho biết: “Mặc dù tôi rất tiếc nuối vì Greta sẽ không tham gia, nhưng tôi hoàn toàn tôn trọng quyết định của cô ấy. Tôi chia sẻ quan điểm của Greta rằng trong tất cả các lĩnh vực của xã hội, nên nhìn thật sự cẩn trọng vào các mối liên hệ sâu và xa hơn.”
Một đại diện của Baillie Gifford nói với Guardian rằng công ti “không có gì để nói thêm” vào tuyên bố được đưa ra vào tuần trước để đáp lại việc Thunberg rút tên mình khỏi lễ hội. Trong đó Nick Thomas, đối tác của Baillie Gifford, cho biết công ti “không phải là nhà đầu tư nhiên liệu hóa thạch quan trọng”.
Tuy nhiên, người đại diện tiếp tục nói rằng công ti muốn nhấn mạnh hơn đối với phạm vi hoạt động của mình, cụ thể là phần nội dung: “Baillie Gifford mô tả phong cách đầu tư của mình là 'tăng trưởng dài hạn'. Điều đó có nghĩa là họ tìm kiếm những công ti có tiềm năng phát triển đáng kể trong một thập kỉ trở lên. Các doanh nghiệp này thường có xu hướng sử dụng công nghệ để cung cấp cho xã hội các sản phẩm, dịch vụ, chăm sóc sức khỏe và vật liệu tiến bộ.”
Những lưu ý này đã nhấn mạnh rằng chỉ 2% số tiền của khách hàng Baillie Gifford được đầu tư vào các công ti thu lợi từ 5% doanh thu đến từ một số hình thức hoạt động nhiên liệu hóa thạch, so với mức trung bình của thị trường là 11%. “Baillie Gifford hiện đang đầu tư hơn gấp đôi - 5% số tiền của khách hàng - vào các công ti dành riêng cho các giải pháp năng lượng sạch”. Tuyên bố này cũng nói thêm về việc “minh bạch và các cân nhắc về khí hậu trong việc đầu tư”. Họ cũng khẳng định các “cam kết về khí hậu của mình, bao gồm cả cam kết phát thải bằng 0 cho các hoạt động kinh doanh”.
NGÔ THUẬN PHÁT dịch từ The Guardian
VNQD