Cựu tổng thống Hoa Kì đang ở ngã rẽ trong cuộc đời khi ông viết cuốn sách đầu tiên của mình, Dreams from My Father (tạm dịch: Những giấc mơ từ cha tôi).
Barack Obama, cùng con gái Malia, ăn mừng trở thành thượng nghị sĩ da màu thứ năm của Hoa Kì, tháng 11 năm 2004. Ảnh: M Spencer Green / AP
Tôi bắt đầu viết Dreams from My Father khi tôi khoảng 30 tuổi. Thời điểm đó, tôi mới tốt nghiệp trường luật được vài năm, mới lấy vợ và bắt đầu nghĩ đến chuyện có con. Khi đó, mẹ tôi vẫn còn sống và tôi vẫn chưa trở thành một chính trị gia.
Bây giờ khi nhìn lại thời gian đó, tôi biết khi ấy mình đang ở một ngã ba đường quan trọng. Lúc đó, tôi suy nghĩ rất nhiều về việc mình muốn trở thành ai trên thế giới và những gì tôi có thể đóng góp. Tôi đam mê quyền công dân, tò mò về dịch vụ công, trong đầu chứa đầy ý tưởng và hoàn toàn không chắc mình nên đi theo con đường nào. Tôi đã có nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Làm thế nào để tạo thêm niềm tin giữa con người và giảm bớt sự chia rẽ giữa chúng ta? Có bao nhiêu bước cần thực hiện để hướng tới sự tiến bộ, cải thiện các điều kiện ở trường học? Tôi sẽ đạt được nhiều thành tựu hơn khi làm việc bên trong hay bên ngoài các tổ chức hiện có?
Đằng sau tất cả những câu hỏi này, ẩn chứa một điều gì đó cá nhân hơn, một loạt các câu hỏi chưa có lời giải đáp: Tôi là ai? Tôi đến từ đâu? Tôi thuộc về điều gì? Đó là điều đã thôi thúc tôi bắt đầu viết cuốn sách này.
Tôi luôn tin rằng cách tốt nhất để đáp ứng tương lai là nỗ lực một cách nghiêm túc để hiểu quá khứ. Đó là lí do tại sao tôi thích đọc các loại tài liệu lịch sử khác nhau và tôi đánh giá cao hiểu biết của những người đã ở trên trái đất này trong quá khứ. Một số người coi lịch sử như những điều mà chúng ta đặt sau lưng, là các từ ngữ ngày tháng được khắc trên đá, những đồ tạo tác đầy bụi được cất giữ… Nhưng với tôi, lịch sử sống động như cách một khu rừng già đang sống, sâu thẳm và phong phú, chúng mọc rễ và phân nhánh theo những hướng bất ngờ, đầy bóng tối và tràn ánh sáng. Điều quan trọng nhất là cách chúng ta vượt qua khu rừng đó - những viễn cảnh chúng ta mang đến, những giả định mà chúng ta đặt ra và sự sẵn sàng tiếp tục quay lại với nó, để đặt ra những câu hỏi khó hơn về những gì đã bị bỏ qua, những tiếng nói đã bị xóa bỏ.
Những trang viết này thể hiện nỗ lực đầu tiên, nghiêm túc của tôi để bước qua quá khứ của chính mình, để xem xét tiềm năng của tôi khi tôi coi là tương lai của mình. Khi viết nó, tôi đã đặt mình trong cuộc sống của cha mẹ và ông bà tôi, những cảnh quan, nền văn hóa và lịch sử mà họ mang theo, những giá trị và nhận định đã hình thành nên họ - và điều đó đã hình thành nên tôi. Những gì tôi học được thông qua quá trình này đã giúp tạo nền tảng cho tôi. Nó trở thành cơ sở để tôi tiến lên phía trước, cho tôi sự tự tin khi biết mình có thể trở thành một người cha tốt đối với các con của mình và can đảm để biết rằng tôi đã sẵn sàng bước tiếp với tư cách là một nhà lãnh đạo.
Tôi đã có thể sống bên trong cuộc sống của cha mẹ và ông bà của tôi, những cảnh quan, văn hóa và lịch sử mà họ mang theo.
Viết là một hành động có tính mạnh mẽ như vậy. Đó là cơ hội để tìm hiểu bản thân, quan sát thế giới, đương đầu với giới hạn của bản thân, đặt mình vào vị trí của người khác và thử những ý tưởng mới. Viết rất khó, nhưng đó là điều quan trọng. Bạn có thể dành hàng giờ để cố gắng nhớ lại mùi hương nào đó trong kí ức, âm sắc của giọng nói của người cha, hoặc màu sắc vỏ sò mà bạn đã nhìn thấy vào một dịp nào đó trên bãi biển. Công việc này tốn nhiều thời gian, tâm sức của bạn, neo bạn lại, củng cố và làm bạn ngạc nhiên. Việc tìm kiếm những từ phù hợp trong một khoảng thời gian, bạn không phải lúc nào cũng tìm được các câu trả lời cụ thể cho những câu hỏi lớn của cuộc sống, nhưng bạn sẽ hiểu bản thân mình hơn. Dù sao, đó là một hoạt động giúp ích cho tôi.
Người đàn ông trẻ mà bạn gặp trong những trang viết này, là một người có thể còn nhiều thiếu sót, nhưng đầy khao khát, luôn đặt câu hỏi về bản thân và thế giới xung quanh. Tất nhiên tôi biết, đó chỉ là khởi đầu của người đàn ông đó. Đọc cuốn sách, nếu bạn may mắn, cuộc sống cung cấp cho bạn một cung đường dài tốt đẹp. Tôi hi vọng câu chuyện của mình sẽ khuyến khích bạn suy nghĩ về việc kể câu chuyện của mình và quý trọng câu chuyện của những người khác xung quanh bạn. Hành trình đó rất đáng để thực hiện, và câu trả lời của bạn sẽ xuất hiện.
BÌNH NGUYÊN dịch theo trích đoạn trong Dreams from My Father, của cựu tổng thống Mĩ Barack Obama.
VNQD