Qua Poupelle ở thị trấn ống khói, tác giả Akihiro Nishino đã vẽ lên giấc mơ cổ tích rất đẹp về những đứa trẻ dẫu chịu nhiều thiệt thòi nhưng luôn chân tình và chưa từng từ bỏ mơ ước, tới sự vĩnh hằng trong tình bạn cùng bầu trời rộng lớn “ngoài kia”.
Thị trấn ống khói, “nằm tách biệt với thế giới bên ngoài”, khói bụi từ những ống khói dày đặc khiến nơi đây chẳng bao giờ thấy được bầu trời xanh hay những vì sao lấp lánh. Một ngày, giữa đêm Halloween, ở thị trấn ống khói xuất hiện một Người Rác Poupelle hôi thối, bẩn thỉu hình thành từ “trái tim” người đưa thư đánh rơi xuống bãi rác thị trấn. Người Rác bị xua đuổi, đánh đập, xa lánh, cho tới ngày, Poupelle gặp gỡ cậu bé nghèo Lubicchi…
Thị trấn không thấy những vì sao
Bìa sách Poupelle ở thị trấn ống khói.
Là thị trấn “nằm tách biệt với thế giới bên ngoài, với ranh giới là một vách đá cao 4000m”, nơi ấy “đầy những ống khói. Khói bụi bao trùm khắp nơi, tụ lại dày đặc trên đỉnh đầu. Toàn khói và khói, từ tinh mơ đến tối mịt”. Một thị trấn không có tên, chỉ có thể gọi bằng đặc điểm chung: thị trấn ống khói. Một thị trấn, không có bầu trời xanh, không có ngày đêm và cũng không thấy những vì sao lấp lánh.
Bằng việc để trí tưởng tượng bay cao, tác giả Akihiro Nishino đã tạo dựng lên cả một thế giới cổ tích buổi hiện đại, giữa bối cảnh từ đêm Halloween đến đời sống thực tại sau ngày lễ hội nơi thị trấn giả tưởng, đầy sắc màu mà thiếu vắng “tự nhiên”. Bởi, nơi đó hẹp và biệt lập về mặt không gian cả theo cả chiều rộng lẫn chiều cao. Và chính thứ không gian chật chội tới cực hạn như vậy, mà tác giả như đã đưa tới cho độc giả, lời “dự báo” về sự “hẹp hòi” của con người nơi đây.
Dưới lớp khói bụi phủ kín đất trời, cuộn lấy từng ngõ ngách, tầm nhìn người ta cũng như bị thu hẹp lại giữa bao sợ hãi và định kiến về “kẻ ngoại lai” lẫn thế giới “ngoài kia” đầy xa lạ. Rồi từ sợ hãi, định kiến đó mà thành kì thị, thậm chí là bạo lực với một phần “thiểu số”, khác biệt “đa số.” Như cách, người ta vẫn mãi quẩn quanh dưới làn khói bụi và khước từ tiếp nhận sự thật về thế giới “ngoài kia” sau bao tháng năm. Như cách, người ta xua đuổi, hành hạ Người Rác Poupelle khi ấn định cậu trong cái danh “quái vật.” Và như cách, người ta đối với tàn tệ với Lubicchi chỉ vì cậu bé chơi cùng Người Rác hôi hám.
Mà xót xa thay, trên trang sách của tác giả Akihiro Nishino, đối tượng hướng sự bạo lực cả thể xác lẫn tâm hồn tới Poupelle và Lubicchi, càng là những đứa trẻ, lại như càng tàn độc. Những đứa trẻ tuổi còn nhỏ nhưng đã mang sẵn ác ý với “thiểu số yếm thế.” Lũ trẻ, tiếp thu dạy dỗ, nhận thức từ thế hệ hiện tại để rồi tới chính chúng khi khôn lớn, trưởng thành, lại dạy dỗ thế hệ tiếp theo, những gì chúng tiếp thu, hành động hôm nay. Tất cả, tạo thành một vòng lặp quẩn quanh mang tính nối tiếp, truyền đời như chính thị trấn ống khói, mãi chẳng thể thoát được khói bụi mịt mù.
Thị trấn ống khói, thị trấn không thấy bầu trời cao, không thấy những vì sao lấp lánh.
Thị trấn ống khói, như một nhà ngục vô hình, giam giữ con người, giữ lấy tầm nhìn lẫn tấm lòng bao dung của những ai, mãi quẩn quanh trong không gian chật chội khói bụi mịt mờ.
Và thị trấn ống khói, thế giới giả tưởng được tạo dựng từ trí tưởng tượng của tác giả Akihiro Nishino mà ẩn chứa bao sự việc, con người như bước ra từ chính cuộc đời thực.
Nên, Poupelle ở thị trấn ống khói, câu chuyện thiếu nhi đậm sắc màu cổ tích mà chở nặng cái nhìn nhân sinh phức tạp của Akihiro Nishino tiên sinh như vậy đấy.
Ước mơ vươn tới trời cao
Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, dẫu Poupelle ở thị trấn ống khói chứa đựng những tình tiết nặng nề đến thế nào về định kiến, ác ý hay bắt nạt, bạo lực... thì tới tận cùng, đây vẫn là tác phẩm dành cho thiếu nhi với trọn vẹn ước mơ tươi đẹp nhất về một thế giới rộng mở mơ ước, yêu thương.
Bởi ở thị trấn thiếu vắng khoảng trời xanh đấy, có cậu bé nghèo vô tư, trong sáng đã sẵn sàng dang rộng vòng tay bao dung ôm lấy Poupelle – Người Rác hôi thối, bị tất cả mọi người xa lánh như ác quỷ kia. Kể cả khi, đúng như tên gọi, Người Rác chẳng bao giờ có thể trở thành một “con người.”
Và dù có lúc buông tay, lạc bước trước tình cảm mình đã gửi trao đến người bạn bất hạnh vì những xung đột với phần “đa số”, thì cậu bé nghèo Lubicchi đã kịp gieo vào trái tim cô độc, tổn thương trước đủ khinh ghét từ người đời của Người Rác Poupelle thứ xúc cảm ấm áp được ai đó thương yêu, trân trọng. Hơn cả là giấc mộng về hai tiếng gia đình cùng bầu trời xanh với những ngôi sao lấp lánh.
Rồi tới lượt Poupelle hiện thực hóa khát vọng của Lubicchi. Hay một Poupelle tái sinh từ trái tim ấm nóng tại vùng đất như bị lãng quên như bãi rác, vốn không có ước mơ hay mục đích sống; đã coi mơ ước của người bạn đầu tiên cậu có, chính là đích đến cho sự tồn tại. Poupelle không phải là con người nhưng dần dần trái tim cậu đang đập lên những nhịp đập của con người trước tình cảm lẫn những hi sinh cậu đã gửi về.
Poupelle và Lubicchi, đôi bạn lạ kì, dưới ngòi bút của tác giả Akihiro Nishino đã như hiện thực hóa chân lí rất giản đơn mà giữa dòng đời vội vã hay bụi mù định kiến ta đã lãng quên. Rằng trao yêu thương sẽ nhận về yêu thương. Và những người bạn, ở cùng một thế giới thuộc về phần “thiểu số”, mang trái tim “cô độc” sẽ tìm về với nhau. Vì sự đồng cảm từ tận sâu đáy lòng, vì cả cái duyên đã đưa họ đến bên nhau.
Poster phim Poupelle ở thị trấn ống khói
Bầu trời xanh với những vì tinh tú lấp lánh, giấc mơ tươi đẹp mà xa xôi ấy đã được cha Lubicchi gửi gắm tới cậu con trai nhỏ có lẽ còn chưa nhận thức đủ về thế giới hay cuộc đời. Song chính bởi thế chăng, Lubicchi có thể tin tưởng mà mở rộng tâm hồn ra ngoài “ngục tù” của lớp khói bụi dày đặc để đón nhận cả người bạn khác biệt lẫn ước vọng mang tính gửi trao, kế thừa ấy.
Ước mơ vươn tới trời cao. Cũng là ước mơ vượt thoát khỏi bao lề thói, định kiến vốn ăn sâu, bén rễ giữa tầng bụi khói mịt mù. Ước mơ được là chính mình với trọn vẹn nhất của hai tiếng con người.
Poupelle và Lubicchi, vươn tới những vì sao nhưng quãng thời gian phía sau khi họ trở về mặt đất với thị trấn ống khói, tác giả còn để ngỏ. Có thể ác ý hướng về đôi bạn sẽ chẳng đổi khác. Song trong khói bụi phủ kín bầu trời, đã có hai đứa trẻ viết lên câu chuyện cổ tích bằng tất cả dũng khí, niềm tin, lòng kiên định với sự tin tưởng gần như tuyệt đối vào bè bạn và cả tương lai bất định, xa vời phía trước. “Hãy tin tưởng! Ngay cả khi con là người duy nhất.”
Poupelle ở thị trấn ống khói, câu chuyện cổ tích từ trang sách tới điện ảnh
Là cuốn sách được kể bằng cả ngôn ngữ văn chương lẫn hình ảnh, vốn dĩ Poupelle ở thị trấn ống khói đã là tác phẩm mang đậm tính điện ảnh tới từ những bức tranh đầy màu sắc tác giả Akihiro Nishino vẽ lên cùng lối kể truyện giản dị, trong sáng nhưng chứa đựng nhiều khoảng trắng trong hiện tại lẫn quá khứ. Tất cả, mang đến sự thỏa mãn cho người đọc về phần xúc cảm lẫn thị giác.
Khi đưa câu chuyện cổ tích nhỏ mang đậm tính nhân sinh này lên màn ảnh rộng, đạo diễn Yusuke Hirota đã có sự phát triển từ khía cạnh nội dung, tình tiết đến hệ thống nhân vật qua sự chắp bút kịch bản của chính tác giả Akihiro Nishino. Hành trình đôi bạn Poupelle vươn tới những vì sao trở thành cuộc đấu tranh khốc liệt với hệ thống bộ máy chính quyền độc tài ở thị trấn. Trên hành trình ấy, đôi bạn nhận được sự giúp đỡ từ những người bạn đồng cảm, đồng cảnh hoặc đơn thuần, chỉ là có cùng ước mơ. Để rồi, đi được tới phía cuối con đường khát vọng, tìm thấy chân sự thực, cũng là khi, rất nhiều mất mát đã xảy đến.
Tuy nhiên, mất mát lại trở thành vì sao sáng mãi trên trời cao và đổi lấy bầu trời xanh cho chính thị trấn ống khói luôn phủ kín khói bụi.
Các bức tranh đầy màu sắc, vốn là sự tồn tại tĩnh trên trang sách trở thành hàng loạt cảnh và phân cảnh động với đồ họa sắc nét, hoành tráng trên màn ảnh; nơi thị trấn ống khói rực rỡ sắc màu đêm Halloween hay bầu trời sao rộng lớn tráng lệ thu vào tầm mắt Lubicchi và Poupelle khi hai đứa trẻ đứng trên phi thuyền.
Bộ phim Poupelle ở thị trấn ống khói đã trở thành mảnh ghép hoàn chỉnh về bức tranh đẹp tựa cổ tích mà vẫn ẩn chứa hiện thực đau thương mà Akihiro Nishino đã vẽ lên. Đạo diễn Yusuke Hirota đã chuyển thể cuốn sách dài 92 trang của nhà văn Akihiro Nishino thành thước phim dài 100 phút đầy thuyết phục, cuốn hút. Nhờ đó, phim đã chiến thắng hạng mục Phim hoạt hình xuất sắc nhất tại Giải thưởng Điện ảnh viện hàn lâm Nhật bản lần thứ 44.
MỌT MỌT
VNQD