Dag Solstad, một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Na Uy, đã qua đời vào ngày 14 tháng 3 năm 2025, thọ 83 tuổi. Cái chết của ông đánh dấu sự kết thúc của một sự nghiệp kéo dài hơn sáu thập kỉ, trong đó ông đã đóng góp không nhỏ cho nền văn học đương đại, với những tác phẩm sáng tạo, sâu sắc và đầy ảnh hưởng.
Tiểu thuyết gia người Na Uy Dag Solstad.
Sinh ngày 16 tháng 7 năm 1941 tại Sandefjord, Solstad bắt đầu sự nghiệp văn học với tư cách nhà báo trước khi ra mắt tác phẩm đầu tay Spiraler vào năm 1965. Từ đó, ông đã nhanh chóng khẳng định mình là một trong những người tiên phong trong việc đổi mới văn học Na Uy, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của chủ nghĩa hiện đại và các thể nghiệm văn chương mới. Solstad luôn mong muốn đưa nền văn học của quê hương mình thoát khỏi lối mòn cũ kỹ, đồng thời phê phán những khía cạnh tiêu cực trong xã hội đương đại.
Vào những năm 1970, ông trở thành một nhà văn nổi bật với những tác phẩm mang đậm ảnh hưởng chính trị, đặc biệt là sự chỉ trích đối với Đảng Dân chủ Xã hội và các lý tưởng cộng sản. Các tác phẩm như Armand V (2006) phản ánh sự thăng tiến của một nhà ngoại giao Na Uy, đồng thời thể hiện những quan điểm duy vật của Solstad về văn học và chính trị.
Các tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Dag Solstad.
Đặc biệt, các tác phẩm của ông không chỉ dừng lại ở việc phê phán xã hội mà còn khắc họa những cuộc đối đầu với các mộng tưởng chính trị thất bại. Nhân vật Björn Hansén và Elias Rukla trong các tác phẩm sau này của ông là những phản anh hùng, đứng trước các tình huống đạo đức, hiện sinh đầy thử thách.
Suốt sự nghiệp, Solstad đã viết gần 30 cuốn sách, nhiều tác phẩm trong số đó khám phá các vấn đề về bản sắc, ý thức con người và sự phức tạp của cuộc sống. Phong cách viết của ông, với những câu văn dài, quanh co và đôi khi khó hiểu, đã giúp ngôn ngữ Na Uy đạt đến tầm cao mới, gợi nhớ đến những tác phẩm của Thomas Bernhard.
Những đóng góp của ông cho văn học đã được ghi nhận rộng rãi, với nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm Giải Văn học Na Uy ba lần, Giải thưởng Văn học Hội đồng Bắc Âu và Giải Brage. Mặc dù không giành được giải Nobel, Solstad vẫn là một trong những tác giả quan trọng nhất của Na Uy, được tôn vinh bởi các nhà văn nổi tiếng thế giới như Haruki Murakami và Karl Ove Knausgård.
Solstad qua đời sau một thời gian ngắn nằm viện, để lại một di sản văn học đồ sộ và sâu sắc. Những tác phẩm của ông sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các thế hệ độc giả, khẳng định vai trò đặc biệt của ông trong nền văn học Na Uy và quốc tế.
NGÔ MINH dịch
VNQD