Đành rằng chẳng có gì sai khi ta nói “quý hồ tinh bất quý hồ đa” hay tài năng là thứ “lộc trời”, nhưng trong nhiều trường hợp, việc viện dẫn châm ngôn hay nhận thức này có gì đó giống với việc biện bạch cho kiểu hoạt động cầu may, đoản hơi, được thì được không được thì thôi, thiếu sự soi sáng, dẫn đường của khát vọng lớn. Ý kiến của PGS.TS Phan Huy Dũng trong mục "Trò chuyện cuối tháng" do nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa thực hiện, trả lời về việc người viết có nên quy hoạch một con đường viết lách chuyên nghiệp khiến nhiều người phải suy ngẫm. Cuộc trò chuyện - phê bình này sẽ mở đầu cho số VNQĐ 911, số tân niên năm Kỷ Hợi.
Viết về người lính hôm nay luôn là một thách thức với mỗi tác giả truyện ngắn. Và để có một truyện ngắn hay, đọc được về đề tài này nhiều năm qua vẫn như vế đối còn khuyết. Trên thảo nguyên xa xôi là một phương án điền vào chỗ trống ấy. Ngòi bút của Trần Thị Tú Ngọc sẽ theo các chiến sĩ quân đội Việt Nam làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình trong lực lượng của Liên hợp quốc để khai phá những vùng miền sáng tác mới. Chuyến đi đã thành công, khai mở những vỉa tầng với những chắc chắn về địa lí, văn hóa khi bám theo mối tình lỡ dở của cô gái Nam Sudan qua góc nhìn của nữ quân nhân Việt Nam tên Nguyệt. Trong chùm truyện ngắn dự thi "Lửa Mới" lần này còn có Mùa cói của Phạm Thu Hà. Viết về kí ức, nhất là những kí ức khốc liệt chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng tác giả đã làm được điều đó khi tái hiện những ám ảnh từ tâm lí bị thương tổn của nhân vật chính trong những năm tháng trẻ thơ. Cùng với đó là truyện ngắn Nguồn sáng của Trần Văn Thước trong một lựa chọn, một lối đi cũng khá ngặt nghèo khi nhân vật chính là người khiếm thị.
Những tác giả thơ góp mặt trong số này tiếp tục khẳng định sự nỗ lực sàng lọc và giới thiệu đến công chúng những bài thơ xứng đáng với những sáng tác thơ về mùa xuân, về những kí ức về cuộc chiến mà dân tộc ta đã trải qua... Mục "Thơ trong những tập thơ" giới thiệu gương mặt thơ nữ từ miệt An Giang, nhà thơ Lê Thanh My.
Trang "Văn học nước ngoài" giới thiệu nữ tác giả Ingrid Persaud với truyện ngắn đoạt giải thưởng truyện ngắn khối Thịnh vượng chung năm 2017.
Những câu chuyện nghề là dấu ấn ở phần "Bình luận văn nghệ" số này. Dịch và văn của Hồ Anh Thái nói về sự bất lực của các bản dịch và ảnh hưởng của các bản dịch lên người đọc, và quan trọng là lên những người đọc cầm bút, tác động lên những trang viết của họ. Trang đời và trang sách của Phạm Duy Nghĩa lại là một kiểu “từ nguyên mẫu đến nhân vật” mà chúng tôi đã khởi xướng trên VNQĐ để bạn đọc soi chiếu giữa trang sách và đời thực mà nhận diện lao động sáng tạo của nhà văn.
VNQĐ số 911 phát hành ngày 20/2/2019 trên toàn quốc.
Văn
Hoàng Đăng Khoa
PGS.TS Phan Huy Dũng: Văn chương giúp con người thấy kiếp nhân sinh cũng “nhẹ bồng”
Trần Thị Tú Ngọc
Trên thảo nguyên xa thẳm
Đinh Phương
Những cánh sóng mùa xuân
Phạm Thu Hà
Mùa cói
Trần Văn Thước
Nguồn sáng
Thơ
Nguyễn Trung Du
Giỗ trận tháng Ba
Bình Nguyên
Lên Hà Giang; Quen rồi; Vẫn thấy cha về
Lê Mạnh Tuấn
Một nét; Lặng vắng; Sốt ở viện
Vũ Trọng Quang
Bay
Nguyễn Giúp
Hoa mộc lan nhả hương
Hà Đức Hạnh
Ngồi với tuổi sáu mươi
Đàm Chu Văn
Lên chùa
Sơn Trần
Giấc mơ ngày hạn
Hoàng Anh Tuấn
Y Tý
Phạm Quyên Chi
Rồi có lúc
Nguyễn Hồng Vân
Ảo ảnh đêm
Trần Hoàng Phố
Như thể là nụ hôn; Trong mênh mông giáo đường xưa tĩnh lặng; Trên bao la của linh hồn tự do
Nguyễn Thị Kim Nhung
Dấu ấn của hư vô (đọc Những người thương nhớ dắt nhau đi của Lê Thanh My)
Võ Thị Xuân Hà
Ngoài song kia gió vẫn đang thổi; Bầu trời và thân xác em
Nguyễn Thanh Hải
Xin một lần được làm gối mỏng; Nói với buổi trưa
Huỳnh Minh Tâm
Bông hồng tặng em; Chạng vạng buổi tối mùa đông
Văn học nước ngoài
Ingrid Persaud
Vị ngọt sô cô la (Ngọc Hiên dịch từ bản tiếng Anh)
Bình luận văn nghệ
Nguyễn Phương Thảo
Nhận diện văn học hậu thuộc địa tại Trung Quốc
Hồ Anh Thái
Dịch và văn
Phạm Duy Nghĩa
Trang đời và trang sách
Tôn Phương Lan
Nghĩ về bản sắc Hà Nội
Tâm Anh
Lính Hà trong Mùa chinh chiến ấy
Tuy Hòa
Truyền hình Việt năm 2018: Thời của phim thời công nghệ số
Mĩ thuật, ảnh
Bìa 1: Lính biển - tranh của Nguyễn Tuấn Long
Tranh, ảnh, minh họa khác của Lê Anh, Trương Đình Dung, Bùi Trọng Dư, Vũ Đình Tuấn, Chiết Tô...
VNQD