Ngày 22/9, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa dân tộc, Tạp chí Văn hiến Việt Nam tổ chức lễ trao Giải thưởng Đào Tấn 2024, tôn vinh 13 tập thể và cá nhân đã có những tác phẩm đóng góp tích cực cho việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
Giải thưởng Đào Tấn ra đời từ năm 2000, cùng thời điểm thành lập Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa dân tộc. Giải thưởng trao tặng cho các tập thể, cá nhân có tác phẩm sân khấu, văn học, hội họa, âm nhạc xuất sắc, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống dân tộc.
Trong hơn 20 năm qua, nhiều văn nghệ sĩ, học giả nổi tiếng đã vinh dự nhận được giải thưởng cao quý này, như: GS Trần Văn Khê; nhạc sư Nguyễn Vĩnh Bảo; nhà nghiên cứu Mịch Quang; nhạc sĩ Thuận Yến; GS, TS Nguyễn Thuyết Phong; GS, TS Thái Kim Lan; NSND Đàm Liên; NSND Bạch Tuyết...
Năm nay, từ gần 50 đề cử, dựa theo các tiêu chí của giải thưởng, Hội đồng Giải thưởng đã bình xét để trao Giải thưởng Đào Tấn 2024 cho 11 cá nhân, 2 tập thể và 5 tác phẩm xuất sắc.
6 tác giả được trao giải “Tác phẩm xuất sắc” gồm: Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, với trường ca “Những người lính của làng”; Nhà thơ Trần Vũ Mai, với “Tuyển thơ Trần Vũ Mai”; Nhà thơ Đỗ Nam Cao, với “Tuyển thơ Đỗ Nam Cao”; Nhà điêu khắc Vương Duy Biên với tác phẩm “Tượng đài Bác Hồ với miền Nam” ở đảo Phú Quốc, Kiên Giang; Nhà điêu khắc Lưu Thanh Lan với cụm ba tác phẩm tượng: Những người lính giữ đảo, Đất đai, Lời ru mùa xuân; Nhạc sĩ Hình Phước Liên với ca khúc “Bà về ngự chốn non tiên”.
Nhà báo Nguyễn Thế Khoa - Trưởng ban tổ chức, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Giải thưởng Đào Tấn phát biểu tại lễ trao giải. Ảnh: NM
5 nghệ sĩ, nhà quản lí được vinh danh bởi những cống hiến xuất sắc trong sự nghiệp làm nghề, góp phần vào sự nghiệp bảo tồn, phát huy văn hóa nghệ thuật truyền thống, gồm: NSND Lệ Thủy, giải “Thành tựu trọn đời sáng tạo nghệ thuật và cống hiến phục vụ nhân dân”. Đây là sự vinh danh đặc biệt mà Hội đồng Giải thưởng dành trao tới NSND Lệ Thủy bởi những cống hiến của bà trong suốt 60 năm đứng trên sân khấu nghệ thuật truyền thống; Tiến sĩ Trần Thị Hoàng Mai, giải “Nhà quản lý Văn hóa xuất sắc” với những đóng góp trong quá trình vực dậy, duy trì và phát triển nghệ thuật sân khấu Hải Phòng trở thành một điểm sáng của sân khấu cả nước; Nghệ sĩ Dương Đình Trí, giải “Người sáng tạo chương trình xuất sắc”. Giải thưởng Đào Tấn được trao bởi những đóng góp của nghệ sĩ trong việc duy trì chương trình “Bước chân hai thế hệ” từ năm 2009 tới nay, trên vai trò là người sáng lập, tác giả, đạo diễn, ca sĩ chính; Nghệ nhân Vương Danh Thưởng, giải “Người đào tạo xuất sắc”. Nghệ nhân đã thành lập và duy trì Trung tâm đào tạo Hát văn tại Hà Nội trong 10 năm qua; Ca sĩ, nhạc sĩ Nguyễn Đức Chính, giải “Ca sĩ, nhạc sĩ hát và viết về thủ đô Hà Nội xuất sắc” với chùm 5 ca khúc thể hiện và 5 ca khúc do ông sáng tác. Giải thưởng này được trao hướng tới kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô.
Giải thưởng “Tác phẩm sân khấu xuất sắc” - đây là nội dung cơ bản, thường niên của Giải thưởng Đào Tấn, được trao cho 5 vở diễn sân khấu của các đơn vị sân khấu chuyên nghiệp. Vở chèo “Mưa đỏ” của Đoàn Nghệ thuật Chèo Hải Phòng, tác giả văn học: Nhà văn Chu Lai; chuyển thể: Nguyễn Đức Minh; đạo diễn: NSND Trịnh Thúy Mùi; Vở cải lương “Nợ nước non” của Nhà hát Cải lương Việt Nam, tác giả văn học: PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ; chuyển thể: Hoàng Song Việt; đạo diễn: TS. NSND Triệu Trung Kiên; Vở kịch nói: “Mưa bóng mây” của Công ty TNHH Hero Film TP Hồ Chí Minh; Tác giả: Nguyễn Thanh Bình; đạo diễn: Nguyễn Ngọc Hùng; Vở chèo “Đại đội trưởng của tôi” của Nhà hát Chèo Quân đội, tác giả văn học: Đào Hồng Cẩm; chuyển thể: Lê Thế Song; đạo diễn: NSND Vũ Tự Long; Vở chèo “Nắm xôi kỳ diệu” của Nhà hát Chèo Hà Nội, tác giả văn học: Thiên Ân; chuyển thể: Mai Văn Sinh; đạo diễn: NSUT Lê Tuấn.
Từ năm 2023, Hội đồng Giải thưởng đã xét, trao giải cho các đoàn nghệ thuật bán chuyên nghiệp xuất sắc. Theo phát biểu tại lễ trao giải của nhà báo Nguyễn Thế Khoa, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc, Trưởng ban Tổ chức, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Giải thưởng: “Vinh danh các đơn vị nghệ thuật bán chuyên nghiệp có ý nghĩa lớn trong việc duy trì, bảo tồn, phát triển nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Đây là những “bảo tàng sống” lưu giữ di sản tuồng cổ, trong đó có tuồng Đào Tấn mà chúng ta ngày càng phải quan tâm hơn.
Năm 2024, Hội đồng Giải thưởng đã quyết định trao cho 2 đơn vị nghệ thuật bán chuyên nghiệp xuất sắc là: Đoàn tuồng bán chuyên xã Nhơn Hưng, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định và Đoàn Tuồng bán chuyên thôn Phú Mẫn, thị trấn Chờ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.
Tại buổi trao giải thưởng, các trích đoạn tác phẩm đoạt giải được các nghệ sĩ biểu diễn trong sự cổ vũ nồng nhiệt của khán giả Thủ đô.
Trích đoạn vở chèo "Mưa đỏ" của Đoàn nghệ thuật chèo Hải Phòng - Tác phẩm sân khấu được trao giải Đào Tấn 2024. Ảnh: NM
NSND Lệ Thủy nhận vinh danh Thành tựu trọn đời sáng tạo nghệ thuật và cống hiến phục vụ nhân dân. Ảnh: NM
Nhà hát chèo Quân đội nhận giải thưởng với vở chèo "Đại đội trưởng của tôi" - vở diễn do NSND Tự Long làm đạo diễn. Ảnh: NM
Ở tuổi 76, NSND Lệ Thủy vẫn biểu diễn liên tục các bài vọng cổ với chất giọng và phong cách đặc biệt của mình trong sự cổ vũ nồng nhiệt của khán giả Thủ đô. Ảnh: NM
NDND Lệ Thủy cùng đồng nghiệp và khán giả chia vui sau nhận giải. Ảnh: NM
NGUYỄN MINH
VNQD