“Ông hoàng bom tấn” Steven Spielberg, cha đẻ của những Jurassic Park, E.T, War of the Worlds hay series Indiana Jones vừa quay trở lại với bộ phim nhạc kịch West Side Story mới nhất của mình. Ông cho biết, việc chuyển thể West Side Story sang nhạc kịch xuất phát từ những ước nguyện thuở thiếu thời khi đắm chìm trong bản gốc của bộ phim này.
NỖ LỰC THỜI SỰ HÓA
Được dựng lại từ bộ phim cùng tên từng chiến thắng 10/11 đề cử tại Oscar 1961, như Steven Spielberg chia sẻ, việc ông một lần nữa tái hiện West Side Story bởi đây là ước nguyện của riêng ông, từ những trải nghiệm thủa còn niên thiếu khi chìm đắm vào những giai điệu, hình ảnh của phim nguyên tác. Xuyên suốt 2.5 giờ đồng hồ của bản cải biên; khán giả có thể thấy nỗ lực của dàn biên kịch cũng như Spielberg khi đem nó đến gần hơn với những vấn đề của thời đại này.
West Side Story nói về sự đối đầu giữa hai băng nhóm, một là Jets - những đứa trẻ lông bông da trắng, sống trong một khu ổ chuột, và phía bên kia là Sharks- những công dân nhập cư người Latin Pueto Rico. Cả hai nhóm người này đều được khắc họa trong góc nhìn có phần trịch thượng của giới tư bản da trắng, khi đều bị coi là thấp bé trong xã hội đương đại. Nếu Jets là những đứa trẻ thiếu sự giáo dục và quan tâm của bố mẹ, khi họ thường sa đọa trong thuốc phiện, rượu chè; thì những người Pueto Rico lại là nỗ lực hiện thực giấc mơ Mĩ.
Các màn vũ đạo ấn tượng trong West Side Story.
Cả hai băng nhóm đều tranh chấp địa bàn, gây ra những vụ đụng chạm nho nhỏ hằng ngày trên đường phố. Chỉ đến khi Tony - một cựu thành viên của Jets từng ngồi tù trong một vụ suýt giết người trong quá khứ; bắt gặp và yêu say đắm María - em gái của Bernado, thủ lĩnh của Sharks, thì mọi chuyện mới kịp diễn ra. Hai bên không đội trời chung, cuối cùng hẹn nhau “giải quyết” vì địa bàn lẫn mối quan hệ mới chớm nở kia.
Tony cố gắng tìm cách ngăn chặn cuộc chiến nhưng không thành, cuối cùng trong một phút bốc đồng đã giết Berndo, khi y đâm Riff - thủ lĩnh hiện thời của Jets và cũng là người cùng anh ta sáng lập nên nhóm. María dự định chạy đến phía Tây cùng với Tony, nhưng liệu mong muốn có thành sự thật? Bộ phim kết thúc trong cảnh cả hai băng nhóm cùng nhau đưa tang, trên đường phố New York nhớp nháp của những tầng lớp lao động nghèo khổ.
Được lấy cảm hứng từ vở Romeo và Juliette trong những phân cảnh đầu tiên, West Side Story khai thác một câu chuyện tình bị ngáng trở bởi nhiều hận thù, trước hết là hai băng đảng, sau đó lớn hơn là sự tị hiềm màu da của người nhập cư và công dân da trắng; dẫu cho cả hai lớp người đều bị khinh khi dưới mắt chính quyền quan liêu thập niên 50. Bộ phim đã cho khán giả cái nhìn sâu hơn vào trong xã hội bất đồng với các vấn đề phân biệt chủng tộc, trẻ vị thành niên bị bỏ rơi và thiếu giáo dục; cũng như tình thế vỡ mộng của người nhập cư.
YẾU TỐ NHẠC KỊCH
Có thể nói nhạc kịch là một lựa chọn đúng đắn trong hình thức truyền tải nội dung này. Các vấn đề thời sự kể trên nếu được xây dựng theo mạch phim thông thường có thể gây nên một sự căng thẳng không cần thiết. Nhạc kịch trước hết tạo được mới mẻ nhưng quan trọng hơn, nó cũng giúp “mềm hóa” những bi kịch khó giải quyết trong những xung đột nan giải.
Ở phía bên kia, nếu xử lí không khéo, thì đây cũng là “vùng chết” của tác phẩm này khi các cảnh phim đắt giá không được khai thác trọn vẹn. Trong West Side Story có những cảnh trí vô cùng đắt giá mà Spielberg đã làm được, như những cảnh khiêu vũ đối đầu hay phân đoạn ở trại cảnh sát, khi băng Jets đóng giả thành thẩm phát hay cảnh sát trưởng để xem xét tội danh.
Ngoài ra biên đạo múa đoạt giải Oscar Justin Peck cũng tạo ra được những khoảnh khắc đáng nhớ. Đó là khi Anita đại diện cho người phụ nữ tranh cãi với Bernando đại diện cho người đàn ông về giấc mơ Mĩ, trong trang phục lộng lẫy sắc màu cũng như điệu mambo năng động; hay khi Tony nói về một cuộc sống mới với bà Valentino trong quán tạp hóa có phần cổ lỗ sĩ của bà.
Nhưng ngoài những phân đoạn đó thì dường như những bi kịch chưa được đẩy lên cao trào. Thay vì dùng mạch tuyến tính để đẩy cảm xúc, yếu tố nhạc kịch trong phân đoạn đối thoại giữa María và Anita trong việc cô gái yêu người đàn ông đã giết anh mình, và đứng cạnh bên chị dâu vừa mới mất chồng là không thuyết phục. Thế lưỡng nan trong tình cảm với Tony cùng một bên là trách nhiệm gia đình cũng không đẩy được đúng mức cao trào lên cũng như giải quyết một cách triệt để. Tương tự đó là cái chết cuối, María chỉ có chưa đến 2 phút tâm trạng để mà thương xót người đàn ông của mình. Quá ít thời lượng để “chemistry” trong phim có thể xảy ra.
Góc quay thay đổi liên tục của đạo diễn hình ảnh Janusz Kamiński cũng là một thay đổi lớn cho bản chuyển thể. Thay vì nhạc kịch bản gốc được dựng trên sâu khấu lớn, thì giờ đây khán giả được quan sát rộng hơn, với các thước phim one-shot với bối cảnh lớn, được quay liên tục, đôi khi tập trung vào nhân vật chính, nhưng cũng có lúc từ trên lấy xuống bao quát, thiết lập nên được vẻ đẹp của vũ đạo cùng những tạo hình đáng nhớ.
Anita DeBose có vai diễn cực kì ấn tượng và chiến thắng Oscar đầu tiên cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất.
Phần âm nhạc được giữ theo phiên bản gốc nhưng được hòa âm phối khí một cách hiện đại có vẻ không phù hợp với thị hiếu của người xem hiện đại. Âm nhạc trong nhạc kịch đóng một vai trò quan trọng, đáng nói đạo diễn Spilberg tuy thay bối cảnh sân khấu bằng hiện trường thực một cách xuất sắc, nhưng phần nhạc phim còn quá hàn lâm và không bắt tai là một điểm trừ lớn. Đây không hẳn là lỗi thuộc về thể loại, khi những bộ phim nhạc kịch trước đó như The Greatest Showman vẫn thu hút khán giả; còn các phiên bản A Star Is Born đều có sự thay đổi âm nhạc trong từng kịch bản khác nhau.
Diễn xuất của dàn diễn viên trẻ cũng gây nhiều phản ứng trái chiều. Rachel Zegler cân một vai chính có nhiều đất diễn, nhưng vai diễn của cô chưa mang đến nhiều thuyết phục. Ngược lại, hai nữ diễn viên gạo cội Ariana DeBose vai Anita và Rita Moreno vai Valentino lại có màn nhập vai xuất sắc, với các trạng thái cảm xúc liên tục thay đổi. Theo đó cuối cùng DeBose cũng đã sở hữu tượng vàng Oscar cho riêng mình, và cô là người phụ nữ da màu đầu tiên chiến thắng hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất trong lịch sử Oscar.
Tuy thất bại về mặt doanh thu, nhưng với đề cử Oscar 2022 cho phim hay nhất cũng như đạo diễn xuất sắc nhất, đây vẫn là một trong những tác phẩm chiếm được tình cảm từ phía khán giả. Nhìn chung West Side Story vẫn mang đến được rất nhiều cảm xúc cho người xem, với những thước phim tràn đầy bi kịch nhưng được “mềm hóa” bằng thể loại nhạc kịch. Với việc là phim chuyển thể, sức hút của bộ phim một phần nào đó giảm sút cho thiếu yếu tố bất ngờ, nhưng việc cải biên gắn với vấn đề của ngày hiện tại ít nhiều tạo ra được sự đồng cảm. Tuy không thành công về mặt thương mại cũng không hoàn toàn được đánh giá cao về mặt mới mẻ, nhưng đây vẫn là bộ phim vô cùng đáng xem.
NGÔ MINH
VNQD