Đồng hành cùng dân tộc qua kháng chiến chống Mỹ và các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc cho đến những năm hòa bình, Điện ảnh Quân đội nhân dân luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần vào công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước. Hơn 1.400 bộ phim các thể loại, hàng chục vạn mét phim tư liệu nhựa và hàng nghìn phút phim tư liệu kĩ thuật số trong hơn 6 thập kỉ qua đã được ghi lại. Nhân dịp kỉ niệm 64 năm Ngày truyền thống (17/8/1960 - 17/8/2024), Thượng tá Nguyễn Thu Dung - Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân đã chia sẻ với Văn nghệ Quân đội Online về sự chuyển mình mạnh mẽ và những dự án sắp tới của đơn vị.
Thượng tá Nguyễn Thu Dung - Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân.
- PV: Trải qua 64 năm hình thành và phát triển, đồng chí hãy cho biết truyền thống của Điện ảnh Quân đội nhân dân đã được kế thừa và phát huy như thế nào trong 6 thập kỉ qua?
+ Thượng tá Nguyễn Thu Dung: Ngày 17/8/1960, Điện ảnh Quân đội nhân dân được thành lập với tên gọi Đoàn Điện ảnh Quân đội. Ngày 15/3/1993, đổi tên thành Điện ảnh Quân đội nhân dân trực thuộc Tổng cục Chính trị. Từ những bộ phim phản ánh cuộc kháng chiến chống Mỹ như Người Hàm Rồng, Dòng thác bạc, Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào cho đến những bộ phim sản xuất ngày hôm nay, cho thấy sự phát triển và lớn mạnh của Điện ảnh Quân đội nhân dân. Những ngày đầu thành lập, trang thiết bị hạn chế, nhân lực còn thiếu thốn, non trẻ về nghề nghiệp, nhưng với ý chí quyết tâm của tập thể cán bộ, nghệ sĩ, chiến sĩ, Điện ảnh Quân đội đã vượt qua gian khó để hoàn thành nhiệm vụ. Chiếc máy quay, cây súng đã theo các nghệ sĩ, chiến sĩ có mặt khắp chiến trường để kịp thời phản ánh chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến, đời sống chiến sĩ tại các chiến hào, trận địa.
Qua cuộc kháng chiến chống Mỹ và các cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã đồng hành với bộ đội trên các chiến trường, cho ra đời những thước phim nóng bỏng, phản ánh hơi thở thời cuộc, tôn vinh tinh thần dũng cảm và sự hi sinh của người lính, góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết của toàn quân, toàn dân trong sự nghiệp giải phóng và thống nhất đất nước. Sau khi đất nước thống nhất, Điện ảnh Quân đội nhân dân tiếp tục phản ánh hình tượng người lính với những giá trị mới: khát vọng xây dựng đất nước, ý chí sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc, tinh thần nhân văn trong hóa giải hậu quả chiến tranh.
Trước yêu cầu nhiệm vụ mới, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã giữ vững tôn chỉ, mục đích sáng tác của đơn vị. Các nhà quay phim mặc áo lính đã có mặt khắp mọi miền đất nước, tiếp tục phản ánh hình tượng người lính trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; canh gác lãnh thổ, lãnh hải và vùng trời; thực hiện đối ngoại quốc phòng, thực hiện công tác dân vận, giúp đỡ nhân dân, cứu hộ cứu nạn, tham gia xây dựng kinh tế, khắc phục đói nghèo cho nhân dân… Những năm gần đây, Điện ảnh Quân đội nhân dân tiếp tục được Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân ghi nhận, trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, và đạt được nhiều thành công, thể hiện ở các phần thưởng cao quý như Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (năm 1990), Huân chương Quân công hạng Nhì (năm 1980, 1984); Huân chương Chiến công hạng Nhất (năm 1968, 1970, 1997), các giải thưởng nghề nghiệp trong nước và quốc tế, 31 giải thưởng Bông sen vàng, 47 giải thưởng Bông sen bạc, 05 Giải A Cánh diều vàng, 18 Giải B Cánh diều bạc, 15 Giải thưởng quốc tế ở các liên hoan phim, v.v…
Cảnh trong bộ phim tài liệu "Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - Nhà lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực".
- Là một trong bảy cơ quan báo chí của Quân uỷ Trung ương - Bộ Quốc phòng, thực hiện nhiệm vụ hai trong một, vừa sản xuất phim, vừa tuyên truyền, trong tình hình mới hiện nay, Điện ảnh Quân đội nhân dân xác định những hướng đi lớn nào để thích ứng với nhu cầu thưởng thức của khán giả?
+ Trước hết, Điện ảnh Quân đội nhân dân xác định và giữ vững tôn chỉ, mục đích, quan điểm sáng tác của đơn vị, xây dựng các bộ phim trên cơ sở đường lối, quan điểm về văn hóa nghệ thuật của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; làm phim phục vụ lợi ích của Đảng, của Quân đội, để đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
Trong sáng tác, đội ngũ nghệ sĩ, chiến sĩ tiếp tục khẳng định giá trị và sứ mệnh của Điện ảnh Quân đội nhân dân trong các bộ phim. Đó là những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, sự lớn mạnh của Quân đội nhân dân, tình đoàn kết quân dân, sự gắn bó giữa Quân đội với Nhân dân; là những phẩm chất của người lính “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình mới. Không ngừng trau dồi năng lực chuyên môn của đội ngũ làm phim, đổi mới hình thức thể hiện tác phẩm; nỗ lực hết mình để sản xuất ra những bộ phim có chất lượng cả về nội dung và nghệ thuật, phục vụ khán giả trong và ngoài quân đội. Đồng thời nghiên cứu các thủ pháp mới, ứng dụng tiến bộ công nghệ để đổi mới hình thức thể hiện tác phẩm, nhằm tăng tính mới, tính hấp dẫn của tác phẩm.
- Năm 2024 Điện ảnh Quân đội nhân dân tiếp tục khẳng định vị thế với nhiều thành tích mới, đồng chí hãy cho biết những kết quả, thành tích mà đơn vị đã đạt được trong thời gian qua?
+ Sự trưởng thành, phát triển của Điện ảnh Quân đội nhân dân đã được khẳng định bằng những thành tích mà đơn vị đạt được trong thời gian qua, như: tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXIII, bộ phim khoa học Nghiên cứu, ứng dụng về công nghệ chữa cháy đạt giải Bông sen vàng; bộ phim tài liệu Trời Hà Nội mãi xanh - Tập 2 Bầu trời của hoà bình đạt giải Bông sen bạc; bộ phim khoa học Sinh tồn đạt giải Quay phim xuất sắc (Vũ Trọng Quảng, Nguyễn Ngọc Sơn, Nguyễn Bảo Khánh); bộ phim tài liệu Thép trong lòng biển sâu đạt giải Âm thanh xuất sắc (Chu Đức Thắng, Đào Thị Hằng).
Giải C Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVII năm 2023 cho phim tài liệu Thép trong lòng biển sâu; Giải thưởng Sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” của Ban Tuyên giáo Trung ương đạt 02 giải B phim tài liệu Đoàn kết là sức mạnh” và Nhà báo Hồ Chí Minh; 01 giải C phim tài liệu Phim đỏ; 02 giải Khuyến khích phim phim tài liệu Khát vọng thiên thanh, Những tượng đài kể chuyện.
Cảnh trong bộ phim tài liệu "Linh ảnh".
Đầu năm 2024, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã sản xuất kịp thời những bộ phim phục vụ các sự kiện lớn của đất nước và quân đội như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - Nhà lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, Hùng ca Điện Biên Phủ, Linh ảnh… Các bộ phim đã được khán giả đón nhận tích cực, tạo hiệu ứng tốt trong xã hội. Đặc biệt, bộ phim Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - Nhà lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực đã đáp ứng đúng tình cảm kính trọng, yêu quý và khâm phục của nhân dân cả nước dành cho cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Phim được trình chiếu đã tạo hiệu ứng lan tỏa lớn trên 54 Đài Phát thanh - Truyền hình Trung ương và địa phương, trên nhiều nền tảng mạng xã hội.
Trong thời gian tới, Điện ảnh Quân đội nhân dân tiếp tục hoàn thiện và ra mắt khán giả những bộ phim tài liệu đặc biệt kỉ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), 35 năm Ngày Hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2024), 80 năm Ngày Truyền thống TCCT/ Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), đặc biệt là dự án phim truyện điện ảnh Mưa đỏ nhân dịp kỉ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hoà XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025).
- Năm 2024 là năm có nhiều ngày kỉ niệm lớn của đất nước và Quân đội, Điện ảnh Quân đội nhân dân đã sản xuất những bộ phim gì, đồng chí hãy chia sẻ đôi nét về những bộ phim này?
+ Năm 2024 đánh dấu nhiều mốc quan trọng gắn liền với nhiều ngày kỉ niệm lớn của đất nước và Quân đội. Bên cạnh các bộ phim tôi đã điểm qua ở trên, Điện ảnh Quân đội nhân dân đang tích cực hoàn thiện những khâu cuối cùng của các bộ phim khác.
Đó là bộ phim tài liệu Tiến bước dưới Quân kỳ (Tập : Chiến đấu giành độc lập, tập 2: Sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc). Phim là quá trình 80 năm chiến đấu và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, một quân đội anh hùng, của một dân tộc anh hùng. Đội quân từ nhân dân mà ra, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vì nhân dân mà chiến đấu, đã tiến bước dưới lá quân kỳ để giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Bộ phim tài liệu Vững bước dưới cờ Đảng được xây dựng nhân dịp kỉ niệm 80 năm Ngày Truyền thống TCCT Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024). Phim kể về quá trình trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng của Quân đội đều gắn với hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị, đặc biệt là vai trò của Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ những bài học kinh nghiệm của 80 năm qua, Tổng cục Chính trị đã không ngừng phát huy những thành quả các thế hệ đã dày công vun đắp, tiếp tục nêu cao bản lĩnh chính trị, tinh thần đoàn kết, ý chí quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây đắp nên truyền thống vẻ vang, đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối của Đảng với quân đội.
Bộ phim tài liệu Lời nguyện tri ân nói về những hoạt động lớn lao mà người lính đã làm để tri ân những đồng đội, những người có công với đất nước. Để có được cuộc sống ấm no như ngày hôm nay, bao thế hệ cha anh đã không tiếc tuổi xuân, hi sinh máu xương cho độc lập dân tộc. Những người lính, ngoài nhiệm vụ canh giữ bình yên cho Tổ quốc, họ vẫn gắng hết sức mình, đền đáp, tri ân những hi sinh to lớn của các thế hệ cha anh đi trước.
Nhân dịp kỉ niệm 77 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2024) Điện ảnh Quân đội nhân dân đã sản xuất bộ phim Linh ảnh. Bộ phim là câu chuyện về hành trình phục dựng ảnh của các bạn trẻ thuộc nhóm TeamLee, những người đã tự nguyện phục chế lại những bức ảnh của các liệt sĩ. Thông qua những bức ảnh được phục dựng là câu chuyện đầy xúc động về sự hi sinh của các anh hùng liệt sĩ, nỗi đau thương, mất mát, sự đợi chờ của các gia đình khi ngóng đợi các liệt sĩ trở về. Đó cũng là thông điệp gửi gắm tới thế hệ hôm nay và mai sau về truyền thống, đạo lí uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta: Cùng chung tay hàn gắn và chia sẻ nỗi mất mát trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
Kỉ niệm 60 năm chiến thắng Bình Giã (02/12/1964 - 02/12/2024), Điện ảnh Quân đội nhân dân đã xây dựng hoàn thiện bộ phim tài liệu với tên gọi Chiến thắng Bình Giã. Phim đem đến cho khán giả cái nhìn toàn diện về chiến thắng Bình Giã tại chiến trường trọng điểm miền Đông Nam Bộ cách đây 60 năm. Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương, mà trực tiếp là Trung ương Cục và Bộ Chỉ huy Miền, quân và dân ta đã tiến hành Chiến dịch tiến công Bình Giã trong Đông Xuân 1964 - 1965, lập nên chiến công quan trọng, đánh dấu sự chuyển mình của cách mạng miền Nam trong tiến trình lịch sử kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Cảnh trong bộ phim tài liệu "Tỉnh thức và hóa giải".
Hướng tới kỉ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025), Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Điện ảnh Quân đội nhân dân thực hiện dự án phim truyện điện ảnh Mưa đỏ. Bộ phim phản ánh cuộc chiến đấu anh dũng, kiên cường của quân và dân ta trong 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị. Cuộc đấu trí của Việt Nam trên bàn đàm phán tại Hội nghị Paris; tố cáo tội ác chiến tranh, ca ngợi khát vọng hòa bình, độc lập, thống nhất và tinh thần hòa giải, hòa hợp dân tộc của nhân dân Việt Nam. Bộ phim cũng lấp lánh những nét đẹp của tình đồng đội, đồng chí, tình cảm thiêng liêng về gia đình, sự lãng mạn trong tình yêu đôi lứa.
Ngoài ra, Điện ảnh Quân đội nhân dân tiếp tục sản xuất một số bộ phim phục vụ công tác Đảng, công tác chính trị: Tỉnh thức và hóa giải, Vì họ là người lính, Hẹn gặp ở Phou Nhoi, bộ phim tài liệu dài tập Mặt trận đặc biệt: Tập 1 - Văn hóa còn thì dân tộc còn…
Với lịch sử 64 năm phát triển, chiến đấu và trưởng thành, Điện ảnh Quân đội nhân dân tự hào là đơn vị làm phim chuyên nghiệp, lâu đời, đóng góp nhiều tác phẩm, tư liệu có giá trị lịch sử, có nội dung, chất lượng tốt góp phần vào công cuộc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Để có được những thành tích đó, phải kể đến nhiệt huyết, lòng yêu nghề của đội ngũ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong đơn vị đã không quản ngày đêm cho ra đời những thước phim chân thực.
- Trân trọng cảm ơn đồng chí về cuộc trò chuyện này!
PV
VNQD